Μεγάλος αριθμός μελών των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ τέθηκαν σε
διαθεσιμότητα...
για κακή διαχείριση της κατάστασης που οδήγησε στην επίθεση της 3ης Οκτωβρίου 2015 κατά του νοσοκομείου της ανθρωπιστικής οργάνωσης «Γιατροί Χωρίς Σύνορα», στη Kunduz του Αφγανιστάν, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 30 ατόμων.
για κακή διαχείριση της κατάστασης που οδήγησε στην επίθεση της 3ης Οκτωβρίου 2015 κατά του νοσοκομείου της ανθρωπιστικής οργάνωσης «Γιατροί Χωρίς Σύνορα», στη Kunduz του Αφγανιστάν, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 30 ατόμων.
Όπως ανακοινώθηκε η διάρκειας έξι εβδομάδων έρευνα κατέληξε ότι η κύρια
ευθύνη βαρύνει το πλήρωμα ενός «ιπτάμενου πυροβολείου» AC-130 και τον
διοικητή των δυνάμεων ειδικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ που επόπτευε τη μάχη
στη Kunduz.
«Τα συγκεκριμένα άτομα που σχετίζονται άμεσα με το περιστατικό έχουν ήδη
τεθεί σε διαθεσιμότητα και εκκρεμεί η εξέταση των διοικητικών και
πειθαρχικών ζητημάτων», δήλωσε σε εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης ο
στρατηγός John Campbell, ο ανώτατος διοικητής των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν.
Πάντως δεν ανακοινώθηκε ούτε ο αριθμός των ατόμων που τέθηκαν σε
διαθεσιμότητα, ούτε τι είδους διοικητικές και πειθαρχικές ποινές
αντιμετωπίζουν.
«Οι πιλότοι [του ιπτάμενου πυροβολείου] και οι διοικητές που επόπτευαν
την επιχείρηση αναγνώρισαν κατά λάθος το νοσοκομείο ως στόχο θεωρώντας
ότι προσέβαλλαν ένα άλλο κτίριο αρκετές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα όπου
είχαν αναφερθεί εχθρικοί μαχητές», συμπλήρωσε ο στρατηγός Campbell. «Η
προσβολή ήταν το άμεσο αποτέλεσμα ανθρώπινου λάθους που επιδεινώθηκε από
αστοχίες διαδικασιών και συστημάτων», κατέληξε ο στρατηγός Campbell.
Σε δηλώσεις του ο ταξίαρχος Wilson Shoffner, εκπρόσωπος Τύπου της
επιχείρησης «Resolute Support» (όπως ονομάζονται οι τρέχουσες
αμερικανικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν), σημείωσε ότι «η έρευνα
αποκάλυψε ότι μερικοί από τους εμπλεκόμενους δεν ακολούθησαν τους
κανόνες εμπλοκής».
Υπενθυμίζεται, ότι η προσβολή του νοσοκομείου της οργάνωσης «Γιατροί
Χωρίς Σύνορα» έλαβε χώρα μερικές ημέρες μετά την κατάληψη της Kunduz από
τους Ταλιμπάν, που θεωρείται η μεγαλύτερη νίκη τους μετά την
αμερικανική επέμβαση του 2001. Για την αντιμετώπιση της κατάστασης οι
αμερικανικές δυνάμεις ανέπτυξαν στην περιοχή της Kunduz δυνάμεις ειδικών
επιχειρήσεων για να υποστηρίξουν την αντεπίθεση των αφγανικών δυνάμεων
για την ανακατάληψη της πόλης.
Όπως έγινε γνωστό τι «ιπτάμενο πυροβολείο» AC-130 προσέβαλε το
νοσοκομείο, που είναι το μεγαλύτερο στο βόρειο Αφγανιστάν, για 29 λεπτά
με αποτέλεσμα τον θάνατο 30 ασθενών και ιατρικού προσωπικού και τον
τραυματισμό επιπλέον 37 ατόμων. Και αυτό παρά το γεγονός ότι στις 29
Σεπτεμβρίου 2015, η οργάνωση «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» είχε αποστείλει τις
γεωγραφικές συντεταγμένες του νοσοκομείου σε πολλά άτομα στις αλυσίδες
διοίκησης του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, γεγονός που επιβεβαίωσε και ο στρατηγός
Campbell.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες είναι οι λεπτομέρειες του πορίσματος που
κατέληξε η επιτροπή έρευνας και τις οποίες ο στρατηγός Campbell
αποδέσμευσε στους εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης:
>Σειρά λανθασμένων κρίσεων, άγνοια διαδικασιών και τεχνολογικές αστοχίες σε κρίσιμες στιγμές.
>Το «ιπτάμενο πολυβολείο» AC-130 που προσέβαλε το νοσοκομείο
απογειώθηκε εκτάκτως μετά από τη λήψη αναφοράς για φίλια στρατεύματα που
βάλλονταν από εχθρικά πυρά. Ως αποτέλεσμα το πλήρωμα δεν εκτέλεσε την
τυπική ενημέρωση που προβλέπεται πριν την αποστολή ούτε έλαβε
«[πληροφοριακά] υλικά κρίσιμα για την εκτέλεση της αποστολής»
συμπεριλαμβανομένου και καταλόγου στόχων που δεν θα πρέπει να
προσβληθούν, όπου περιέχονταν και η θέση (συντεταγμένες) του
νοσοκομείου.
