Απόσπασμα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Προλογικὸ σημείωμα............................................................................................7
Ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος καὶ οἱ Ρῶσοι Ἡγεμόνες..................................9
Ἀπευθυνόμενοι στὴν Εὐρώπη:
Οἱ Ἕλληνες τῆς Τουρκοκρατίας αὐτοσυστήνονται.....................15
Ὁ Ἀναστάσιος Μιχαὴλ προσφωνεῖ τὸν Πέτρο Α΄.........................33
Οἱ Περιηγήσεις τοῦ Βασιλείου Βατάτζη...........................................53
Ὁ Βασίλειος Βατάτζης καὶ οἱ ρωσοπερσικὲς σχέσεις
στὰ μέσα τοῦ ΙΗ΄ αἰώνα.........................................................................75
Ἐθελούσιες αἰχμαλωσίες Φαναριωτῶν ἡγεμόνων κατὰ τοὺς αὐστρο-ρωσο-ὀθωμανικοὺς πολέμους τοῦ 18ου αἰώνα...............85
Τὸ Ρωσικὸ Κόμμα (1768-1821)...............................................................107
Ὁ Κωνσταντῖνος Καρατζᾶς καὶ ἡ Ρωσία........................................135
Ἡ ἱστορικὴ σκέψη τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Παρίου................157
Ρήγας-Πάριος-Κοραῆς:
Ἡ πολιτικὴ σκέψη τῶν Ἑλλήνων 1780-1821....................................175
Γιὰ τὴν ἑλληνικὴ ἱστορία σήμερα.....................................................187
Ἡ πολιτικὴ θεωρία τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια..............................209Προλογικὸ σημείωμα
Τὰ κείμενα αὐτοῦ τοῦ τόμου γράφτηκαν μὲ διάφορες ἀφορμὲς σὲ μία περίοδο περίπου δεκαπέντε χρόνων (2001-2016). Ἄλλα ἀπὸ αὐτὰ ἔχου δημοσιευθεῖ παλαιότερα σὲ ἐπιστημονικὰ περιοδικὰ καὶ πρακτικὰ συνεδρίων, ἐνῶ ἄλλα συντάχθηκαν ἀποκλειστικὰ γιὰ τὸν παρόντα τόμο. Σὲ ὅλα, ὅμως, ὑπάρχουν ἀναφορὲς στὴν ρωσοφιλία τῶν Ἑλλήνων τῆς Τουρκοκρατίας. Αὐτὸς ὁ συνεκτικὸς δεσμὸς μᾶς ὁδήγησε νὰ τὰ θέσουμε ὅλα μαζὶ ὑπὸ τὸν τίτλο: Ἱστορία τοῦ Ρωσικοῦ Κόμματος: Δώδεκα μελέτες γιὰ τὶς ἀπαρχές. Τὸ σύνολο τῶν κειμένων ἀναφέρεται στὴν περίοδο πρὶν ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821 καὶ τὴν τυπικὴ δημιουργία τοῦ Ρωσικοῦ Κόμματος· στὰ χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας, ὅταν δὲν ὐπῆρχε ἀκόμη τυπικὸς πολιτικὸς φορέας τῆς ρωσοφιλίας, πρᾶγμα οὕτως ἢ ἄλλως ἀδύνατον στὸ πλαίσιο τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας. Ὑπῆρχε, ὅμως, ἡ συντριπτικὴ πλειοψηφία τῶν Ἑλλήνων τόσο τῶν ἡγετικῶν στρωμάτων, ὅσο καὶ τοῦ ἁπλοῦ λαοῦ, ποὺ ἦταν σαφῶς προσανατολισμένοι στὴν Ρωσία, ἀπὸ τὴν ὁποία ὡς ὀρθόδοξη δύναμη περίμεναν τὴν κατανίκηση τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας καὶ τὴν δική τους ἀπελευθέρωση. Αύτοὶ ἀκριβῶς ἀποτέλεσαν τὴν μαγιὰ τοῦ Ρωσικοῦ Κόμματος καὶ συνετέλεσαν στὴν συνέχεια στὴν ἐξέλιξή του στὸ πραγματικὰ πατριωτικὸ καὶ ὀρθόδοξο κόμμα στὴν μετεπαναστατικὴ Ἑλλάδα.
Μέσα ἀπὸ τὰ κείμενα ποὺ ἀκολουθοῦν ἐξετάζονται πτυχὲς τῶν σχέσεων τῶν Ἑλλήνων μὲ τοὺς Ρώσους σὲ μία περίοδο ποὺ ἐκκινεῖ ἀπὸ τὰ χρόνια τοῦ Πέτρου καὶ καταλήγει στὶς παραμονὲς τῆς Ἐπανάστασης. Σὲ αὐτὰ μελετῶνται τόσο ἡ δράση τῆς ρωσικῆς διπλωματίας καὶ τῶν πολλῶν καὶ διαφόρων ρωσόφιλων πυρήνων μέσα στὴν Ὀθωμανικὴ Αύτοκρατορία ἀνάμεσα στοὺς Ἕλληνες ὅσο καὶ ἡ δράση διαφόρων Ἑλλήνων ποὺ μετέβησαν στὴν Ρωσία καὶ ἐργάστηκαν γιὰ αὐτήν, εἴτε ἐκτὸς εἴτε ἐντὸς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας. Δίνεται ἔτσι τὸ πλαίσιο καὶ τὸ ἰδεολογικὸ κλίμα μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο γεννήθηκε τὸ Ρωσικὸ Κόμμα, τὸ μόνο αὐτοφυὲς κόμμα ἀνάμεσα στοὺς Ἕλληνες ἀπὸ τὰ ξενικά, τὰ ὁποῖα κυριάρχησαν στὴν πολιτικὴ ζωὴ τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους μέχρι τὸν Κριμαϊκὸ Πόλεμο.
Ἡ αἰτία ποὺ γέννησε τὴν ἀγάπη τῶν Ἑλλήνων γιὰ τὴν Ρωσία δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὴν κοινὴ ὀρθόδοξη πίστη καὶ τὸν πατριωτισμὸ τῶν Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι διέβλεπαν ὅτι μόνο μὲ τὴν παρέμβαση τῆς Ρωσίας θὰ μποροῦσαν νὰ ἀπελευθερωθοῦν ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Αὐτὸς ὁ πόθος γιὰ ἐλευθερία ὁδήγησε φυσικὰ τοὺς περισσότερους Ἕλληνες στὴν ρωσοφιλία, παρότι δὲν παραγνωρίζουμε καὶ τὴν συνειδητὴ καὶ ὀργανωμένη προσπάθεια τῶν Ρώσων νὰ αὐξήσουν τὴν ἐπιρροή τους ἀνάμεσα στοὺς ὀρθοδόξους τῶν Βαλκανίων. Οἱ πολεμικὲς συγκρούσεις μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς κατὰ τὸν 18ο αἰώνα καὶ οἱ σχετικὲς συνθῆκες κατέστησαν τὴν Ρωσία κυριολεκτικὰ προστάτη τῶν Ὀρθοδόξων στὴν ἐπικράτεια τοῦ σουλτάνου καὶ ἐπιβεβαίωσαν στοὺς Ἕλληνες τὴν πεποίθηση πὼς ἡ Ρωσία ἦταν ἡ μόνη δύναμη στὴν ὁποία μποροῦσαν νὰ προσβλέπουν.
προμηθευτείτε ηλεκτρονικά το βιβλίο...
