Τοῦ Νίκου Χειλαδάκη
Ὅσο καὶ ἂν αὐτὸ ἀκούγεται ἐκπληκτικό,
σύμφωνα μὲ δημοσίευμα τῆς τουρκικῆς ἐφημερίδας Μιλιέτ, μία χαμένη νῆσος
ποὺ ἀνήκει στὸ γνωστὸ σύμπλεγμα τῶν Πριγκιποννήσων, (ἡ δέκατη νῆσος),
ἔξω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη, ἀποκαλύφτηκε πρόσφατα ἀπὸ Τούρκους
ἐρευνητές. Ἡ νῆσος αὐτὴ ποὺ ἡ ἱστορική της ὀνομασία εἴναι Βόρδωνες,
βρίσκεται περιπου 500 μέτρα ἀπὸ τὴν ἀκτὴ στὴν περιοχὴ τοῦ Μποσταντζῆ
καὶ εἴναι μερικὰ μέτρα κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας.
Ὅπως ἀνακοινῶσε ὁ Τοῦρκος ἐρευνητής,
Σενὲρ Οὐζουμέζσοϊ, καθηγητὴς γεωλογίας τοῦ πανεπιστήμιου τῆς
Κωνσταντινούπολης, ἡ νῆσος Βόρδωνες ἦταν ἐπὶ αἰῶνες κρυμμένη λίγα μέτρα
κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας καὶ ἀποτελοῦσε ἕνα ἀκόμα νησάκι τοῦ
συμπλέγματος τῶν Πριγκιποννήσων. Ὁ Τοῦρκος γεωλόγος, ποὺ αὐτὴ τὴν
περίοδο διεξάγει ἔρευνες στὴν εὐρύτερη θαλάσσια περιοχὴ τῆς
Κωνσταντινούπολης ἐξετάζοντας τὶς γεωλογικὲς μεταβολὲς ἀπὸ τὶς σεισμικὲς
δονήσεις, ἀνέφερε ὅτι σὲ ἐπανειλημμένες καταδύσεις τῆς ὁμάδας τῶν
ἐρευνητῶν διαπιστώθηκε ἡ ὕπαρξη αὐτῆς τῆς χαμένης νήσου ἡ ὁποία φαίνεται
ὅτι μετὰ ἀπὸ κάποιες σεισμικὲς δονήσεις ἀνέβηκε μερικὰ μέτρα πρὸς τὴν
ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας. Οἱ ἔκπληκτοι Τοῦρκοι ἀφοῦ ἐξακρίβωσαν τὴν
ἱστορικότητα τῆς χαμένης νήσου, ἀνέφεραν ὅτι τὸ νησὶ αὐτὸ ἦταν πολὺ
γνωστὸ στὴν ἐποχὴ τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας. Ἐρώτημα βέβαιά τους
δημιουργήθηκε γιὰ τὴν περίοδο ποὺ ἐπιλέχτηκε ἀπὸ τὴν φύση γιὰ τὴν....
ἀνάδυση αὐτῆς τῆς χαμένης νήσου καὶ τί συμβολίζει αὐτὴ ἡ ἀναπάντεχη ἐξέλιξη.
Μάλιστα ὅπως ἔγινε γνωστὸ ἀπὸ τοὺς
ἴδιους τους Τούρκους, στὴν νῆσο αὐτὴ τὴν περίοδο ποὺ στὴν
Κωνσταντινούπολη ἦταν πατριάρχης ὁ Ἰγνάτιος, (μιλᾶμε γιὰ τὴν περίοδο τῆς
διαμάχης Ἰγνατίου καὶ Μέγα Φωτίου), ὁ ὁποῖος ἔζησε στὸ διάστημα
797-877, πάνω στὸ νησάκι αὐτὸ ὑπῆρχε μεγάλο μοναστήρι ποὺ φιλοξενοῦσε
ἀρκετοὺς μοναχοὺς ἀπὸ τὴν γύρω περιοχή. Τὸ μοναστήρι αὐτὸ ἄκμασε ἀπὸ τὸν
ὄγδοο μέχρι στὶς ἀρχὲς τοῦ ἐντέκατου αἰώνα. Τὸ 1010 ἕνας μεγάλος
σεισμὸς ἔπληξε τὸ νησάκι τὸ ὁποῖο τὸ βύθισε μερικὰ μέτρα κάτω ἀπὸ τὴν
ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας μὲ ἀποτέλεσμα τὸ μοναστήρι καὶ τὰ κτίσματα τοὺ
