από τουρκικά αεροσκάφη, οι οποίες συνοδεύτηκαν από μία «φιλική» αντιμετώπιση του Ελληνα υπουργού από τον Τούρκο ομόλογό του και μία υπόσχεσή του να υπάρξει στο μέλλον μία αμοιβαία ανταλλαγή επισκέψεων των δύο υπουργών, με σκοπό την αποκλιμάκωση της εντάσεως κ.λπ.
Το διάβημα
Η αναποτελεσματικότητα του παραπάνω διαβήματος οφείλεται στο γεγονός ότι η ελληνική πλευρά δεν φαίνεται διατεθειμένη να αντιμετωπίσει την αυταπόδεικτη πραγματικότητα ότι οι τουρκικές προκλήσεις είναι δομικό στοιχείο της τουρκικής πολιτικής έναντι της χώρας μας, το οποίο δεν αλλάζει ούτε με τα ζεϊμπέκικα του ανεκδιήγητου ατόμου, που υπεδύθη κάποτε τον υπουργό Εξωτερικών και στη συνέχεια τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, ούτε με τις μετέπειτα κουμπαριές ή την απόφαση για τη «στρατηγική συνεργασία» και τα κοινά υπουργικά συμβούλια και, φυσικά, ούτε με τα περίφημα (αμερικανικής εμπνεύσεως) «Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης», τα οποία οι Τούρκοι υπέγραφαν χωρίς να τα εφαρμόζουν ποτέ.
Ενας απολογισμός αποτελεσμάτων ότι με την πολιτική αυτή αποφεύγεται μία όξυνση των σχέσεών μας με την Τουρκία αποδεικνύει ότι το επιχείρημα αυτό δεν ευσταθεί. Με την πολιτική αυτή η Τουρκία παγίωσε σε επίπεδο εντυπώσεων τις παράλογες διεκδικήσεις της στη διεθνή κοινή γνώμη και διατηρεί, όπως θα δούμε παρακάτω, με τις προκλήσεις της την πρωτοβουλία και τη δυνατότητα για κλιμάκωσή τους σε χρόνο της δικής της επιλογής και τελική κατάληξη ένα θερμό επεισόδιο με απρόβλεπτες συνέπειες.
Οι αλλαγές των κανόνων των διεθνών σχέσεων και οι αλλαγές ισορροπιών στο διεθνές σύστημα των τελευταίων δύο δεκαετιών, στο διάστημα των οποίων σημειώθηκε μία σειρά συρράξεων με σκοπό τη διάλυση κρατών, την αλλαγή καθεστώτων κ.ά., έχουν καταστήσει το διεθνές περιβάλλον ιδιαίτερα ρευστό και επικίνδυνο, ιδίως στην ευρύτερη περιοχή μας. Οι πρόσφατες εξελίξεις στον αραβικό κόσμο και η επιπλέον αστάθεια που προέκυψε από τα γεγονότα της Ουκρανίας κατέστησαν επίσης επιτακτική την ανάγκη διατηρήσεως της συνοχής του ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα κάθε απόπειρα διαταράξεώς της να είναι ιδιαίτερα ανεπιθύμητη.
Το στοιχείο αυτό προσδίδει στην Ελλάδα τη δυνατότητα ασκήσεως μίας άλλης πολιτικής για την αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικής πολιτικής. Και αυτή είναι η δημοσιοποίηση των τουρκικών σχεδίων εις βάρος της Ελλάδας, τα οποία διέρρευσαν το 2010, μετά την εσωτερική διαμάχη στο τουρκικό πολιτικό σύστημα.
Στην Ελλάδα τα σχέδια αυτά, που διέρρευσαν γύρω από την υπόθεση Εργκενεκόν, έγιναν γνωστά από την αποκάλυψη των σχεδίων επιχειρήσεων «Βαριοπούλα» (Balyoz) και το ναυτικό προσάρτημά τους σχέδιο «Suga». Μέσω αυτών οι Τούρκοι στρατιωτικοί σχεδίαζαν να υπονομεύσουν το καθεστώς Ερντογάν, προκαλώντας μία έκρυθμη κατάσταση με την Ελλάδα, με προβοκάτσιες που προέβλεπαν ακόμη και την κατάρριψη τουρκικού αεροσκάφους από τους ίδιους τους Τούρκους, την οποία θα επέρριπταν στην Ελλάδα.
