πλήγμα που δέχθηκαν οι Εβραίοι από τους ναζί, είναι το Μνημείο του Ολοκαυτώματος. Στήθηκε έξω από την περίφραξη του αρχαιολογικού χώρου του Κεραμεικού, στην τριγωνική πλατεία που έχει δημιουργηθεί από τα έργα Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας στη συμβολή των οδών Ερμού, Ευβούλου και Μελιδώνη...
Ο χώρος ήταν ιδιωτικός. Υστερα από 20 χρόνων αγώνες της Γ'Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων απαλλοτριώθηκε αντί 56 εκατ. δρχ. για αρχαιολογικούς σκοπούς, δηλαδή για να γίνει ανασκαφή. Εικάζεται ότι θα βρεθεί εκεί η συμβολή της οδού των Παναθηναίων, απ' όπου ανέβαινε η πομπή στην Ακρόπολη, και της Ιεράς Οδού, που οδηγούσε στο Ιερό της Ελευσίνας. Γι' αυτό η Γ'ΕΠΚΑ, που δεν παραιτείται του δικαιώματος της μελλοντικής ανασκαφικής έρευνας, πρότεινε ως καταλληλότερη θέση για το Μνημείο του Ολοκαυτώματος την απέναντι πλευρά της Ερμού, στο πάρκο που έχει δημιουργηθεί στην πρώην Κορεατική Αγορά.
Η Ισραηλιτική Κοινότητα, όμως, είχε χωροθετήσει το μνημείο -χωρίς τη γνώμη της Εφορείας- στον διαγωνισμό που διενήργησε και κατέληξε στην επιλογή έργου της Ντιάννας Μαγκανιά, όπου πήραν μέρος 19 καλλιτέχνες. Το έργο αποτελείται από μονολιθικούς όγκους ωχροκίτρινου μαρμάρου, ύψους 1,50 έως 0.50 μ. εξακτινωμένους, ενώ στο κέντρο σχηματίζεται ένα εξάγωνο.
Στο ερώτημα που ετέθη από μέλη του ΚΑΣ γιατί επελέγη αυτός ο χώρος για τη χωροθέτηση του μνημείου, οι εκπρόσωποι της Ισραηλιτικής Κοινότητας είπαν γιατί είναι τόπος μνήμης των Ελλήνων Εβραίων. Στην οδό Μελιδώνη, όπου σήμερα είναι δύο Συναγωγές και τα γραφεία της Ισραηλιτικής Κοινότητας, στις 24 Μαρτίου του 1944 έγινε από τους Γερμανούς παγίδευση των Εβραίων. Τους συνέλαβαν, τους εκτόπισαν και λίγοι μόνο διέφυγαν και σώθηκαν. Τόνισαν επίσης ότι λόγω της ύπαρξης των Συναγωγών, ο χώρος φυλάσσεται επί 24ώρου βάσεως, οπότε θα προστατεύεται και το μνημείο από τυχόν βεβήλωση.
Ο σύμβουλος του ΚΑΣ Ν. Μουρτζάς, που επεσκέφθη πρόσφατα την περιοχή, είδε ότι η πλατεία έχει γίνει σκουπιδότοπος και καταφύγιο αστέγων. Είπε ότι αποτελεί πράξη δικαίωσης της μνήμης των Ελλήνων Εβραίων που διώχθηκαν αγρίως εκείνη την εποχή η ανέγερση του Μνημείου του Ολοκαυτώματος που λείπει από την Αθήνα.
Τελικά το ΚΑΣ ενέκρινε τη χωροθέτησή του στη μικρή αυτή πλατεία με τον όρο το έργο να μειωθεί σε έκταση στο μισό (καταλάμβανε έκταση 100 τ.μ.) και να απομακρυνθεί σε περίπτωση μελλοντικής ανασκαφής.
Ο αρχαιολόγος Πάνος Βαλαβάνης, που μειοψήφησε όπως επίσης οι συνάδελφοί του Μαρία Βλαζάκη, Λεωνίδας Χατζηαγγελάκης και Αθηνά Λούπου, είπε: «Εκείνο που αντιλαμβάνομαι με τα απανωτά αιτήματα που έρχονται για τη χρήση του χώρου της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας είναι ότι οι συναρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων αμύνονται του πατρίου εδάφους. Προσπαθούν να σώσουν ό,τι μπορούν».
Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ
Τελικά το ΚΑΣ ενέκρινε τη χωροθέτησή του στη μικρή αυτή πλατεία με τον όρο το έργο να μειωθεί σε έκταση στο μισό (καταλάμβανε έκταση 100 τ.μ.) και να απομακρυνθεί σε περίπτωση μελλοντικής ανασκαφής.
Ο αρχαιολόγος Πάνος Βαλαβάνης, που μειοψήφησε όπως επίσης οι συνάδελφοί του Μαρία Βλαζάκη, Λεωνίδας Χατζηαγγελάκης και Αθηνά Λούπου, είπε: «Εκείνο που αντιλαμβάνομαι με τα απανωτά αιτήματα που έρχονται για τη χρήση του χώρου της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας είναι ότι οι συναρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων αμύνονται του πατρίου εδάφους. Προσπαθούν να σώσουν ό,τι μπορούν».
Ν. ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ-ΡΑΣΣΙΑ
Από Γιώργο Παπ.