νὰ βυθιστοῦν κάτω ἀπὸ τὰ νερὰ τῆς θάλασσας τοῦ Μαρμαρά. Τὸ δημοσίευμα
τῆς τουρκικῆς ἐφημερίδας κάνει λόγο γιὰ τὴν σύνδεση αὐτῆς τῆς ἱστορικῆς
μονῆς μὲ τὸν μεγάλο πατριάρχη τῆς ὀρθοδοξίας, τὸν Φώτιο, ὁ ὁποῖος
λέγεται ὅτι εἶχε ἐξοριστεῖ στὴν νῆσο αὐτή. Τὸ μοναστήρι τῆς νήσου
Βόρδωνες, συμφωνα μὲ τὸν Ἰταλὸ ἐρευνητή, Alessandro Ricci, τοῦ
πανεπιστημίου τοῦ Σαλέρνο ποὺ συνεργάζεται μὲ τοὺς Τούρκους, κτίστηκε
τὴν περίοδο τῆς διαμάχης ποὺ εἶχε ξεσπάσει τότε μεταξύ του Ἰγνατίου καὶ
τοῦ Φωτίου, τὴν περίοδο τῆς ἀρχῆς τῆς μεγάλου σχίσματος καὶ τῆς παπικῆς
ἀποστασίας. Σύμφωνα μὲ τοὺς βυζαντινοὺς ἱστορικοὺς στοὺς Βόρδωνες ὑπῆρχε
τὸ βυζαντινὸ μοναστήρι τοῦ Γόρδωνος ἢ τῶν Ἀρμενιακῶν, στὸ ὁποῖο σύμφωνα
μὲ μία ἐκδοχὴ εἶχε ταφεῖ ὀ Πατριάρχης Φώτιος Ἃ΄ ἐνῶ ἀπέναντι στὴν
περιοχὴ τοῦ Kucukyal? βρίσκονταν τὸ μοναστήρι τοῦ Σταυροῦ.
Ἡ χαμένη νῆσος Βόρδωνες, ποὺ σύμφωνα μὲ
τοὺς Τούρκους γεωλόγους ἀποτελεῖται ἀπὸ βράχους γρανίτη, μετὰ τοὺς
τελευταίους σεισμοὺς ποὺ ἔπληξαν τὴν περιοχὴ ἄρχισε ξανὰ νὰ ἀναδύεται
στὴν ἐπιφάνεια καὶ σήμερα φαίνεται σὰν ἕνας ὁρατὸς ἀπὸ κοντὰ ὕφαλος,
κοντὰ στὶς ἀκτὲς στὴν περιοχὴ τοῦ Μποσταντζῆ, στὴν ἀσιατικὴ πλευρὰ τῆς
Κωνσταντινούπολης. Οἱ Τοῦρκοι προσθέτουν ἐπίσης ὅτι καὶ κατὰ τὴν
περίοδο τοῦ δέκατου ἔνατου αἰώνα γίνονταν ἀναφορὲς γιὰ τὴν χαμένη νῆσο
σὰν ἕνας βράχος κρυμμένος κάτω ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας. Ὁ βράχος
αὐτὸς ἦταν πολὺ γνωστὸς στοὺς ψαράδες τῆς περιοχῆς μὲ την ὀνομασία,
«τοῦ Μποσταντζῆ ὁ ὕφαλος». Μάλιστα ὁ τοπικὸς ἀθλητικὸς σύλλογος εἶχε
ὀργανώσει στὸ παρελθὸν καταδύσεις γιὰ τὴν ἐξερεύνηση τῆς χαμένης
βυζαντινῆς νήσου βγάζοντας καὶ κάποιες φωτογραφίες ἀπὸ τὰ χαλάσματα
πιθανόν της χαμένης ἱστορικῆς μονῆς.
Νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ χαμένη αὐτὴ νῆσος,
ποὺ συνδέεται μὲ τὸν μεγάλο πατριάρχη τῆς Ὀρθοδοξίας, τὸν Μέγα Φώτιο,
προκάλεσε τὸ ἔντονο ἐνδιαφέρον τῶν Τούρκων γιατί ἔχει μεγάλη γεωλογικὴ
σημασία γιὰ τὴν παρακολούθηση τοῦ φαινομένου τῶν σεισμῶν ποὺ ἀνησυχεῖ
ἔντονά τους Τούρκους στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς Κωνσταντινούπολης.
Νὰ ποῦμε σημεῖα τῶν καιρῶν γιὰ τοὺς Τούρκους καὶ τὴν σύγχρονη Τουρκία;
