Βέβαια, πάνω απ' όλα, εκείνος που έχει φωτισμένο νου, που λέγεται
πρώτη θεωρία, έχει την δυνατότητα, αν ο Θεός θελήσει, να δει και την
δόξα της θεότητος.
«Αν δεν φθάσω στον φωτισμό, δεν είμαι έτοιμος να αντικρύσω την δόξα του Θεού».
Αυτό το βλέπουμε και στους Αποστόλους. Είχαν φωτισθεί από τον Θεό και γι' αυτό εμφανίσθηκε σε αυτούς ο αναστάς Χριστός,
«Εμφανίζεται ο Χριστός για την τελειότητά τους, όπως κάνει σε όλους, τους φθάνοντας στον φωτισμό, προς την θέωση δηλαδή».
Ο φωτισμός του νου αποδεικνύεται και από τα λείψανα που αφήνουν
οι Άγιοι, αφού η Χάρη του Θεού δια του νοός διαπορθμεύεται και στο σώμα
του ανθρώπου.
«Εάν κάποιος έχει φθάσει στον φωτισμό και στην νοερά προσευχή, σημαίνει ότι αν είναι πιστός μέχρι τέλους, αφήνει ιερά λείψανα».
«Λοιπόν, διερωτώμαι τώρα: Μπορεί να υπάρχει κάθαρση και φωτισμός χωρίς να υπάρχουν Ιερά λείψανα; Διότι το αποτέλεσμα του φωτισμού είναι το Ιερό λείψανο. Διότι,
εκείνος που είναι στην κατάσταση φωτισμού, εκείνος είναι που φθάνει
στην άλλη ζωή ή και σε αυτήν την ζωή ακόμα στην θέωση, που είναι η
θεοπτία και εκείνος αφήνει τα άγια λείψανα που ευωδιάζουν κ.ο.κ. Οπότε,
εδώ έχουμε μια εμπειρική μαρτυρία περί της πνευματικής καταστάσεως του
ανθρώπου όταν ζούσε. Αφήνει το Ιερό λείψανο το οποίο και ευωδιάζει και
θαυματουργεί».
Αυτή είναι η θεολογία της Εκκλησίας περί του φωτισμού του νου.
Δυστυχώς, όμως, στην Δύση ο φωτισμός συνδέθηκε με την λογική, τον
στοχασμό. Αυτό επηρέασε και πολλούς από τους Ορθοδόξους, που συνδέουν
τον φωτισμό με την καλλιέργεια της λογικής, αντί να θεωρούν ότι ο
φωτισμός συνδέεται με τον νου και την προσευχή.
«Για τον Αυγουστίνο ο νους ασχολείται όχι με την προσευχή, αλλά
με τα αρχέτυπα. Αυτός είναι ο φωτισμός για τον Αυγουστίνο. Από Ορθοδόξου
απόψεως είναι φοβερό, είναι μια φοβερή πλάνη».
"Εμπειρική Δογματική τής Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας κατά τις προφορικές παραδόσεις τού π. Ι. Ρωμανίδη" Τόμος Β΄.
