Όλοι οι Λατινοαμερικάνοι τον τιμούν, οι
Βενεζουελάνοι θρηνούν, για τον χαμό του δικού τους προέδρου. Δίχως
αυτόν, δεν θα έπνεε σ’ όλη την ήπειρο ο αέρας της ελευθερίας και της
ανεξαρτησίας που πνέει σήμερα.
Ήταν ο πρώτος που διείδε μέσα από τη
μέγγενη της παγκοσμιοποίησης την προοπτική ενός πολυπολικού
ισορροπημένου κόσμου, μέσα από την ενότητα των υπό ανάπτυξη χωρών του
Νότου. Το όραμά του διαπνέονταν από την κληρονομιά του Μπολίβαρ, για
μιαν Λατινική Αμερική της αλληλεγγύης και της ισότιμης συνεργασίας (πόσο
μακριά άραγε είναι ακόμα κι αυτός ο δρόμος του εφικτού της Λατινικής
Αμερικής, από το τέλμα της «Γερμανικής Ευρώπης»;). Αυτή η τόσο
χαρακτηριστική εκδοχή του λατινοαμερικάνικου πατριωτισμού, που συνδυάζει
εθνική υπερηφάνεια και περιφερειακή συνεργασία, συνοδεύτηκε από ένα
όραμα κοινωνικής απελευθέρωσης. Στην χώρα με τις πιο έντονες ανισότητες
στον κόσμο, όπου μια ακραία μειοψηφία αρχουσών τάξεων κατασπαταλούσε σε
μια ατέλειωτη ριβιέρα τα πετροδόλλαρα, μετατρέποντας τον μαύρο χρυσό σε
μαύρη δυστυχία για το υπόλοιπο έθνος, ο Τσάβες κατάφερε να
μετασχηματίσει την κοινωνική δυναμική της λαϊκής εξέγερσης του 1989 σε
πολιτικό ρεύμα πλειοψηφίας.
Πέρα και πάνω απ’ όλα, ήταν ο «πρόεδρος
των φτωχών», εκείνος που άνοιξε δρόμο πέρα από τα καυδιανά δίκρανα του
νεοφιλελευθερισμού και της αμερικανοκρατίας, προς μια κοινωνία όπου σε
πρώτο πλάνο ιεραρχούνται οι προτεραιότητες της εθνικής αξιοπρέπειας, της
παιδείας, της υγείας για όλο το λαό.
Το έργο του Τσάβες μένει ανεκπλήρωτο.
Αυτό που λείπει, είναι ένας συλλογικός νους να τον υποκαταστήσει. Το
βολιβαριανό του εγχείρημα παραήταν προσωποπαγές. Η βάση της χώρας έχει
οργανωθεί μεν σε κοινοτικά-συμμετοχικά πρότυπα, αλλά το κόμμα παρέμενε
«στοιχείο του παλιού κόσμου». Εξ ου και η διαφθορά, και η γραφειοκρατία
που έτεινε να το χαρακτηρίζει τον τελευταίο καιρό –μάρτυρας ο λαός– που
αγαπούσε τον Πρόεδρο, αλλά δεν έβλεπε με καλό μάτι το κόμμα του, και
τις ορδές των νέων γραφειοκρατών που βγαίναν από τα σπλάχνα του.
Ας είναι. Ακόμα κι έτσι, τα κοινωνικά
επιτεύγματα της βολιβαριανής Βενεζουέλας είναι πασίγνωστα στον κόσμο: Ο
Τσάβες έσωσε την χώρα του, η οποία ήταν πλούσια, αλλά φτωχή και
καταχρεωμένη.
Έκανε ό,τι δεν κάνουν τα ταπεινά
ανδρείκελα της ελληνικής κυβέρνησης: Οι Αντωνάκηδες και οι Στουρνάρες
της δοτής τρικομματικής κυβέρνησης. Γι’ αυτό θα μείνει στην ιστορία ως
μεγάλος πατριώτης αγωνιστής, γι’ αυτό και σήμερα η Βενεζουέλα, η
Λατινική Αμερική, όλος ο πλανήτης τον τιμάει με τα δάκρυα στα μάτια.
Κι εμείς, που τότε το 1998, μέσα στα
συντρίμμια της Γιουγκοσλαβίας, είδαμε από μακριά ν’ ανάβει ένα μικρό φως
–κάποιον επιτέλους που αμφισβήτησε χωρίς αστερίσκους και ήξεις αφίξεις
την σιωπή νεκροταφείου που είχε επιβάλει τότε η αμερικάνικη
παγκοσμιοποίηση.
Ούγο Τσάβες είσαι ωραίος σαν Έλληνας.
άρδην ρίξη
