Το πότε θα
ολοκληρωθούν οι ανασκαφές στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη είναι ακόμη
άγνωστο καθώς ο τάφος κρύβει ακόμη πολλά μυστικά και μάλιστα, όπως
αποδεικνύεται σε μεγάλο βάθος.
Όπως
αναφέρουν οι αρχαιολόγοι υπάρχουν «μαύρες τρύπες», ακόμη και μόλις στα
περίπου 23 μέτρα της ήδη διανυθείσας διαδρομής εντός του μνημείου, με
πιο χαρακτηριστική αυτή του τρίτου θαλάμου. Κάτω από τους όγκους της
αμμώδους επίχωσης, το βάθος του συγκεκριμένου χώρου παραμένει
απροσμέτρητο.
Το
χειροκίνητο γεωτρύπανο με το οποίο ο γεωλόγος αποπειράθηκε να ανιχνεύσει
το ύψος του τρίτου ταφικού δωματίου εξάντλησε το μήκος του, χωρίς να
αγγίξει κάποιου είδους «πάτο». Το βεληνεκές του εργαλείου είναι 7 μέτρα.
Το δάπεδο ενδέχεται να βρίσκεται πολύ πιο κάτω και το επικλινές των
επιχώσεων να αποτυπώνει, ακριβώς, έναν υπόσκαφο θάλαμο.
Πληροφορίες
που διέρρευσαν από την Αμφίπολη κάνουν λόγο για ένα αίσθημα απόλυτου
δέους που κατέλαβε όσους εισήλθαν στον πρώτο ταφικό θάλαμο και
αντίκρισαν τις Καρυάτιδες σε όλο το μεγαλείο του ύψους τους. Ο πρώτος
χώρος, ο «προθάλαμος» του τάφου, ο οποίος βρίσκεται μεταξύ των σφιγγών
και των Καρυατίδων, είναι και ο μόνος έως τώρα που έχει απαλλαγεί
πλήρως από την επίχωση.
Αποκωδικοποιώντας
όσα δεν αποκαλύπτουν οι επίσημες ανακοινώσεις, αλλά και οι ανεπίσημες,
και από ελάχιστες συζητήσεις με αυτούς που έχουν δικαίωμα πρόσβασης στην
ανασκαφή, διακρίνει κανείς το προαίσθημα ότι ο τρίτος αλλά και ο
τέταρτος θάλαμος θα προσφέρουν ακόμη πιο δυνατές εκπλήξεις σε σύγκριση
με τους προηγούμενους.
Το
ενδεχόμενο της υπόσκαφης κατασκευής εξάπτει τη φαντασία, ιδιαίτερα αν
συνδυαστούν δύο εικασίες. Η πρώτη αφορά στο ύψος του τρίτου θαλάμου, το
οποίο είναι μάλλον πολλαπλάσιο των 6,5 μέτρων - όσο δηλαδή απέχει
περίπου το δάπεδο από τη θολωτή οροφή στους δύο πρώτους χώρους.
Η δεύτερη
υπόθεση έχει να κάνει με την πιθανή τοποθέτηση του κυρίως νεκρικού
θαλάμου πλησίον ή ακριβώς στο κέντρο του τύμβου Καστά. Η κυρία
Περιστέρη, φυσικά, δεν κάνει την παραμικρή νύξη για το αν θα μπορούσε να
ευσταθεί η θεωρία περί ομόκεντρων κύκλων στο εξωτερικό και το εσωτερικό
του μνημείου.
Ωστόσο, η
αρχαιολόγος μοιάζει βέβαιη ότι η σχεδίαση και η κατασκευή του δεν μπορεί
παρά να είχαν ανατεθεί σε έναν κορυφαίο αρχιτέκτονα, πιθανότατα στον
ίδιο τον Δεινοκράτη (ή Στασικράτη), ο οποίος διαλεγόταν απευθείας με τον
Μέγα Αλέξανδρο.
Για τις
γιγαντιαίες, επιβλητικές αναλογίες του τύμβου, τα 23 μέτρα που έχουν
αποκαλυφθεί έως σήμερα ορίζουν «απλώς» έναν μακρύ ταφικό δίαυλο. Ως το
κέντρο του λόφου απομένουν περισσότερα από 50 μέτρα ανασκαφής - και
εκπλήξεων. Ιδίως αν το μνημείο αρχίζει να διαιρείται σε υποθαλάμους,
προχωρώντας ταυτόχρονα βαθύτερα στο έδαφος.
Ενα στοιχείο
στο οποίο, προφανώς επίτηδες, δεν έχει δοθεί καμία δημοσιότητα είναι
ότι, εκτός από την καθεαυτή ανασκαφική εργασία, τις υποστυλώσεις, τις
αντιστηρίξεις, τις τεκμηριώσεις κ.λπ., γίνεται και λεπτομερής
ηλεκτρονική αποτύπωση της όψης του μνημείου, σε κάθε φάση της έρευνας.
Εξυπακούεται ότι το πολύτιμο αυτό βιντεοσκοπημένο υλικό θεωρείται
θησαυρός για τα ντοκιμαντέρ του μέλλοντος - και φυλάσσεται αναλόγως.
Σύμφωνα με
τις τελευταίες ειδήσεις από την Αμφίπολη, δεν υπάρχει πρόοδος προς το
εσωτερικό ή περαιτέρω διερεύνηση του τι μπορεί να κρύβεται πίσω από τον
τρίτο, τον «κίτρινο» τοίχο, κάποια εκτίμηση έστω για το ποιος μπορεί να
είναι πραγματικά ο ρόλος του μικρότερου και έκκεντρου θυρώματος το οποίο
εντοπίστηκε στον τέταρτο τοίχο. Εντούτοις, οι ερευνητές της
διεπιστημονικής ομάδας εμμένουν στην απόφασή τους να εισχωρήσουν στον
τρίτο θάλαμο χρησιμοποιώντας την κανονική είσοδο, δηλαδή την πύλη με το
ιωνικού ρυθμού περιθύρωμα του τρίτου διαφραγματικού τοίχου.
Οπως
αναφέρει η επίσημη ανακοίνωση, «ταπεινώθηκε η στάθμη της επίχωσης στον
δεύτερο χώρο πίσω από τις Καρυάτιδες». Αυτό σημαίνει στην πράξη ότι το
χώμα που κάλυπτε τη μαρμάρινη πύλη έχει κατέβει κατά ένα περίπου μέτρο.
Οι σκαπανείς έχουν απελευθερώσει τη θύρα αρκετά - αλλά μόνο από την
εσωτερική της πλευρά. Πίσω της το χώμα παραμένει συμπαγές και
αδιαπέραστο.