To ήπαρ αποτελεί ένα ακούραστο εργοστάσιο που κρατά κάθε οργανισμό στη ζωή γιατί:
– Φιλτράρει το αίμα και απομακρύνει τις τοξίνες.
– Είναι υπεύθυνο για την «ανακύκλωση» της χοληστερόλης και των λιπαρών.
– Συμμετέχει στην πέψη των λιπών.
– Αποθηκεύει πολλά θρεπτικά συστατικά, όπως ο σίδηρος, και συμμετέχει στην «ενεργοποίηση» βιταμινών όπως η Α και η D.
– Παράγει πρωτεΐνες και ένζυμα που ρυθμίζουν σχεδόν όλα τα μονοπάτια στο σώμα.
– Συμβάλλει στο μεταβολισμό των τροφών.
Ποια είναι η θρεπτική του αξία;
Λόγω του ρόλου κλειδί που κρατά στην συντονισμένη λειτουργία του σώματος το συκώτι διαχειρίζεται ένα σύνολο θρεπτικών συστατικών. Για το λόγο αυτό το μοσχαρίσιο συκώτι αποτελεί μία από τις πλέον συμπυκνωμένες πηγές πολύτιμων θρεπτικών συστατικών:
Υψηλή πρωτεϊνική αξία
Κάθε μερίδα συκωτιού (68 γραμμάρια) σας δίνει 20 γραμμάρια καθαρής πρωτεΐνης, όσο δηλαδή θα βρείτε και σε ένα κομμάτι μοσχαρίσιου κρέατος. Παρά την κοινή αντίληψη η περιεκτικότητά του σε λιπαρά «χτυπάει κόκκινο», κάτι τέτοιο δεν είναι αληθές καθώς συνεισφέρει μόνο το 6% του ανώτατου επιτρεπτού καθημερινού ορίου για τα κορεσμένα λιπαρά. Θυμηθείτε πως οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται από το σώμα για τη δομή των μυών, του δέρματος και των μαλλιών, για τη μεταφορά ουσιών και την παραγωγή ορμονών.
Μία πραγματική «πολυβιταμίνη»
Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε το συκώτι σαν μία φυσική «πολυβιταμίνη»!Μια μερίδα συκώτι μπορεί να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες σε πολλές βιταμίνες που χρειάζεται το σώμα καθημερινά.
Αποτελεί μία από τις ελάχιστες φυσικές τροφές που καταφέρνουν να συνδυάσουν τόσα πολλά και διαφορετικά θρεπτικά συστατικά, και μάλιστα σε τόσο υψηλές συγκεντρώσεις:
– Βιταμίνη Α: Η βιταμίνη Α που περιέχεται στο μοσχαρίσιο συκώτι μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των προβλημάτων που σχετίζονται με την όραση. Η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση ενός υγιούς ανοσοποιητικού συστήματος. Επίσης η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της υγείας του δέρματος, των δοντιών και των οστών. Ένα κομμάτι συκώτι περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Α και γι’ αυτό δεν πρέπει να καταναλώνεται από εγκύους πολύ συχνά και σε μεγάλες ποσότητες διότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τοξικότητας της βιταμίνης Α. Τα 90 γρ. συκώτι παρέχουν 4 φορές περισσότερη από την συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη της βιταμίνης Α. Ένα κομμάτι συκώτι σας δίνει 4 φορές τη βιταμίνη Α που έχετε ανάγκη μέσα στην ημέρα.
– Βιταμίνες Β: Αποτελούν ένα σύμπλεγμα από πολλές διαφορετικές βιταμίνες που όταν βρεθούν όλες μαζί εξασφαλίζουν ενέργεια στα ύψη, γερά νεύρα, ενεργό μεταβολισμό και υγιή μαλλιά. Το συκώτι «φημίζεται» για την περιεκτικότητά του σε βιταμίνη Β12, που παίζει καθοριστικό ρόλο στο νευρικό σύστημα των ενηλίκων μεγαλύτερης ηλικίας. Η πρόσληψη της βιταμίνη Β12, Β6 και το φυλλικού οξέος που περιέχονται στο συκώτι προστατεύουν την καρδιά σας. Επίσης η βιταμίνη Β2 που ονομάζεται και ριβοφλαβίνη, συνεισφέρει στην αναγέννηση της γλουταθειόνης, η οποία είναι μία από τις πιο σημαντικές αντιοξειδωτικές ουσίες του σώματος.
– Bιταμίνη D:Είναι μια σχετικά καλή πηγή της βιταμίνης D, που είναι συνήθως σπάνια στα περισσότερα τρόφιμα. Μια μερίδα βοδινό συκώτι περιέχει 11% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης.
– Χαλκός: Ο χαλκός συμμετέχει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και ειδικότερα είναι απαραίτητος για άτομα που εμφανίζουν ρευματοειδή αρθρίτιδα αφού ανακουφίζει από τα συμπτώματα .Ο χαλκός, εάν και δεν είναι δυσεύρετο συστατικό, «ανοίγει» όλες τις πόρτες του μεταβολισμού σας. Επιπλέον, μία λιγότερο γνωστή του ιδιότητα είναι πως αποτρέπει το γκριζάρισμα των μαλλιών.
