Η Oυκρανική εθνικιστική-σχισματική εκκλησία που αναγνώρισε το Φανάρι χωρίς καθυστέρηση φρόντισε να διακρίνει τον εαυτό της ως την πιο «προοδευτική» εκκλησία στην Ουκρανία, αποκηρύσσοντας τις συντηρητικές θέσεις της κανονικής Ουκρανικής Εκκλησίας.
Στα τέλη Δεκεμβρίου ο σχισματικός προκαθήμενος «Μητροπολίτης» Επιφάνιος Ντουμένκο δήλωσε: «Φυσικά, είμαι υπέρ της έναρξης μεταρρυθμίσεων στην εκκλησία για να μην υπάρχει συντηρητισμός, για να απομακρυνθούμε από την Ρωσική παράδοση και για να είναι η εκκλησία ανοιχτή και ένας πνευματικός οδηγός για τον Ουκρανικό λαό.»
Eρωτηθείς ειδικά για την χαλάρωση των θέσεων στα θέματα των ΛΟΑΤ, ο Επιφάνιος δήλωσε: «Αυτό είναι ένα δύσκολο ζήτημα το οποίο δεν πρέπει να προβάλουμε στην αρχή του ταξιδιού μας, διότι γνωρίζετε τον τρόπο που η Ουκρανική κοινωνία αντιλαμβάνεται αυτό το θέμα. Τώρα πρέπει να εργαστούμε πάνω σε αυτό για να το δεχτεί η Ουκρανική κοινωνία. Είναι μια μακρά πορεία. Θα συζητήσουμε και θα αναζητήσουμε απαντήσεις σε αυτά τα περίπλοκα ζητήματα.»
Η προ-ομοφυλοφιλική οργάνωση Kyiv Pride κατανόησε την σημασία της δημιουργίας της Oυκρανικής εθνικιστικής εκκλησίας και με μήνυμα στο Twitter έστειλε τα συγχαρητήριά της και «υπενθυμίζει σε όλους ότι η αγάπη δεν βλάπτει τους άλλους!»
H ίδια αίσθηση «αγάπης» φαίνεται να καθοδηγεί τους ιεράρχες και τους κληρικούς της Oυκρανικής σχισματικής εκκλησίας για την φιλελευθεροποίηση και άλλων θέσεων.
Σύμφωνα με τον «Μητροπολίτη» Ζαποριζίας και Μελιτοπόλεως Φώτιο, οι «εντολές της αγάπης» απαιτούν από την σχισματική εκκλησία να τελεί κηδείες ακόμη και σε Παπικούς.
Μιλώντας στην Ουκρανική τηλεόραση ο Φώτιος σημείωσε ότι είναι πολύ σημαντικό να ακούμε την καρδιά και να ενεργούμε σύμφωνα με τις εντολές της αγάπης. «Εάν κάποιος βαφτίστηκε σε μια εκκλησία άλλης δικαιοδοσίας και πεθάνει, εμείς θα τον θάψουμε. Ακόμη και έναν Καθολικό», εξήγησε ο σχισματικός ιεράρχης, προσθέτοντας ότι σε μια τέτοια περίπτωση, ο ιερέας θα πρέπει πρώτα να διευκρινίσει γιατί απευθύνθηκαν στην «Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας» (OCU) να θάψει έναν Παπικό.
Εν αντιθέσει ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ζαποριζίας και Μελιτοπόλεως Λουκάς, της κανονικής Ουκρανικής Εκκλησίας, που ήταν και αυτός στην εκπομπή, διαφώνησε, εξηγώντας ότι ο ιερέας θα πρέπει να πει στην οικογένεια του αποθανόντος Παπικού ότι δεν μπορεί να τελέσει την κηδεία, μπορεί όμως να προσπαθήσει να τους παρηγορήσει.
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία η αληθινή αγάπη δεν μπορεί να διαχωριστεί από την αλήθεια, και τα όρια του Σώματος του Χριστού δεν μπορούν να παραβιαστούν. Η κηδεία θεωρείται συχνά Μυστήριο, όπως για παράδειγμα βλέπουμε στα γραπτά του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου και του Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτου, και τα Ορθόδοξα Μυστήρια είναι μόνο για Ορθόδοξους Χριστιανούς.
Τον Μάρτιο του περασμένου έτους κινήθηκαν ποινικές διαδικασίες εναντίον του π. Evgeny Molchanov της Επισκοπής Ζαπορίζιας της κανονικής Εκκλησίας, επειδή αρνήθηκε να τελέσει την κηδεία ενός νεαρού αγοριού που είχε βαφτιστεί από το σχισματικό «Πατριαρχείο Κιέβου».
Οι εξηγήσεις που δόθηκαν αργότερα από τον Αρχιερέα Nikolai Danilevich, Αναπληρωτή Πρόεδρο του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων, για την στάση του π. Ευγένιου ήταν: «Η λογική είναι απλή: εάν υπάρχει έγκυρη ιεροσύνη αυτό σημαίνει ότι τα Μυστήρια που τελούνται από αυτούς τους ιερείς είναι έγκυρα. Μια άκυρη ιεροσύνη φέρει μαζί της άκυρα μυστήρια. Οι κληρικοί που εισέρχονται σε σχίσμα και ιδιαίτερα εκείνοι που «χειροτονήθηκαν» εντός σχίσματος, σύμφωνα με τον Πρώτο Κανόνα του Αγίου Βασιλείου, έγιναν λαϊκοί και δεν είχαν την εξουσία ούτε να βαφτίσουν ούτε να χειροτονήσουν κανέναν, ούτε θα μπορούσαν να μεταδώσουν την Χάρη του Αγίου Πνεύματος στους άλλους, αφού οι ίδιοι την είχαν απωλέσει».
Η Ψευτορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (OCU) εξέφρασε επίσης την προθυμία της να εγκαταστήσει πάγκους στις ενορίες της και να χαλαρώσει στο θέμα κάλυψης των κεφαλιών των γυναικών μέσα στην εκκλησία. Αν και αυτά τα θέματα είναι λιγότερο σημαντικά, αντιπροσωπεύουν ωστόσο μια στροφή μακριά από την παραδοσιακή Ουκρανική συμπεριφορά στις Θείες Λειτουργίες.
Πιο συγκεκριμένα, ο Επιφάνιος Ντουμένκο δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι η ομάδα του θα μπορούσε να μεταβεί στο Νέο Ημερολόγιο. «Ακόμα κι αν μιλήσουμε για τον εορτασμό της Γέννησης του Χριστού, για το ημερολόγιο -να αλλάξουμε από 7 Ιανουαρίου στις 25 Δεκεμβρίου- ο Ουκρανικός λαός δεν θα το δεχτεί», δήλωσε ο Επιφάνιος προσθέτοντας: «Πρέπει να το εξηγήσουμε και να το αποδείξουμε. Μόλις οι άνθρωποι συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι δόγμα, ότι είναι απλώς μια ημερομηνία, τότε θα μπορέσει να προχωρήσει το θέμα και να παρθούν αποφάσεις».