>Κατά τη διάρκεια της πτήσης τα ηλεκτρονικά συστήματα του αεροσκάφους
παρουσίασαν βλάβη με αποτέλεσμα την πλήρη κατάρρευση ουσιαστικών
δυνατοτήτων διοίκησης και ελέγχου όπως η μετάδοση βίντεο και η λήψη και
αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικής αλληλογραφίας.
>Ιπτάμενο υπεράνω της Kunduz το αεροσκάφος εκτέλεσε ελιγμό διαφυγής
που είχε ως αποτέλεσμα να μετακινηθεί από την αρχικά σχεδιασμένη πορεία
του με συνέπεια την υποβάθμιση της ακρίβειας συγκεκριμένων συστημάτων
στόχευσης, γεγονός που σε επόμενη φάση συνέτεινε στη λάθος αναγνώριση
του νοσοκομείου.
>Καθώς τα συστήματα στόχευσης παρουσίασαν δυσλειτουργία, το πλήρωμα
του AC-130 εντόπισε οπτικά το πλησιέστερο και μεγαλύτερου μεγέθους
κτίριο το οποίο έκρινε ότι περίπου συμφωνούσε με τη φυσική περιγραφή του
κτιρίου το οποίο κατά τους διοικητές των δυνάμεων ειδικών επιχειρήσεων
των ΗΠΑ ήταν ο στόχος. Επίσης, επειδή ήταν νύκτα, το πλήρωμα του AC-130
απέτυχε να εντοπίσει οπτικές ενδείξεις που θα επέτρεπαν την αναγνώριση
του συγκεκριμένου κτιρίου ως νοσοκομείο.
>Περίπου ένα λεπτό πριν την έναρξη της προσβολής του νοσοκομείου και
παρά την κατάρρευση ορισμένων επικοινωνιακών συστημάτων του αεροσκάφους,
το πλήρωμα μετέδωσε στο επιχειρησιακό στρατηγείο στο αεροδρόμιο Bagram
τις συντεταγμένες του νοσοκομείου ως τον προσβαλλόμενο στόχο. Όμως, αν
και το επιχειρησιακό στρατηγείο διέθετε τον κατάλογο των στόχων που δεν
θα πρέπει να προσβληθούν και στον οποίο περιλαμβανόταν το νοσοκομείο, εν
τούτοις δεν έγινε αντιληπτό ότι οι συντεταγμένες που ελήφθησαν από το
αεροσκάφος αντιστοιχούσαν σε στόχο που ανήκε στον συγκεκριμένο κατάλογο,
ούτε ότι το AC-130 ετοιμαζόταν να αρχίσει να προσβάλλει το νοσοκομείο.
>Όπως δήλωσε στα μέλη της επιτροπής έρευνας, το πλήρωμα του AC-130
εκτέλεσε επανειλημμένες προσβολές του νοσοκομείου παρά το γεγονός ότι
δεν παρατηρήθηκε εχθρική αντίδραση.
>Κατά τη διάρκεια της 29 λεπτών προσβολής το σύστημα στόχευσης του
αεροσκάφους άρχισε να λειτουργεί κανονικά και αναγνώρισε τον ορθό στόχο.
Όμως, το πλήρωμα προτίμησε να στηριχθεί στη φυσική περιγραφή του στόχου
και αγνόησε τις γεωγραφικές συντεταγμένες του συστήματος.
>Δώδεκα λεπτά μετά την έναρξη της επίθεσης στο νοσοκομείο, δυνάμεις
των ΗΠΑ έλαβαν τηλεφωνική ειδοποίηση από την οργάνωση «Γιατροί Χωρίς
Σύνορα» ότι το νοσοκομείο δέχονταν επίθεση. Όμως η πληροφορία δεν
μεταδόθηκε έγκαιρα στο πλήρωμα του AC-130 το οποίο ολοκλήρωσε την
προσβολή και αποχώρησε από την περιοχή.
«Το προσωπικό που αιτήθηκε την προσβολή και αυτοί που την εκτέλεσαν από
τον αέρα δεν έλαβαν όλα τα πρέποντα μέτρα για να εξακριβώσουν ότι η
εγκατάσταση ήταν νόμιμος στρατιωτικός στόχος», ανέφερε χαρακτηριστικά ο
στρατηγός Campbell.
Επίσης σημείωσε, ότι κατά τη χρονική περίοδο που έλαβε χώρα η προσβολή
του νοσοκομείου, μία ομάδα των δυνάμεων ειδικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ
είχε εμπλακεί επί πέντε συνεχή εικοσιτετράωρα σε σκληρές μάχες και ότι η
κούραση και ο υψηλός ρυθμός των επιχειρήσεων συνέβαλλαν στην τραγωδία.
Πάντως, ένα άλλο ζήτημα που παραμένει αδιευκρίνιστο, είναι αν η
επιχείρηση που ανέλαβε το AC-130 βρισκόταν εκτός του πλαισίου της
αποστολής που έχει ανατεθεί στις αμερικανικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν,
καθώς οι επιχειρήσεις ολοκληρώθηκαν επισήμως τον περασμένο χρόνο.
Κατά το πόρισμα της επιτροπής έρευνας, ο διοικητής των δυνάμεων ειδικών
επιχειρήσεων δεν διέθετε την εξουσία να διατάξει το πλήρωμα του AC-130
να προσβάλλει το κτίριο το οποίο νόμιζε ότι είχε καταληφθεί από μαχητές
των Ταλιμπάν.