ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ
Το τελευταίο τεύχος του περιοδικού VREME, με τίτλο «Το σκανδιναβικό μοντέλο για τους Βαλκάνιους», αναφέρεται στις έντονες
αντιδράσεις που προκάλεσε στην ΠΓΔΜ η πρόσφατη πρόταση του σέρβου ΥΠΕΞ.
Ίβαν Μρκιτς για τη συστέγαση των διπλωματικών αποστολών της Σερβίας και
των χωρών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, για λόγους εξοικονόμησης πόρων,
κατά το λεγόμενο «σκανδιναβικό μοντέλο».
Υπενθυμίζονται δηλώσεις του κ. Μρκιτς ότι το σερβικό ΥΠΕΞ ήρθε σε επαφή με τις διπλωματικές αρχές των Σκοπίων, της Ποντγκόριτσα, του Σαράγεβο και της Λιουμπλιάνα και ότι «είναι κοντά στην επίτευξη συμφωνίας με τους Σλαβομακεδόνες και τους Μαυροβούνιους».
Υπενθυμίζονται επίσης δηλώσεις του π/θ της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρουέβσκι, ο οποίος τόνισε ότι «η πρόταση της Σερβίας θα καθιστούσε δυνατή την προώθηση των εθνικών συμφερόντων και στις χώρες όπου μέχρι τώρα δεν υπήρξαν διπλωματικές αποστολές», ενώ υπογράμμισε ότι «δεν υπάρχει κανένα πολιτικό υπόβαθρο πίσω από την εν λόγω πρόταση, παρά μόνο το οικονομικό όφελος».
Το συγκυβερνόν αλβανικό κόμμα DUI υποστήριξε τη στάση του Γκρούεβσκι για την πρόταση του Μρκιτς, τονίζοντας ότι πρόκειται για μια ευρωπαϊκή πρακτική την οποία εφαρμόζουν πολλές μικρές χώρες, ωστόσο, η αντιπολίτευση έχει εντελώς αντίθετη άποψη.
Το
αντιπολιτευόμενο αλβανικό κόμμα Εθνική Δημοκρατική Αναγέννηση θεωρεί
ότι πρόκειται για προσπάθεια εναρμόνισης της εξωτερικής πολιτικής με τη
σερβική με στόχο την ενσωμάτωση της χώρας στη Σερβία, ενώ το κόμμα του
πρώην π/θ Λιούπτσε Γκεοργκιέβσκι κατηγορεί την κυβέρνηση ότι η εν λόγω
ενέργεια αποτελεί συνέχεια της φιλοσερβικής πολιτικής τουVMRO-DPMNE, στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιήθηκε επίσης από κοινού με τη Σερβία εορτασμός της 100ης επετείου
της κατοχής της ‘Μακεδονίας’ στο Ζεμπρνιάκ του Κουμάνοβο, η έναρξη της
κατασκευής του μουσείου των σερβικών όπλων στο κέντρο των Σκοπίων και η
ανέγερση του μνημείου του σέρβου τσάρου Ντούσαν και ακόμη πέντε μνημείων
σέρβων αρχηγών από την δυναστεία Νέμανιτς στα Σκόπια».
Και
ο ΥΠΕΞ του Κοσόβου, Ενβέρ Χοτζά, εξέφρασε το σκεπτικισμό του έναντι της
πρωτοβουλίας του σερβικού ΥΠΕΞ, τονίζοντας ότι οι σκανδιναβικές χώρες
που εφαρμόζουν το εν λόγω μοντέλο, διαφέρουν πολύ από τις πρώην
γιουγκοσλαβικές χώρες, οι οποίες τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν
περάσει πολύ δύσκολη περίοδο και έχουν μεγάλη ανάγκη από την πολιτική
ανεξαρτησία, ενώ εκτίμησε ότι «η Σερβία συνεχίζει να παρεμβαίνει στα
εσωτερικά των γειτονικών χωρών και αυτό αποτρέπει την περιφερειακή
συνεργασία».
Επιπλέον,
ο διευθυντής του Βουλγαρικού Εθνικού Μουσείου στα Σκόπια, Μπόζινταρ
Ντιμίτροβ, εκτίμησε ότι πρόκειται για ένα βήμα προς την κατεύθυνση
δημιουργίας κοινού κράτους, ισχυριζόμενος επίσης ότι «όσοι γνωρίζουν την
ιστορία της ΠΓΔΜ ξέρουν ότι είναι ένα κράτος το οποίο δημιούργησαν οι
σερβικές μυστικές υπηρεσίες».
Θα
συμφωνούσαμε ότι η προσπάθεια κοινών διπλωματικών αποστολών ξεφεύγει
πολύ πέραν των όποιων οικονομικών ωφελημάτων και ότι οι αντιδράσεις
απεικονίζουν καλύτερα την ατμόσφαιρα στα Βαλκάνια, που κουβαλάει απόλυτα
φυσιολογικά το βάρος του παρελθόντος.
