Η
Ρωσία της δεκαετίας 1990 έγινε το «Ελ-Ντοράντο» των ιδεών του
νεοφιλελευθερισμού. Μετά την ανατροπή του Γκορματσόφ και ανάληψη της
προεδρίας από το Γιέλτσιν, στο διάστημα 1992-1998, με τις οδηγίες του
ΔΝΤ και των «παιδιών του Σικάγου», εφαρμόστηκαν με μορφή «κεραυνοβόλου
πολέμου» ακραία νεοφιλελεύθερα μέτρα με την επωνυμία «θεραπεία-σοκ» που
μετέτρεψαν τη ρωσική κοινωνία σε «κρανίου τόπο».
Απελευθέρωση
τιμών, δραστικές περικοπές επιδοτήσεων, ιδιωτικοποίηση 225.000 κρατικών
επιχειρήσεων, υποτίμηση νομίσματος, πολιτικές υπέρ του ελευθέρου
εμπορίου, κά. Εκατομμύρια ρώσοι πολίτες έχασαν τις αποταμιεύσεις τους,
εκατομμύρια εργαζόμενοι έμειναν απλήρωτοι για μήνες, πτώση λαϊκής
κατανάλωσης κατά 40%, το 1/3 του πληθυσμού κάτω από το όριο της
φτώχειας. Οι έντονες λαϊκές αντιδράσεις έφεραν σε αντιπαράθεση τον
πρόεδρο Γιέλτσιν με την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου. Το ΔΝΤ πίεζε για
επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων εκβιάζοντας τη χορήγηση δανείου 1,5 δις
δολ. Ο πλούτος που διακυβευόταν ήταν τεράστιος. Μεγάλα αποθέματα
πετρελαίου, 30% των παγκόσμιων αποθεμάτων φυσικού αερίου, 20% των
παγκόσμιων αποθεμάτων νικελίου, πολεμικές βιομηχανίες, κά.
Ο Γιέλτσιν αποφάσισε διάλυση του Κοινοβουλίου.
Το τελευταίο σε ειδική συνεδρίαση αποφάσισε με 636 υπέρ και 2 κατά να
παραπέμψει το Γιέλτσιν στο συνταγματικό δικαστήριο για παραβίαση
συντάγματος. Ο Γιέλτσιν αρνήθηκε να δεχτεί την απόφαση. Μεγάλες
συγκεντρώσεις λαού γύρω από το Κοινοβούλιο. Ο Γιέλτσιν καλεί το στρατό
και βομβαρδίζει το Κοινοβούλιο ενώ μονάδες του στρατού ανοίγουν πυρ κατά
των διαδηλωτών. Ήταν 4 Οκτώβρη 1993. Μέχρι το τέλος της ημέρας πάνω από
500 άτομα είχαν χάσει τη ζωή τους και 1.000 ήταν τραυματίες. Η Μόσχα
βιώνει τη μεγαλύτερη έκρηξη βίας από το 1917. Στο τέλος της ημέρας ο
Γιέλτσιν «ανακηρύσσεται» και επίσημα Πινοτσέτ της Ρωσίας. Με διάταγμα
διαλύει όλα τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια της χώρας. Μια κλίκα νεόπλουτων δισεκατομμυριούχων οι γνωστοί «ολιγάρχες», αναλαμβάνουν
την οικονομία της χώρας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 οι δόκτορες
του σοκ είχαν ολοκληρώσει τη χορήγηση του «πικρού φάρμακου» στη ρωσική
κοινωνία. Πάνω από 74 εκατ. ρώσοι ζούσαν κάτω από τα όρια της φτώχειας
και το 25% (37 εκατ.) σε απελπιστική κατάσταση. Στη διάρκεια της
δεκαετίας εφαρμογής της «θεραπείας σοκ» ο πληθυσμός της Ρωσίας μειώθηκε
κατά 6,6 εκατ. άτομα. Στη σημερινή Ρωσία το χάσμα του πλούτου μεταξύ
πλουσίων και φτωχών είναι τέτοιο που νομίζει κάποιος ότι ζουν σε
διαφορετικές χώρες και σε διαφορετικούς αιώνες. «Η περίπτωση της Ρωσίας περισσότερο από την περίπτωση της Χιλής καταδεικνύει τι είναι στην πράξη η ιδεολογία της ελεύθερης αγοράς».
Το Δόγμα του ΣΟΚ, η άνοδος του Καπιταλισμού
της καταστροφής» - της Naomi Klein, εκδ. «Λιβάνη», 2010