Το αξιοσημείωτο εδώ ήταν ότι, ενώ η υπόθεση Balyoz αποκάλυπτε ένα κανονικό σχέδιο επιχειρήσεων, οι Τούρκοι δεν έδειξαν ιδιαίτερη ανησυχία για την αποκάλυψη των σχεδίων τους, γεγονός που προκάλεσε προβληματισμό για το αν η διαρροή αυτή ήταν απρόβλεπτη ή όχι.
Πώς θα έσπαγαν τα σύνορα τα στρατεύματα του Ερντογάν! Το (στημένο) επεισόδιο με πυραυλάκατο στο Αιγαίο
Οι ελληνικές υπηρεσίες, όμως, συμπεριλαμβανομένης της αρμόδιας υπηρεσίας των Ε.Δ. (Διακλαδική Διεύθυνση Στρατιωτικών Πληροφοριών), είχαν πληροφορίες για μία άλλη, πολύ σημαντικότερη επιχείρηση, στο πλαίσιο ενός σχεδίου με την ονομασία «EGEMEN» («ΗΓΕΜΩΝ»), τελείως άγνωστη στο ελληνικό κοινό. Σημειώνεται ότι «EGEMEN» ήταν η ανοιχτή ονομασία του σχεδίου, ενώ η μυστική ονομασία του ήταν «ERTUGRUL», από το όνομα ενός Οθωμανού λοχαγού του πυροβολικού, o οποίος, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, προσέβαλε με πυρά της πυροβολαρχίας του στο Καστελόριζο και καταβύθισε μεγάλο αγγλικό πολεμικό σκάφος.
Το υλικό 253 σελίδων
Συγκεκριμένως, οι ελληνικές υπηρεσίες απέκτησαν τον Οκτώβριο του 2010 τις πρώτες πληροφορίες για το σχέδιο Egemen της 1ης Στρατιάς (Κωνσταντινούπολη) του τουρκικού στρατού, το οποίο αφορούσε Σεμινάριο επί επιχειρησιακών σχεδίων που διεξήχθη στην έδρα της Στρατιάς στο διάστημα 5-7 Μαρτίου 2003. Μέχρι τον Μάιο του 2011 οι ελληνικές υπηρεσίες είχαν ήδη συλλέξει και αξιολογήσει όλο το πρωτογενές πληροφοριακό υλικό του εν λόγω Σεμιναρίου, το οποίο αφορούσε αφενός την αντιμετώπιση εσωτερικών απειλών (άνοδος των ισλαμιστών στην εξουσία) και αφετέρου επιχειρήσεις εναντίον της Ελλάδας, στο θέατρο επιχειρήσεων του Εβρου (περιοχή ευθύνης της 1ης Στρατιάς).
Το σύνολο του πληροφοριακού υλικού ήταν 253 σελίδες, το οποίο, όπως αναφέρεται σε ένα δελτίο πληροφοριών, αφενός επιβεβαιώνει προηγούμενες αναφορές για το θέμα και, αφετέρου, περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια την επιθετική ενέργεια των Τούρκων εναντίον της Ελλάδας στον Εβρο και την εξασφάλιση της περιοχής των μετόπισθεν της 1ης Στρατιάς.
Το υλικό περιελάμβανε τον χρονικό πίνακα διεξαγωγής του Σεμιναρίου (15 σελίδες) με βαθμό ασφαλείας ΑΠΟΡΡΗΤΟ, την παρουσίαση σε powerpoint (44 σελίδες) -επίσης ΑΠΟΡΡΗΤΟ- της Διευθύνσεως Επιχειρήσεων της 1ης Στρατιάς και, τέλος, τα απομαγνητοφωνημένα κείμενα οκτώ κασετών (194 σελίδες) που περιελάμβαναν τις συζητήσεις που έγιναν κατά την εξέταση των τρόπων ενεργείας των σχηματισμών της 1ης Στρατιάς.
