Στο κατώφλι του 21ου αιώνα, με την
τεχνολογία να προχωράει με τερατώδη άλματα, ένα στοιχειό από το παρελθόν
εξακολουθεί να πλανάται πάνω από την Ελλάδα, αλλά και στις χώρες του
εξωτερικού.
Της Ηλιάνας Βολονάκη
Η παρουσία του αναλφαβητισμού, είναι έντονη,
δημιουργεί φόβους για την υποθήκευση του μέλλοντος πολλών κατηγοριών
πληθυσμού, αφού στη κοινωνία της τεχνολογίας, είναι αναγκασμένες να
ζήσουν κάτω από συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού, φίλοι μου.
Στην Ελλάδα- από μια μικρή έρευνα πού έκανα, μέσω
ιντερνέτ- διαπίστωσα πώς το 2000- συγκεκριμένα- το ποσοστό των
αναλφάβητων πολιτών, εξακολουθεί να είναι μεγάλο. Γνωρίζετε πώς το 7,4%,
έχουν δηλώσει πώς δεν έχουν παρακολουθήσει σχολείο και δεν γνωρίζουν να
γράφουν και να διαβάζουν;
Όταν, το διάβασα, μου σηκώθηκε η τρίχα!
Βέβαια, πάγωσα, ανατρίχιασα, φίλοι μου, μόλις
διαπίστωσα, πώς 970.000 συμπατριώτες μας, ναι, μεν, ξέρουν να γράφουν-
κάπως- και να διαβάζουν, δεν κατόρθωσαν να τελειώσουν το δημοτικό
σχολείο!
Όμως, φίλοι μου, η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη… Δεν σας μιλάω, με βάση την ειδικότητά μου: συγγραφέας, αλλά ως άνθρωπος, πού θυμώνει και αναρωτιέται. Αλήθεια, η Πολιτεία, τι κάνει; Πώς επεμβαίνει; Ή μένει ατάραχη, στις καρέκλες;
Εδώ, αξίζει να κάνω μια τοποθέτηση- σχολιασμό, εσείς
θα την κρίνεται… Πόσοι από εσάς, δεν θυμώσατε, όταν ανοίξατε μια
εφημερίδα, για εύρεση εργασίας και δεν απηυδήσατε με τα κείμενά τους. Ζητείτε νέος/ νέα, με προϋπηρεσία στο χώρο… Με τόσες γνώσεις, κτλ…
Κι ερωτώ, η δόλια, ένα παλικάρι, μια κοπέλα, μόλις τελείωσε από το
πανεπιστήμιο και έχει ανάγκη, από εργασία. Αξίζει, να κλείνουμε την
πόρτα;
Αμ, το άλλο; Ειδικά, με την οικονομική μάστιγα, πού
μας επηρέασε, αυτή την εποχή, οι άνθρωποι, ηλικίας 40-50, λέω… Πού… δεν
έχουν εξελιχθεί με την τεχνολογία, με την σύγχρονη κοινωνία, πώς θα
βαδίσουν; Εάν, προσέξετε, τα socialmedia, έχουν κάνει την εμφάνισή τους.
Δηλαδή:Facebook, Internet, Twitter… προκαλούν σύγχυση, αναδεικνύοντας τον ψηφιακό αναλφαβητισμό
ως σημαντικό μειονέκτημα. Χωρίς να υποβαθμίζεται και η σύγκρουση που
προκαλούν στον παραδοσιακό τρόπο διοίκησης, ο οποίος υπόκειται σε
ουσιαστική μεταμόρφωση.
Κατ’ εμέ… ο υπολογιστής, είναι χρήσιμο εργαλείο, αλλά: εργαλείο. Από την αρχή, της ανθρωπότητας, ο άνθρωπος, μάθαινε… η γραφή γίνεται με μολύβι, με χαρτί…
Αν, κάνετε ένα πείραμα… Αν, δηλαδή, μετά από κάποιες
ώρες, γραφής στον υπολογιστή, πάρετε μολύβι και χαρτί, θα διαπιστώσετε
πρώτα, το εξής: Στο μυαλό σας, έρχεται αβίαστα, το πληκτρολόγιο και το χέρι σας κουράζεται, καθώς αρθρογραφεί.
Κι όμως, φίλοι μου, η κατάσταση, είναι δύσκολη, όχι
μόνο, ως πρόβλημα που αφορά αποκλειστικά τις χώρες του Τρίτου κόσμου,
της Ασίας, της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής.
Βέβαια, ας μην ρίξουμε την ευθύνη στην αλλαγή της εκπαίδευσης, πχ η εννιάχρονη εκπαίδευση, πού έγινε θεσμός του 1979.
