Μερικοί μεταπατερικοί, αἱρετικοί θεολόγοι συγκρίνουν, δυστυχῶς, τόν ἅγιο Παΐσιο μέ τόν ἅγιο Πορφύριο καί ὑποτιμοῦν τόν πρῶτο, ἐνῶ ὑπερτιμοῦν τόν δεύτερο. Σ’ αὐτό τό θέμα, ἄς δοῦμε τί λέγει στό βιβλίο του «Ὁ ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης ὡς ἐμπειρικός θεολόγος», ἔκδοση Ἱ. Μ. Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου, Λιβαδειά 2016, σελίδες 239-241, ὁ Σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος Βλάχος: «Βρίσκω δέ τήν εὐκαιρία νά σημειώσω ὅτι τόν τελευταῖο καιρό ἄκουσα μιά ἄποψη, ἡ ὁποία εἶναι λανθασμένη. Μερικοί συγκρίνουν τόν π. Παΐσιο μέ τόν π. Πορφύριο, καί ὑποτιμοῦν τόν πρῶτο, ἐνῶ ὑπερτιμοῦν τόν δεύτερο. Ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ π. Πορφύριος εἶναι μεγάλη φυσιογνωμία, αὐτός εἶναι μεγάλος ἅγιος, γιατί εἶχε μεγάλη ἀγάπη γιά τούς ἀνθρώπους καί κινεῖτο σέ μεγάλα πνευματικά ἐπίπεδα, ὅπως φαίνεται σέ προφορικούς λόγους του, πού διασώθηκαν, ἐνῶ ὁ π. Παΐσιος, ὡς ἀσκητής, ἦταν ζηλωτής καί δέν εἶχε τήν μεγαλωσύνη καί εὐρύτητα τοῦ ἁγίου Πορφυρίου. Μάλιστα, τήν θεολογία τοῦ π. Πορφυρίου τήν χρησιμοποιοῦν καί τήν ἐκμεταλλεύονται μερικοί λεγόμενοι μεταπατερικοί θεολόγοι, γιά νά ποῦν ὅτι αὐτή ἡ θεολογία τῆς ἀγάπης εἶναι ἐκείνη, πού ἀναπαύει τόν σύγχρονο ἄνθρωπο, καί τήν ἀντιπαραθέτουν πρός τήν ζωή καί τήν διδασκαλία τοῦ π. Παϊσίου.
Νομίζω ὅτι σφάλλουν ὅσοι ὑπερτιμοῦν κάποιον ἅγιο καί ὑποτιμοῦν κάποιον ἄλλο, γιατί ὁ καθένας τους ἔχει τά δικά του πνευματικά χαρίσματα, πού ἀναπαύει τούς ἀνθρώπους. Τέτοιες προτιμήσεις, μεταξύ τῶν Μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἔκαναν οἱ Χριστιανοί τόν 11ο αἰῶνα, καί τότε ἡ Ἐκκλησία καθόρισε τήν ἑορτή τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, γιά νά δείξη τήν ἑνότητα, πού ὑπῆρχε μεταξύ τους, παρά τά ἰδιαίτερα προσόντα, πού εἶχε ὁ καθένας τους.
Κάθε ἅγιος ἔχει τόν δικό του τρόπο ἔκφρασης, ἔχει διάφορα χαρίσματα καί ἀκόμη ἔχει νά ἀντιμετωπίση στήν ζωή του διαφορετικά προβλήματα, ἀλλ’ ὅμως ἡ ἐμπειρία τῆς θείας Χάριτος εἶναι κοινή σέ ὅλους. Συμβαίνει ὅ,τι καί μέ τά φυτά, πού ὑπάρχουν σέ ἕναν ἀνθόκηπο ἤ σέ ἕνα περιβόλι. Ὅλα τά φυτά εἶναι φυτευμένα στό ἴδιο χῶμα, δέχονται τά ἴδια στοιχεῖα, τό ἴδιο νερό, ἀλλά ἀναπτύσσουν διάφορα ἄνθη, παράγουν διαφορετικούς καρπούς, πού ἀποτελοῦν τήν ὀμορφιά τοῦ κήπου ἤ τοῦ περιβολιοῦ.
Καί οἱ δύο σύγχρονοι ἅγιοι, π. Πορφύριος καί π. Παΐσιος, ἔκαναν μεγάλη ἄσκηση, και, ὅταν διαβάση κανείς προσεκτικά τόν βίο τους, θά διαπιστώση ὅτι ἔφθασαν σέ μεγάλα ὕψη ἁγιότητος. Γι’ αὐτό δέν ὑπάρχει διαφορά μεταξύ τοῦ ἁγίου Πορφυρίου καί τοῦ ἁγίου Παϊσίου, ὅταν δῆ κανείς τήν ζωή τους μέ θεολογικά, ἐκκλησιαστικά καί ἀσκητικά κριτήρια. Μόνον ὅποιος δέν γνωρίζει στό βάθος τήν ὀρθόδοξη θεολογία, τήν ἀσκητική καί ἡσυχαστική ζωή, μπορεῖ νά καταλήξη σέ ἐσφαλμένα καί αὐτονομημένα συμπεράσματα. Ἡ ἁγιοκατάταξη καί τῶν δύο αὐτῶν μεγάλων ἀσκητῶν ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο στό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας δείχνει τήν ἑνότητά τους στήν ἄσκηση, τήν προσευχή, τήν θεοπτία».
Οἱ δύο αὐτοί φωτεινοί ὁδοδεῖκτες τῆς πορείας μας πρός τήν κάθαρση, τόν φωτισμό καί τήν θέωση, ἅγιος Πορφύριος καί ἅγιος Παΐσιος, πρέπει νά γίνουν καί οἱ σύμβουλοί μας στούς διαλόγους, διαχριστιανικούς καί διαθρησκειακούς, ἀλλά ὄχι συγκρητιστικούς. Φθάνει πιά ὁ ἐμπαιγμός, ἡ παραπληροφόρηση, τά ὕπουλα σκοτεινά σχέδια εἰς βάρος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τοῦ πονεμένου, ἀκατήχητου, παραμελημένου καί προδομένου λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Τά γράφουμε αὐτά μέ ἐν Χριστῷ πόνο, δάκρυα, ἀγωνία, ἐνδιαφέρον καί φόβο Θεοῦ, Κρίσεως, Δευτέρας Παρουσίας Χριστοῦ καί θανάτου. Δέν εἴμαστε ὑπεράνω τῆς Ὀρθοδοξίας ἤ κάτι παράλληλο πρός τήν Ἐκκλησία, δέν θέλουμε ν’ ἀκολουθήσουμε οὔτε τούς Οἰκουμενιστές, οὔτε τούς οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν ζηλωτές πρός τόν πνευματικό, θεολογικό, ἐκκλησιαστικό καί ἀσκητικό κατήφορο πρός τήν Κόλαση, ὅπου αὐτοί θέλουν νά μᾶς βάλουν. Παρακαλοῦμε ταπεινῶς, υἱϊκῶς, εὐσεβάστως καί γονυπετεῖς μετά δακρύων τούς ἁγίους Ἀρχιερεῖς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ν’ ἀλλάξουν πνευματική καί θεολογική πορεία ἐπί τό παραδοσιακότερον, ἁγιώτερον καί ἐκκλησιαστικώτερον.
Ρωμηοί Ελληνοκύπριοι Ορθόδοξοι