Συχνὴ ἐρώτηση ποὺ ἀπευθύνεται στοὺς ἄλλους ἢ μᾶς ἀπευθύνουν μικρότεροι, συνομήλικοι ἀλλὰ καὶ μεγαλύτεροι. Ἄλλοι ἀπὸ περιέργεια νὰ μάθουν κι ἄλλοι ἀπὸ ἀφέλεια. «Πόσων ἐτῶν εἶσαι;», «Τί ἡλικία ἔχεις;».
Κάποιοι πειράζονται, ἐνοχλοῦνται. Δὲν θέλουν νὰ φανερώνουν τὴν ἡλικία τους. Δὲν θέλουν νὰ θυμοῦνται πὼς πέρασαν τὰ χρόνια. Γι’ αὐτὸ καὶ κάνουν πολλὲς προσπάθειες νὰ διατηρήσουν τὴ νεανικότητά τους, τὶς δυνάμεις καὶ τὰ ἐξωτερικά τους στοιχεῖα ὅπως ἦταν πρὶν χρόνια. Ὅσο ὅμως κι ἂν προσπαθοῦν νὰ κρύψουν τὰ χρόνια τους, τὰ σημάδια τῆς φθορᾶς γίνονται φανερὰ στὸ σῶμα καὶ τοὺς προδίδουν.
Αὐτὰ ἰσχύουν γιὰ τὴ σωματικὴ ἡλικία τοῦ ἀνθρώπου. Τί γίνεται ὅμως μὲ τὴν πνευματική μας ἡλικία; Ἔχουμε ἀναλογισθεῖ πόσων χρόνων εἴμαστε στὴν πνευματικὴ ζωή; Πόσο ἔχουμε προχωρήσει στὸ δρόμο τῆς ἁγιότητος; Πόσο ἔχουμε προοδεύσει στὸ δρόμο τῆς ἀρετῆς;
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος χρησιμοποιεῖ στὶς ἐπιστολές του τὴν εἰκόνα τοῦ νηπίου γιὰ νὰ προσδιορίσει τὴν πνευματικὴ ἡλικία κάποιων πιστῶν. Γράφει στοὺς Κορινθίους: «Οὐκ ἠδυνήθην ὑμῖν λαλῆσαι ὡς πνευματικοῖς, ἀλλ’ ὡς σαρκικοῖς, ὡς νηπίοις ἐν Χριστῷ» (Α΄ Κορ. γ΄ 1). Δὲν μπόρεσα νὰ σᾶς μιλήσω ὅπως θὰ μιλοῦσα σὲ πνευματικοὺς καὶ προοδευμένους Χριστιανούς, ἀλλὰ σᾶς μίλησα ὅπως σὲ νήπια καὶ ἀρχαρίους στὴ σχέση μὲ τὸν Χριστό. Εἶχαν δεχθεῖ οἱ Κορίνθιοι τὶς ἀρχὲς τῆς χριστιανικῆς πίστεως, ἀλλὰ δὲν εἶχαν τὴν ὡριμότητα τοῦ προοδευμένου χριστιανοῦ στὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἁγιότητα. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ἀπόστολος συνεχίζει: «γάλα ὑμᾶς ἐπότισα καὶ οὐ βρῶμα· οὔπω γὰρ ἠδύνασθε» (Α΄ Κορ. γ΄ 2). Σᾶς ἔδωσα ἁπλὴ τροφὴ νηπίου, σᾶς δίδαξα τὶς στοιχειώδεις χριστιανικὲς ἀλήθειες. Δὲν εἴχατε ἀρκετὴ πνευματικὴ δύναμη νὰ δεχθεῖτε στερεὰ τροφή.
