Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης
Η περιπτωση των τριων αδερφων Μανδαλεων ( Μανδαληδες) ειναι χαρακτηριστικη του χαους που υπηρχε στην Μικρα Ασια στα χρονια που ακολουθησαν την ηττα του Ματζικερτ (1071) που ανοιξε τους ασκους του Αιολου για καθε τι Ελληνικο στην Μικρα Ασια. Πραγματι, ηδη απο τον Ιουλιο του 1072, Τουρκικα φυλα αρχισαν να εισρεουν κατα μαζες στην χερσονησο, κατακλυζοντας την Καππαδοκια, Λυκαονια, Αρμενιακον, κινουμενα απειλητικα και «ταχεως» προς την Λυκαονια και τον Ποντο, αφανιζοντας τα παντα.
Μεχρι και το 1073, οταν ο «Σεβαστοκρατωρ» Ισαακιος Κομνηνος ηττηθηκε απο τους Τουρκομανους στο Υδραπιον (Kokserez) της Καππαδοκιας (Τελευταια φορα στην ιστορια που Αυτοκρατορικα στρατευματα θα εφθαναν τοσο Ανατολικα) η κατασταση στην Ανατολη ειχε εκτραχυνθει τοσο, ωστε οι μοναδικες Αυτοκρατορικες φρουρες ηταν η φρουρα του Θεματος Μεσοποταμιας (με διοικητη τον «Δουξ» Γεωργιο Παλαιολογο, γεναρχη της ομωνυμης οικογενειας) , η Μελιτηνη ( με διοικητη τον Αρμενιο Γαβριηλ, που μονο ονομαστικα αναγνωριζε την εξουσια του Αυτοκρατορα) και το…καστρο των Κυζιστρων ( Guzastarun, 56 χλμ ΝΔ της Καισαρειας, οπου ειχαν την εδρα τους οι τρεις Ελληνες αδερφοι, «Δυνατοι» του εξαυλωμενου πλεον, Θεματος Καππαδοκιας. Σε λιγο, (1076) ο Γεωργιος Παλαιολογος ανακληθηκε στην Κων/πολη με τα στρατευματα του οποτε τα τρια αδερφια εμειναν μονα τους μεσα σε μια Τουρκικη θαλασσα, αφου ολες οι επικοινωνιες με την Κων/πολη ειχαν διακοπει, ενω την υπαιθρο λυμαινοταν εκτος απο ομαδες Τουρκομανων, και ασυντακτες ομαδες Αρμενιων, που ειχαν δει «φως» στη ανωμαλη κατασταση που επικρατουσε, και προσπαθουσαν και αυτοι να διαφυγουν απο την Τουρκικη θυελλα.
Ενας απο αυτους, ο πρωην Βασιλιας του Αni Κακικιος Ανιωτης (Gakik Anivaran) με μερικους συντροφους του, σκοτωσε με μαρτυρικο τροπο τον Ελληνα Μητροπολιτη Καισαρειας Μαρκο ( Μαιος 1075) λεηλατησε οτι ειχε απομεινει απο την Τουρκικη λεηλασια της πολης το 1067 και παρεδωσε τις γυναικες των Ελληνων αρχοντων της πολης στους αντρες του. Ολα αυτα τα εφεραν «βαρεως» τα τρια αδερφια, και αφου σχεδιαζαν μηνες τις κινησεις τους, καταφεραν να του στησουν ενεδρα σε αυτον και 1.000 ανδρες του, να σκοτωσουν εκατονταδες και να τον πιασουν αιχμαλωτο. Οπως αναφερει ο Αρμενιος χρονικογραφος Kirakos Ganjakec: »Οι πονηροι και αδιστακτοι Ελληνες επιασαν τον πριγκηπα μας και τον οδηγησαν στο σκοτεινο καστρο των Κυζιστρων».
Πραγματι, το καστρο των Κυζιστρων εκτος απο..σκοτεινο, ηταν εξαιρετικα δυσπροσιτο και πολυ καλα εφοδιασμενο, ενω διεθετε και φρουρα ανω των 2.000 ανδρων, αφου οτι ειχε διασωθει απο τα Θεματικα στρατευματα της Καππαδοκιας ειχε καταφυγει εκει: Εξαλλοι οι Αρμενιοι αρχηγοι και συγγενεις του Αtom, Abusahl, Arcruni, Gakik, πολιορκησαν το καστρο με 5.000 ανδρες επι μηνες, αλλα αυτο δεν επεφτε με τιποτα. Οι αδερφοι Μανδαληδες ηταν τοσο οργισμενοι με τους Αρμενιους, ωστε ενα βραδυ της 8/9ης Απριλιου 1077 μπηκαν μεσα στο κελι του και τον κατακρεουργησαν. Το δε πτωμα του, το πεταξαν απο τα τειχη. Η πολιορκια λυθηκε τελικα το καλοκαιρι του ιδιου ετους, οι Αρμενιοι ειχαν εξαντληθει ενω η Τουρκικη πιεση αυξανε συνεχως.
Οι αδερφοι Μανδαληδες διατηρησαν παρα τις αντιξοοτητες και την μηδενικη βοηθεια απο την Κων/πολη το καστρο μεχρι και το 1111!!) ενω ολη η υπαιθρος ειχε καταληφθει απο τους Τουρκομανους. Η μικρη φρουρα, που ανανεωνοταν καθε τοσο απο Ελληνες φυγαδες, στρατιωτικους και χωρικους, υπεκυψε μετα τις συνδυασμενες επιθεσεις του Εμιρη Asan και αλλων Τουρκομανων φυλαρχων. Η Ελληνικη κυριαρχια στην Καππαδοκια ειχε ληξει.
ΠΗΓΗ: COGNOSCO TEAM
https://fotavgeia.blogspot.com/2019/02/blog-post_39.html