Σημειώνεται ότι στο Σεμινάριο επί του Σχεδίου Egemen (Ertugrul) συμμετείχαν 147 αξιωματικοί (26 ήταν ανώτατοι και 121 ανώτεροι) από το Γενικό Επιτελείο, των Χερσαίων Δυνάμεων, του Ναυτικού, της Αεροπορίας και της Στρατοχωροφυλακής. Ακόμη, στο Σεμινάριο μετείχαν ως παρατηρητές άλλοι 15 αξιωματικοί (τρεις ανώτατοι και 12 ανώτεροι), ήτοι ένα τόσο μεγάλο σύνολο (162) ανώτατων και ανώτερων αξιωματικών, που μόνο σε συνωμοτική ενέργεια για ανατροπή του καθεστώτος δεν παρέπεμπε. Σκοπός του Σεμιναρίου ήταν η βελτίωση των υπαρχόντων σχεδίων και των παραρτημάτων τους, υπό το φως των διαπιστώσεων που θα προέκυπταν από το Σεμινάριο.
Οπως επισημαίνεται στην εισαγωγή ενός δελτίου πληροφοριών, η σημασία του υλικού έγκειται στο γεγονός ότι αυτό αναφέρεται σε υπαρκτό σχέδιο επιχειρήσεων της 1ης Στρατιάς, το οποίο λόγω της φύσεως του εδάφους και της ίδιας οργανώσεως των σχηματισμών και άλλων παραγόντων (π.χ. ασκήσεις των Τούρκων, νέα δομή των Χερσαίων Δυνάμεων κ.λπ.), εκτιμάται ότι θα παραμείνει σε γενικές γραμμές το ίδιο. Σημ.: Οι όποιες έκτοτε αλλαγές επισημάνθηκαν έγκαιρα, εξ όσων γνωρίζουμε, κατά τη διάρκεια του 2013, με μία κύρια αλλαγή να αναφέρεται στη διενέργεια επιθετικής ενέργειας από τη θάλασσα στον νότιο τομέα της περιοχής ενδιαφέροντος κ.ά. που δεν αλλάζουν σημαντικά τον κεντρικό κορμό του σχεδίου.
Στην ουσία, το Σεμινάριο αφορούσε την αξιολόγηση ενός εναλλακτικού σχεδίου του γενικού σχεδίου επιχειρήσεων Egemen, το οποίο συντάχθηκε το 2000. Το Σεμινάριο μετέπεσε αργότερα σε εργασίες σχεδιασμού, ο οποίος προβλέπεται να εφαρμοσθεί σε περίπτωση που η Ελλάδα προβεί ή δείξει την πρόθεση επεκτάσεως των χωρικών της υδάτων πέραν των 6 ν. μιλίων. Από τα στοιχεία του σχεδίου προκύπτει ότι η τουρκική ενέργεια στη Θράκη είναι υποστηρικτική των επιχειρήσεων στο Αιγαίο.
Επισημαίνεται ότι ως αφορμή για την εφαρμογή των τουρκικών σχεδιασμών προβλέπεται η πρόκληση αεροναυτικού επεισοδίου στην περιοχή μεταξύ Λέσβου και Χίου (υποθετική παρενόχληση τουρκικής πυραυλακάτου από ελληνικό αεροσκάφος, αν και η γκάμα των τουρκικών προκλήσεων, όπως προκύπτει από τη δική μας πείρα και πρόσφατα στην Συρία, είναι ανεξάντλητη).
Ο στρατηγικός αντικειμενικός σκοπός της επιχειρήσεως είναι η προσβολή των ασθενών σημείων του Δ΄ Σώματος Στρατού, στη συνέχεια υπερκέραση της ελληνικής αμυντικής τοποθεσίας και τέλος η καταστροφή κατά τμήματα των ελληνικών δυνάμεων που βρίσκονται ανατολικά της γραμμής Αισίμη - Αβας!
Στις συζητήσεις για το σχέδιο υπήρξαν συγκεκριμένες αναφορές στον σκοπό καταστροφής των ελληνικών δυνάμεων μέχρι την περιοχή αυτή. Μία από αυτές, που έγινε από τον διοικητή του 2ου Σώματος Στρατού προς τον διοικητή της 1ης Στρατιάς στρατηγό Τσετίν Ντογάν, αναφέρει επί λέξει: «Μία επιχείρηση που θα γίνει στη Θράκη, και ειδικά η εδαφική εισβολή, θα προκαλέσει σε σύντομο χρονικό διάστημα την παρέμβαση των χωρών της περιοχής και οργανισμών όπως η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Αξιολογώντας όλα τα παραπάνω, πρέπει η επιχείρηση να διαρκέσει 3-4 ημέρες το πολύ. Εξαιτίας αυτού, στόχος της επιχειρήσεως, αντί να είναι η κατάληψη των διαβάσεων Μάκρης και Κίρκης, που περιλαμβάνεται στα υπάρχοντα σχέδια, πρέπει να είναι η καταστροφή, μέσω επιθέσεων, του εχθρού που βρίσκεται στην περιοχή και μέχρι την περιοχή Αβας - Αισίμη».