Καὶ τοὺς Ἐφεσίους πάλι θὰ τοὺς προτρέψει: «Μηκέτι ὦμεν νήπιοι, κλυδωνιζόμενοι καὶ περιφερόμενοι παντὶ ἀνέμῳ διδασκαλίας...» (Ἐφεσ. δ΄ 14). Νὰ μὴν εἴμαστε νήπιοι πνευματικὰ καὶ σαλευόμαστε σὰν τὰ κύματα καὶ περιφερόμαστε ἄστατα ἐδῶ κι ἐκεῖ ἀπὸ κάθε ἄνεμο διδασκαλίας. Τοὺς καλεῖ νὰ ἀποβάλουν τὴν ἀστάθεια, τὴν ἐπιπολαιότητα, τὴν ἄγνοια τῆς νηπιακῆς ἡλικίας καὶ νὰ καταβάλουν προσπάθεια νὰ προοδεύσουν, νὰ αὐξηθοῦν πνευματικά, νὰ γίνουν ὡριμότεροι.
Ἀλλὰ καὶ στὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολὴ γράφει πρὸς τοὺς πιστούς: «Καταντήσατε νὰ ἔχετε ἀνάγκη νὰ τρέφεσθε μὲ γάλα, νὰ ἔχετε πνευματικὴ τροφὴ γιὰ ἀρχαρίους, διότι πνευματικὰ βρίσκεσθε σὲ νηπιακὴ κατάσταση. Ὅμως ὅποιος τρέφεται μόνο μὲ πνευματικὸ γάλα καὶ διδάσκεται μόνο στοιχειώδεις ἀλήθειες, δὲν μπορεῖ νὰ κατανοήσει τὴν ὑψηλὴ καὶ ἀνώτερη διδασκαλία, διότι εἶναι σὲ νηπιακὴ κατάσταση»· «πᾶς γὰρ ὁ μετέχων γάλακτος ἄπειρος λόγου δικαιοσύνης· νήπιος γάρ ἐστι» (Ἑβρ. ε΄ 13).
Καταλαβαίνουμε λοιπὸν πόσο μεγάλη σημασία ἔχει στὴ ζωή μας ἡ πρόοδος, ἡ ἀνάπτυξη τῆς ψυχῆς, ἡ αὔξηση τοῦ ἐσωτερικοῦ μας κόσμου, ἡ πνευματικὴ ὡριμότητα.
Στόχος μας νὰ φθάσουμε ὅλοι μας νὰ ἔχουμε μία καὶ ἀληθινὴ πίστη, νὰ ἀποκτήσουμε τὴν τέλεια γνώση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καὶ Θεοῦ μας, νὰ προοδεύουμε πνευματικά, ν’ ἀποκτήσουμε τὸ μέτρο τῆς πνευματικῆς ὡριμότητος καὶ τελειότητος τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὸ ἀνθρωπίνως δυνατόν. «Μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες... εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφεσ. δ΄ 13).
Ἀγώνας συνεχὴς ν’ ἀγαπήσουμε πιὸ πολὺ τὸν ἅγιο καὶ παντοδύναμο Κύριό μας, νὰ ἑνωνόμαστε μαζί Του, νὰ κατακτοῦμε τὸν θησαυρὸ τῆς ἀρετῆς, νὰ ὡριμάζουμε πνευματικά. Ὅταν ζοῦμε συνειδητὴ πνευματικὴ καὶ μυστηριακὴ ζωή, δίνουμε τὴ δυνατότητα στὸ Πανάγιο Πνεῦμα νὰ ἐργασθεῖ μέσα μας τὴν αὔξηση καὶ τὴν ὡρίμαση τῆς πνευματικῆς μας ἡλικίας.
Ἂς μὴν ξεχνοῦμε πὼς ἡ πνευματικὴ ἡλικία δὲν ἔχει σχέση μὲ τὴ σωματική, ἀλλὰ μὲ τὸν πόθο καὶ τὸν ἀγώνα νὰ καλλιεργηθεῖ ὁ ἔσω ἄνθρωπος. Γι’ αὐτὸ βλέπουμε γέροντες μὲ νεανικὸ ἐνθουσιασμό, ὅπως ὁ ἅγιος Χαράλαμπος, ἢ νέους ἀνθρώπους στὴν ἡλικία, ὥριμους καὶ πνευματικὰ ἀνεπτυγμένους καὶ συνετούς, ὅπως ὁ ἅγιος Σάββας, ποὺ τὸν ὀνόμαζαν «παιδαριογέροντα»!