– Σίδηρος: Ο σίδηρος είναι ζωτικής σημασίας για την απορρόφηση του οξυγόνου από το σώμα σας, μέσω των κυττάρων του αίματος και των μυών. Το σώμα χρειάζεται σίδηρο για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης και μυοσφαιρίνης. Η έλλειψη σιδήρου μπορεί να προκαλέσει αναιμία. Το συκώτι περιέχει μεγάλη ποσότητα σιδήρου για την αντιμετώπισή της και για την καλύτερη απορρόφηση πρέπει να λαμβάνεται με βιταμίνη C. Εάν έχετε χαμηλό αιματοκρίτη, έλλειψη σιδήρου ή αναιμία, τότε το συκώτι αποτελεί την ιδανικότερη φυσική πηγή του συστατικού, με ποσότητα μεγαλύτερη από αυτή που θα βρείτε στο κόκκινο κρέας. Τα 90 γρ. βοδινού συκωτιού περιέχουν 7.5 mg σιδήρου, σχεδόν το σύνολο της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης. Αντίστοιχα, μια μερίδα (100 γρ.) συκώτι κοτόπουλου περιέχει 12,8 mg σιδήρου.
– Σελήνιο: Είναι το πιο σημαντικό συστατικό για τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
– Ψευδάργυρος: Πρόκειται για ένα ιχνοστοιχείο με ατελείωτες ιδιότητες. Ανάμεσα σε αυτές συγκαταλέγονται η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, η γονιμότητα των ανδρών, η επούλωση πληγών, η λειτουργία των αισθήσεων και η ανάπτυξη των παιδιών.
Προσοχή: Τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα στα νεφρά ή ουρική αρθρίτιδα θα πρέπει να αποφύγουν την κατανάλωση συκωτιού διότι περιέχει υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες.
Φθηνό και ευέλικτο
Σε σύγκριση με τα άλλα μέρη κρέατος, το συκώτι είναι πολύ πιο προσιτό και κοστίζει λιγότερο από το μοσχαρίσιο φιλέτο. Είναι επίσης ευέλικτο σε ότι αφορά το μαγείρεμά του, αφού μπορεί να μαγειρευτεί με έναν μεγάλο αριθμό διαφορετικών τρόπων.
Από ποια ηλικία μπορούμε να δώσουμε συκώτι στο παιδί
Ας δούμε αρχικά γιατί το συκώτι πρέπει να αποτελεί μια από τις πρώτες τροφές στην διατροφή ενός βρέφους.
Σε ένα βρέφος που θηλάζει αποκλειστικά, τα αποθέματα σιδήρου αρχίζουν να τελειώνουν κοντά στους έξι μήνες ζωής τους. Δηλαδή, τότε που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει την έναρξη των στερεών τροφών.
Ο ίδιος οργανισμός, προτείνει την πρόωρη εισαγωγή συκωτιού από ζώα ελευθέρας βοσκής, καθώς το συκώτι είναι 2 με 3 φορές πιο πλούσιο σε σίδηρο από το μοσχαρίσιο κρέας.
Αν αναλογιστείτε ότι ένα βρέφος πρέπει να καταναλώνει σχεδόν καθημερινά κρέας για να καλύψει τις ανάγκες του σε πρωτεΐνες και σίδηρο και αυτό σε συνδυασμό με μια ζεστή μέρα ή μια ίωση, θα αντιληφθείτε γιατί η κατανάλωση συκωτιού όχι μόνο επιβάλλεται αλλά βολεύει.
Γιατί πολλοί αποφεύγουν το συκώτι
Ο κύριος λόγος που κάποιος αποφεύγει το συκώτι, είναι η λανθασμένη αντίληψη ότι το συκώτι αποθηκεύει αντιβιώσεις και τοξίνες.
Στην πραγματικότητα, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ο κύριος ρόλος του συκωτιού είναι η εξουδετέρωση τοξικών ουσιών για το σώμα.
Σε περίπτωση που κάτι τοξικό δεν μπορεί να διασπαστεί από το ήπαρ, δεν θα αποθηκευτεί στο ίδιο το όργανο αλλά πιθανόν να εναποτεθεί στον λιπώδη ιστό.
Αντιθέτως, στο ήπαρ αποθηκεύονται στοιχεία όπως ο σίδηρος και οι λιποδιαλυτές βιταμίνες (A, D, E. K) αλλά και φυλλικό οξύ, γεγονός που το καθιστά ιδιαίτερα θρεπτικό.
Καταλήγοντας, μπορείτε να προσφέρετε άφοβα συκώτι από ζώα ελευθέρας βοσκής κατά προτίμηση ή από όσα έχουν μεγαλώσει με βιολογικές τροφές.
Μην περιορίζεστε στο μοσχαρίσιο συκώτι, ιδιαίτερα θρεπτικό είναι και το συκώτι των αμνοεριφίων, αλλά και τα συκωτάκια του κοτόπουλου μπορούν να αποτελέσουν μια καλή και οικονομική εναλλακτική λύση.
Μαρίνα Ζαχαράκη Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
diatrofi