Σε γενικές γραμμές, αυτό που προκύπτει από το παραπάνω Σεμινάριο είναι ότι η επιχείρηση αυτή αποσκοπεί στον εγκλωβισμό και στην καταστροφή του κύριου όγκου των δυνάμεων του Δ΄ Σώματος Στρατού, προκειμένου αυτό να το εκμεταλλευτεί η Τουρκία στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν, με την Ελλάδα αποδυναμωμένη τελείως μετά το συντριπτικό πλήγμα της καταστροφής των δυνάμεών της στη Θράκη να παραιτηθεί του δικαιώματος επεκτάσεως των χωρικών της υδάτων και να δεχθεί κάθε άλλη απαίτηση των Τούρκων στο Αιγαίο και στη Θράκη.
Η περιγραφή των προβλεπόμενων από το σχέδιο Εgemen επιχειρήσεων, οι οποίες αναφέρονται με κάθε λεπτομέρεια, δεν έχει αξία για τον μέσο αναγνώστη, πλην ορισμένων λεπτομερειών που έχουν τη δική τους σημασία. Συγκεκριμένα, στις αποστολές των τουρκικών ειδικών δυνάμεων που προβλέπονται από το σχέδιο αναφέρεται: «Στην περιοχή του Δ΄ Σώματος Στρατού θα χρησιμοποιηθούν τμήματα ανορθόδοξου πολέμου, τα οποία θα διεισδύσουν από τη Βουλγαρία, διότι οι ελληνικές δυνάμεις δεν έχουν επαρκή μέτρα ασφαλείας στις εν λόγω περιοχές». Αμέσως δε μετά αναφέρεται: «Στην περιοχή ευθύνης του Δ΄ Σώματος Στρατού υπάρχει υποδομή υποστηρίξεως των τουρκικών επιχειρήσεων ανορθόδοξου πολέμου», που επιβεβαιώνει τις πληροφορίες για την οργάνωση εξτρεμιστικών στοιχείων της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη.
Η παρατήρηση του Τούρκου στρατηγού για τους Πομάκους!
Μία άλλη λεπτομέρεια έχει να κάνει με την αναφορά Τούρκου αξιωματικού στους Πομάκους που αποκαλεί «Τουρκοχριστιανούς», με αποτέλεσμα να δεχθεί επίπληξη από τον διοικητή της Στρατιάς, ο οποίος τον διόρθωσε λέγοντάς του: «Κοίτα. Να είσαι προσεκτικός στη λέξη που χρησιμοποίησες. Η λέξη Πομάκος σημαίνει Βούλγαρος μουσουλμάνος. Οι Πομάκοι είναι Βούλγαροι μουσουλμάνοι». Το τι θεωρούν οι ίδιοι οι Πομάκοι ότι είναι δεν έχει βέβαια σημασία για τον Τούρκο στρατηγό. Σημασία, όμως, έχει η άποψη του καθηγητή Χριστόπουλου, ο οποίος, υπερακοντίζοντας τις απόψεις των Τούρκων, υποστηρίζει ότι όλος αυτός ο πληθυσμός είναι ένα «τουρκικό πράμα», μία άποψη που αντανακλά την πλήρη ασχετοσύνη του με το θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας της χώρας στην οποία ζει ο ίδιος.
Οι προυποθέσεις της Αγκυρας για την υλοποίση των ύπουλων κινήσεων της
Ενα από τα συμπεράσματα που προκύπτουν από στοιχεία του σχεδίου, που λόγω χώρου δεν ήταν δυνατόν να αναφερθούν εδώ, είναι το γεγονός ότι Τούρκοι θέτουν ορισμένες προϋποθέσεις για την υλοποίηση του σχεδίου τους. Κύρια μεταξύ αυτών είναι η ύπαρξη, στο εγγύς περιβάλλον και στη διεθνή κοινότητα, ευνοϊκών συνθηκών για την Τουρκία και «η βελτίωση του επιπέδου κατανοήσεως από τη διεθνή κοινότητα των ιδιαιτεροτήτων της Τουρκίας».