Όμως, πρέπει να επισημανθεί το εξής: Ο
αναλφαβητισμός σε οποιαδήποτε μορφή του απειλεί σήμερα περισσότερα παρά
ποτέ να υπονομεύσει το μέλλον της χώρας μας, αναγκάζοντάς την να
προχωρήσει με βήμα σημειωτόν, όταν οι άλλοι λαοί, τρέχουν με ιλιγγιώδη
ταχύτητα.
Διάβασα πρόσφατα, μία συνέντευξη, περί αναλφαβητισμού και πραγματικά, σας λέω, απηύδησα. Όταν ρωτήθηκε, σε γνωστό πολιτικό μας: Πώς εξηγεί, την περίπτωση του αναλφαβητισμού; Εκείνος, αναφέρθηκε στους τσιγγάνους.
Κρατηθείτε, μην πάρει το μυαλό σας φωτιά, φίλοι μου!
Δεν βάζω ταμπέλες, το γνωρίζετε. Για εμένα, όλοι οι άνθρωποι, είναι ίσοι. Αλλά, ας μην στοχεύουμε, εκεί πού δεν υπάρχει φωτιά!
Ανέκαθεν, από αρχαιοτάτων χρόνων, αυτοί οι άνθρωποι,
έχουν μάθει διαφορετικά… Άλλα πρότυπα, ήθη, έθιμα, καταστάσεις… άλλη
γλώσσα… Η γλώσσα τους και η μετακίνησή τους, είναι μεγάλο πρόβλημα, τονίστηκε αρκετές φορές και εγώ, με το λίγο μυαλό, πού έχω, ρωτώ: Γιατί, να μην κάνουμε τάξεις, ώστε να μπορούν όλοι να μάθουν γράμματα;
Αν, δεν κάνω λάθος, στην Αμερική, υπάρχουν Ελληνικά σχολεία, πού
παράλληλα, διδάσκεται και η ξένη γλώσσα, ώστε να μπορούν να επιζήσουν τα
παιδιά των μεταναστών. Ή κάνω λάθος;
Προχωρώντας τη συζήτησή μας, θέλω να κάνω ένα βαθύ
σχολιασμό. Πώς γίνεται οι αναλφάβητοι, να γνωρίζουν τη χρήση- γραφής-
ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή και τη χρήση του ιντερνέτ; Γιατί, βρε
παιδιά, να γράφουμε στα λατινικά, κι όχι, Ελληνικά κι ας κάνουμε λάθη;
Θα αναλύσουμε, βέβαια, το θέμα, σε άλλο άρθρο.
Συνεχίζοντας- και τελειώνοντας- θέλω, να θίξω και ένα
βασικό θέμα του αναλφαβητισμού. Γνωρίζετε, πώς τα τελευταία χρόνια μια
νέα μορφή αναλφαβητισμού- η οποία δεν καταγράφεται ούτε κοσμικοποιείται
με τυπικούς μετρήσιμους τρόπους- έρχεται να πυκνώσει τις παλιές στρατιές
των οργανικά αναλφάβητων με νέο αίμα.;
Σε χιλιάδες μαθητές, οι οποίοι ολοκληρώνουν το
γυμνάσιο και το λύκειο, παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα κατανόησης ενός
κειμένου, αδυναμία να εκφραστούν για κάποιο ζήτημα, να συντάξουν μια
ολοκληρωμένη πρόταση στο χαρτί, να συνδυάσουν τις γνώσεις που έχουν
λάβει προκειμένου να εξηγήσουν ένα απλό φυσικό φαινόμενο ή ένα κοινωνικό
ή ιστορικό γεγονός.
Επιπλέον όλο και πιο έντονος παρουσιάζεται ο νέος ψηφιακός αναλφαβητισμός που συνδέεται με τη δυνατότητα χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας και πληροφόρησης.
Είναι βέβαιο ότι η ευθύνη για την αντιμετώπιση του
αναλφαβητισμού δεν ανήκει μόνο στο σχολείο. Παρ’ όλα αυτά το σχολείο
αποτελεί έναν προνομιακό χώρο για την πρόληψή του. Και είναι σαφές ότι η
επιμονή στο εξεταστικό κεντρικό σχολείο δεν αποτελεί παρά τη νεκρολογία
της επαφής του μαθητή με την ουσία της γνώσης. Γιατί, βέβαια, αν
παρατηρήσει κανείς τη σχέση του περιεχομένου των μαθημάτων, της μεθόδου
και των πρακτικών ελέγχου, θα διαπιστώσει εύκολα ότι η σύνθεσή τους, την
ίδια στιγμή που μεταλλάσσει τη μαθησιακή διαδικασία σε μεθοδολογική
εκγύμναση, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα που μπορεί και να αναστείλει
ακόμη και μορφές προσαρμοστικότητας στη μάθηση.