Ἂς ἀναλογισθοῦμε λοιπόν, τόσα χρόνια βαπτισμένοι μέσα στὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, σὲ ποιὰ ἡλικία πνευματικὴ βρισκόμαστε, τί ἡλικία πνευματικὴ ἔχουμε.
Κάποιοι πειράζονται, ἐνοχλοῦνται. Δὲν θέλουν νὰ φανερώνουν τὴν ἡλικία τους. Δὲν θέλουν νὰ θυμοῦνται πὼς πέρασαν τὰ χρόνια. Γι’ αὐτὸ καὶ κάνουν πολλὲς προσπάθειες νὰ διατηρήσουν τὴ νεανικότητά τους, τὶς δυνάμεις καὶ τὰ ἐξωτερικά τους στοιχεῖα ὅπως ἦταν πρὶν χρόνια. Ὅσο ὅμως κι ἂν προσπαθοῦν νὰ κρύψουν τὰ χρόνια τους, τὰ σημάδια τῆς φθορᾶς γίνονται φανερὰ στὸ σῶμα καὶ τοὺς προδίδουν.
Αὐτὰ ἰσχύουν γιὰ τὴ σωματικὴ ἡλικία τοῦ ἀνθρώπου. Τί γίνεται ὅμως μὲ τὴν πνευματική μας ἡλικία; Ἔχουμε ἀναλογισθεῖ πόσων χρόνων εἴμαστε στὴν πνευματικὴ ζωή; Πόσο ἔχουμε προχωρήσει στὸ δρόμο τῆς ἁγιότητος; Πόσο ἔχουμε προοδεύσει στὸ δρόμο τῆς ἀρετῆς;
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος χρησιμοποιεῖ στὶς ἐπιστολές του τὴν εἰκόνα τοῦ νηπίου γιὰ νὰ προσδιορίσει τὴν πνευματικὴ ἡλικία κάποιων πιστῶν. Γράφει στοὺς Κορινθίους: «Οὐκ ἠδυνήθην ὑμῖν λαλῆσαι ὡς πνευματικοῖς, ἀλλ’ ὡς σαρκικοῖς, ὡς νηπίοις ἐν Χριστῷ» (Α΄ Κορ. γ΄ 1). Δὲν μπόρεσα νὰ σᾶς μιλήσω ὅπως θὰ μιλοῦσα σὲ πνευματικοὺς καὶ προοδευμένους Χριστιανούς, ἀλλὰ σᾶς μίλησα ὅπως σὲ νήπια καὶ ἀρχαρίους στὴ σχέση μὲ τὸν Χριστό. Εἶχαν δεχθεῖ οἱ Κορίνθιοι τὶς ἀρχὲς τῆς χριστιανικῆς πίστεως, ἀλλὰ δὲν εἶχαν τὴν ὡριμότητα τοῦ προοδευμένου χριστιανοῦ στὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἁγιότητα. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ἀπόστολος συνεχίζει: «γάλα ὑμᾶς ἐπότισα καὶ οὐ βρῶμα· οὔπω γὰρ ἠδύνασθε» (Α΄ Κορ. γ΄ 2). Σᾶς ἔδωσα ἁπλὴ τροφὴ νηπίου, σᾶς δίδαξα τὶς στοιχειώδεις χριστιανικὲς ἀλήθειες. Δὲν εἴχατε ἀρκετὴ πνευματικὴ δύναμη νὰ δεχθεῖτε στερεὰ τροφή.
Καὶ τοὺς Ἐφεσίους πάλι θὰ τοὺς προτρέψει: «Μηκέτι ὦμεν νήπιοι, κλυδωνιζόμενοι καὶ περιφερόμενοι παντὶ ἀνέμῳ διδασκαλίας...» (Ἐφεσ. δ΄ 14). Νὰ μὴν εἴμαστε νήπιοι πνευματικὰ καὶ σαλευόμαστε σὰν τὰ κύματα καὶ περιφερόμαστε ἄστατα ἐδῶ κι ἐκεῖ ἀπὸ κάθε ἄνεμο διδασκαλίας. Τοὺς καλεῖ νὰ ἀποβάλουν τὴν ἀστάθεια, τὴν ἐπιπολαιότητα, τὴν ἄγνοια τῆς νηπιακῆς ἡλικίας καὶ νὰ καταβάλουν προσπάθεια νὰ προοδεύσουν, νὰ αὐξηθοῦν πνευματικά, νὰ γίνουν ὡριμότεροι.