Οι εκτιμήσεις
Σε κάθε περίπτωση, οι Τούρκοι δεν φαίνεται να ορρωδούν μπροστά στο ενδεχόμενο να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους, γεγονός που προκύπτει από την εκτίμησή τους ότι «μετά το αρχικό σοκ που θα υποστούν οι χώρες της περιοχής αλλά και διεθνείς οργανισμοί, θα υπάρξει παρέμβαση των τελευταίων για κατάπαυση του πυρός», εξ ου και η ανάγκη μειώσεως του χρόνου εκτελέσεως της επιχειρήσεως σε 3-4 ημέρες.
Μία άλλη διαπίστωσή τους είναι ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα πριν από την επίλυση του Κυπριακού, διότι στην περίπτωση αυτή η Κύπρος θα είναι «ενέχυρο» στα χέρια των Τούρκων.
Βασικά στοιχεία της τουρκικής πολιτικής εν προκειμένω είναι η διατήρηση του casus belli ως επιχείρημα νομιμοποιήσεως ενδεχόμενης τουρκικής επιθετικής ενέργειας στο μέλλον και η δημιουργία εντάσεως στο Αιγαίο, κλιμακούμενης αναλόγως των συνθηκών, μέχρι η Τουρκία να βρεθεί στην πλεονεκτική θέση, εξασφαλίζοντας την ανοχή της διεθνούς κοινότητας για τις τουρκικές διεκδικήσεις στην περιοχή. Από τη σκοπούμενη αυτή ένταση στο Αιγαίο προκύπτει η αντίρρησή μας ότι οι τουρκικές προκλήσεις δεν μπορούν να σταματήσουν με τηλεφωνήματα, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, χορούς και άλλα…πανηγύρια.
Πως η Ελάδα μπορέι να σταματήσει τα σχέδια τους
Αυτό που μπορεί, όμως, να κάνει η Ελλάδα είναι να προβεί στις δέουσες ενέργειες για την ενημέρωση της Ε.Ε. με τα στοιχεία των ελληνικών υπηρεσιών καθώς και τουΝΑΤΟ που, ασχέτως με την πάγια τακτική του για αποφυγή μίας αδιανόητης συρράξεως μεταξύ δύο συμμαχικών χωρών, στην παρούσα περίοδο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε αναταράξεις που θα εξασθένιζαν τη Συμμαχία. Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει ήδη προβεί σε ανάλογη ενέργεια σε σχέσεις με τις παραβιάσεις στον εναέριο χώρο της, παρέχοντας εδώ και καιρό στο ΝΑΤο την εικόνα των ραντάρ στο Αιγαίο, κάτι που δεν είχε όμως αποτέλεσμα λόγω των ισχυρισμών των Τούρκων για το εύρος του εθνικού μας εναέριου χώρου κ.λπ.
Με την ενημέρωση αυτή και με δεδομένο το ιστορικό της Τουρκίας που είναι βεβαρημένο με πλήθος τεχνητών προκλήσεων και προκλητικών ενεργειών εις βάρος γειτονικών της χωρών, η Ελλάδα θα μπορούσε να ανατρέψει μελλοντικές προσπάθειες της Τουρκίας να επικαλεσθεί μία αφορμή που θα προκαλέσει η ίδια, η οποία θα της επιτρέψει να θέσει σε εφαρμογή τα σχέδιά της.
Τα στοιχεία που υπάρχουν για τους τουρκικούς σχεδιασμούς εις βάρος της χώρας μας, μέρος των οποίων δημοσιοποιεί σήμερα η «δημοκρατία», είναι τόσο συντριπτικά, που σίγουρα θα έχουν θετικό αποτέλεσμα.
Οι πληροφορίες δεν είναι μόνο ένα πολύτιμο όπλο σε περίοδο πολέμου αλλά και ουσιαστικό στοιχείο διατηρήσεως της ειρήνης διά της υποστηρίξεως πολιτικών στόχων με την κατάλληλη χρήση τους. Η αξία άλλωστε των πληροφοριών έγκειται μόνο στη χρήση τους και την κατάλληλη αξιοποίησή τους και όχι στη διαφύλαξή τους για μελέτη από τους ιστορικούς.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "δημοκρατία"
