του Σάββα Καλεντερίδη
Όταν στις εκλογές του 1991 το Κόμμα Ευημερίας (Refah Partisi) έλαβε ποσοστό 16,88%, εκλέγοντας 62 βουλευτές επί συνόλου 450, ο πρόεδρός του Ερμπακάν κατέστρωσε το σχέδιο κατάληψης της εξουσίας, αφού πρώτα κέρδισε τους μεγάλους δήμους της Τουρκίας.
Οντως, στις εκλογές του 1994, χρησιμοποιώντας κομματικά στελέχη με υψηλή μόρφωση από την τουρκική ομογένεια των χωρών της Ευρώπης, το R.P. κατάφερε να εκλέξει δημάρχους στην Κωνσταντινούπολη, στην Αγκυρα, στην Καισάρεια, στο Ικόνιο. Με εφαλτήριο τους συγκεκριμένους δήμους, που διαχειρίζονταν δισεκατομμύρια δολάρια, το R.P. στις εκλογές του 1995 εκτόξευσε τα ποσοστά των ψήφων του από το 16.88% στο 21,38%, για να αναλάβει τα ηνία της κυβέρνησης τον Ιούνιο του 1996, σε συνεργασία με το Κόμμα του Ορθού Δρόμου (Dogru Yol Partisi), κυβέρνηση που διαλύθηκε τον Ιούνιο του 1997, ως αποτέλεσμα του μεταμοντέρνου πραξικοπήματος της 28 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους.
Με τη διάλυση της κυβέρνησης του Ερμπακάν άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για τον επανασχεδιασμό του χώρου του πολιτικού Ισλάμ στην Τουρκία. Τότε μια ομάδα τεσσάρων «φερέλπιδων» νέων, γνωρίζοντας πλέον από πρώτο χέρι ότι ο Ερμπακάν και η παλιά γενιά αποτελούσαν κόκκινο πανί για τον στρατό και για τον διεθνή παράγοντα, άρχισε να κινείται για τη δημιουργία νέας πολιτικής κίνησης, που θα κάλυπτε τον χώρο του πολιτικού σουνιτικού Ισλάμ, η οποία, φυσικά, θα ήταν απαλλαγμένη από όλα εκείνα τα στοιχεία που θα την καθιστούσαν απωθητική για την καχύποπτη Δύση.
Οι τέσσερις νέοι ήταν οι Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Αμπντουλάχ Γκιουλ, Μπουλέντ Αρίντς και Αμπντουλατίφ Σενέρ, με ηγέτη τον πρώτο.
Λίγους μήνες μετά την άτυπη εμφάνιση της πρωτοβουλίας, ο Ταγίπ Ερντογάν, θα κατέληγε στη φυλακή με ποινή δεκάμηνης φυλάκισης, λόγω ενός ποιήματος που απήγγειλε σε πολιτική συγκέντρωση στην πόλη Σιίρτ στις 12 Δεκεμβρίου του 1997.
Λίγο μετά θα υποχρεωνόταν να εγκαταλείψει τη χώρα μια άλλη φυσιογνωμία, που ασκούσε επιρροή στις σουνιτικές μάζες στην Τουρκία μέσω ενός δικτύου φροντιστηρίων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, καθώς και ενός συγκροτήματος ΜΜΕ, που διέθετε εφημερίδες, περιοδικά, ραδιόφωνα, τηλεοράσεις κ.λπ. Ηταν ο ιεροκήρυκας Φετουλάχ Γκιουλέν, που διέφυγε στο εξωτερικό τον Μάρτιο του 1999 και έκτοτε ζει στην Πενσιλβάνια, χωρίς ποτέ κανείς να έχει μάθει πώς εξασφάλισε την περιπόθητη θεώρηση εισόδου και άδεια παραμονής στις ΗΠΑ!
Τελικώς, η ομάδα των τεσσάρων, εκμεταλλευόμενη τις δίκες και την εκστρατεία που έγινε από το κράτος εναντίον του Ερμπακάν και του κόμματός του, κατόρθωσε να ενσωματώσει στο Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που ίδρυσαν στις 14 Αυγούστου 2001, την πολιτική δυναμική του σουνιτικού Ισλάμ, με αποτέλεσμα την ανάρρηση στην εξουσία, μετά το 34,43% που έλαβε το κόμμα αυτό στις εκλογές του 2002.
Το 2007 αποχώρησε από την ομάδα των τεσσάρων ο Αμπντουλατίφ Σενέρ, ενοχλημένος από τον προσωποπαγή τρόπο με τον οποίο ασκούσε την εξουσία ο Ερντογάν.
Το ίδιο διάστημα άρχισαν να εμφανίζονται σύννεφα και στις σχέσεις του Ερντογάν με τον Αμπντουλάχ Γκιουλ.
Ο μόνος με τον οποίο συνέχισε να διατηρεί καλές σχέσεις ήταν ο Μπουλέντ Αρίντς, ο οποίος θεωρείται ο εκπρόσωπος του κινήματος Γκιουλέν στην κυβέρνηση και στο κόμμα.
Μετά τη σύσφιξη των σχέσεων του Ερντογάν με τον υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου και τον διοικητή της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν, αλλά και λόγω της επιρροής που άρχισαν να ασκεί σταδιακά ομάδα συμβούλων, οι οποίοι αποτελούν προσωπική επιλογή του Τούρκου πρωθυπουργού, άρχισαν να εμφανίζονται και τα σύννεφα στις σχέσεις του Ερντογάν με τον Μπουλέντ Αρίντς και, φυσικά, με το κίνημα Γκιουλέν.
Τις μέρες αυτές είναι σε εξέλιξη πρωτοφανής κόντρα ανάμεσα στον Γκιουλέν και τον Ερντογάν, με αφορμή τον νόμο που απαγορεύει τη λειτουργία των φροντιστηρίων στην Τουρκία, μέσω των οποίων έρχονται σε επαφή με τη νεολαία αλλά και με τις λαϊκές μάζες ο Γκιουλέν και οι χιλιάδες των στελεχών του κινήματος του.
Είναι προφανές ότι βρισκόμαστε προ ραγδαίων εξελίξεων στην Τουρκία, αφού ο Ερντογάν σταδιακά παραμερίζει τους παλιούς φίλους και συντρόφους και χτίζει ένα απολύτως προσωποπαγές και προσωπικό σύστημα εξουσίας στην Τουρκία.
Αν μη τι άλλο, αξίζει την προσοχή μας!
Σάββας Καλεντερίδης