Ἀλλὰ καὶ στὴν πρὸς Ἑβραίους ἐπιστολὴ γράφει πρὸς τοὺς πιστούς: «Καταντήσατε νὰ ἔχετε ἀνάγκη νὰ τρέφεσθε μὲ γάλα, νὰ ἔχετε πνευματικὴ τροφὴ γιὰ ἀρχαρίους, διότι πνευματικὰ βρίσκεσθε σὲ νηπιακὴ κατάσταση. Ὅμως ὅποιος τρέφεται μόνο μὲ πνευματικὸ γάλα καὶ διδάσκεται μόνο στοιχειώδεις ἀλήθειες, δὲν μπορεῖ νὰ κατανοήσει τὴν ὑψηλὴ καὶ ἀνώτερη διδασκαλία, διότι εἶναι σὲ νηπιακὴ κατάσταση»· «πᾶς γὰρ ὁ μετέχων γάλακτος ἄπειρος λόγου δικαιοσύνης· νήπιος γάρ ἐστι» (Ἑβρ. ε΄ 13).
Καταλαβαίνουμε λοιπὸν πόσο μεγάλη σημασία ἔχει στὴ ζωή μας ἡ πρόοδος, ἡ ἀνάπτυξη τῆς ψυχῆς, ἡ αὔξηση τοῦ ἐσωτερικοῦ μας κόσμου, ἡ πνευματικὴ ὡριμότητα.
Στόχος μας νὰ φθάσουμε ὅλοι μας νὰ ἔχουμε μία καὶ ἀληθινὴ πίστη, νὰ ἀποκτήσουμε τὴν τέλεια γνώση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καὶ Θεοῦ μας, νὰ προοδεύουμε πνευματικά, ν’ ἀποκτήσουμε τὸ μέτρο τῆς πνευματικῆς ὡριμότητος καὶ τελειότητος τοῦ Χριστοῦ κατὰ τὸ ἀνθρωπίνως δυνατόν. «Μέχρι καταντήσωμεν οἱ πάντες... εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφεσ. δ΄ 13).
Ἀγώνας συνεχὴς ν’ ἀγαπήσουμε πιὸ πολὺ τὸν ἅγιο καὶ παντοδύναμο Κύριό μας, νὰ ἑνωνόμαστε μαζί Του, νὰ κατακτοῦμε τὸν θησαυρὸ τῆς ἀρετῆς, νὰ ὡριμάζουμε πνευματικά. Ὅταν ζοῦμε συνειδητὴ πνευματικὴ καὶ μυστηριακὴ ζωή, δίνουμε τὴ δυνατότητα στὸ Πανάγιο Πνεῦμα νὰ ἐργασθεῖ μέσα μας τὴν αὔξηση καὶ τὴν ὡρίμαση τῆς πνευματικῆς μας ἡλικίας.
Ἂς μὴν ξεχνοῦμε πὼς ἡ πνευματικὴ ἡλικία δὲν ἔχει σχέση μὲ τὴ σωματική, ἀλλὰ μὲ τὸν πόθο καὶ τὸν ἀγώνα νὰ καλλιεργηθεῖ ὁ ἔσω ἄνθρωπος. Γι’ αὐτὸ βλέπουμε γέροντες μὲ νεανικὸ ἐνθουσιασμό, ὅπως ὁ ἅγιος Χαράλαμπος, ἢ νέους ἀνθρώπους στὴν ἡλικία, ὥριμους καὶ πνευματικὰ ἀνεπτυγμένους καὶ συνετούς, ὅπως ὁ ἅγιος Σάββας, ποὺ τὸν ὀνόμαζαν «παιδαριογέροντα»!
Ἂς ἀναλογισθοῦμε λοιπόν, τόσα χρόνια βαπτισμένοι μέσα στὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, σὲ ποιὰ ἡλικία πνευματικὴ βρισκόμαστε, τί ἡλικία πνευματικὴ ἔχουμε.
