ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ
Την 1η Μαρτίου του 1659 μαρτύρησε στην Τραπεζούντα ο νεομάρτυρας Παρασκευάς, ένας από τους δημογέροντες της πόλης. Ο θάνατός του έγινε με απαγχονισμό. Τα λείψανά του αρχικά τάφηκαν στο ναό του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στη μονή της Θεοσκεπάστου.
ΑΓΙΟΙ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ
Οι Άγιοι Σαράντα ήταν στρατιώτες, ηλικίας 16-22 ετών και μάλιστα χριστιανοί, υπηρετώντας στις τάξεις του ρωμαϊκού στρατού, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Λικίνιος. Επειδή διατάχθηκαν να θυσιάσουν στα είδωλα και αυτοί αρνήθηκαν, τους έριξαν στα παγωμένα νερά μιας λίμνης κοντά στη Σεβάστεια, διατάζοντάς τους να παραμείνουν γυμνοί μια νύχτα μέσα στο αφόρητο ψύχος. Όλοι τους υπέμειναν το μαρτύριο εκτός από ένα που λιποψύχησε και βγήκε από τη λίμνη. Τη θέση του όμως την πήρε ένας φρουρός που θαύμασε την καρτερία και το θάρρος των άλλων 39, με τους οποίους και εμαρτύρησε, αφού το πρωί λιπόθυμους τους έκαψαν όλους ζωντανούς. Το μαρτύριό τους έγινε περιβόητο σε όλη την Ανατολή και τιμήθηκε ξεχωριστά και στον Πόντο.
ΑΓΙΟΣ ΤΙΜΟΛΑΟΣ
Ποντιακής καταγωγής. Θανατώθηκε το 305 στην Καισάρεια της Παλαιστίνης, μαζί με άλλους επτά χριστιανούς.
ΑΓΙΟΣ ΥΠΑΤΙΟΣ
Άγιος, ιερομάρτυρας, επίσκοπος Γαγγρών του Πόντου. Πέθανε με μαρτυρικό θάνατο από τους αιρετικούς Ναβαταίους, οι οποίοι, αφού έστησαν ενέδρα, τον σκότωσαν με ρόπαλα και πέτρες.
ΟΣΙΑ ΕΛΙΣΑΒΕΤ
Στις 24 Απριλίου γιορτάζεται η Οσία Ελισάβετ, από τα Λιβάδια Τραπεζούντας (1336-1380).
ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΦΡΟΣ
Ο μεγαλομάρτυρας Χριστόφοφρος είναι ο πρώην Ρέπροβος από την περιοχή Σουρμένων του αρχαίου Πόντου (219-251).
Ήταν πρώτα αγριάνθρωπος, ανθρωποφάγος, ο οποίος μετά από περιπέτειες και ένα θαύμα , που ξαναείδε το φως του, έγινε χριστιανός.
Κάποτε πέρασε από ένα ποτάμι ένα μικρό παιδί ως τριών χρόνων, που στα μισά της διαδρομής βάρυνε απότομα και γυρνώντας είδε το Χριστό και από εκείνη την ημέρα τον ονόμασαν «Χριστο-φόρο».
Ο Άγιος Χριστόφορος έγινε προστάτης των διαφόρων οχημάτων και ταξιδιωτών.
AΓΙΟΣ ΥΠΑΤΙΟΣ
Άγιος και μάρτυρας της εκκλησίας, που καταγόταν από τη Νικομήδεια. Μαρτύρησε το 273 στο Βυζάντιο.
AΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΘΩΝΙΤΗΣ
Ιδρυτής της μονής Μεγίστης Λαύρας και εισηγητής της κοινοβιακής οργάνωσης στο Άγιο Όρος. Γεννήθηκε στην Τραπεζούντα γύρω στο 930 και το κατά κόσμο όνομά του ήταν Αβράμιος. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη, όπου και εργάστηκε για ένα διάστημα ως δάσκαλος. Νέος ακόμη έγινε μοναχός στη μονή Ξηρολίμνης του Ολύμπου της Βιθυνίας, όταν γνώρισε τον μετέπειτα αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά, ανιψιό του ηγούμενου της μονής και συνδέθηκε μαζί του στενά.
Αργότερα ο Αθανάσιος ασκήτευσε στο Άγιο Όρος όπου με την οικονομική ενίσχυση του Νικηφόρου Φωκά άρχισε το 963 να χτίζει τη μονή της Μεγίστης Λαύρας.
Η ακριβής χρονολογία του θανάτου του Αθανασίου δεν είναι γνωστή. Θα πρέπει πάντως να πέθανε λίγο πριν από το 1010. σύμφωνα με την παράδοση καταπλακώθηκε ο ίδιος και έξι μαθητές του, όταν έπεσε ο θόλος του ναού της μονής. Ο τάφος του βρίσκεται σε παρεκκλήσι της Μεγίστης Λαύρας.
ΑΓΙΟΙ 45 ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΙΚΟΠΟΛΗ
Οι 45 μάρτυρες μαρτύρησαν την εποχή του αυτοκράτορα Λικινίου στη Νικόπολη του Πόντου και συγκεκριμένα στην κωμόπολη Αγουτμούσ’.
Πραγματικά οι κάτοικοι του Αγουτμούσ’, χριστιανοί όλοι, εξισλαμίστηκαν βίαια και έγιναν οι πιο φανατικοί μουσουλμάνοι.
Οι 45 μάρτυρες ήταν στρατιώτες, στους οποίους ο Λικίνιος είχε δώσει εντολή να διώξουν τους χριστιανούς. Αυτοί όμως προσήλθαν στο δούκα του τόπου Λυσία και ομολόγησαν ότι είναι χριστιανοί και δε μπορούν να εκτελέσουν τη διαταγή αυτή. Τότε αυτός τους φυλάκισε, τους βασάνισε, τους θανάτωσε και τους έριξε στα νερά του Λύκου ποταμού, κοντά στο Αγουτμούσ’.
AΓΙΟΣ ΥΑΚΙΝΘΟΣ
Μάρτυρας ποντιακής καταγωγής, που έζησε στις αρχές του 4ου αιώνα και ήταν φημισμένος ιεροκήρυκας.
ΣΥΜΕΩΝ Ο ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ
Στις 14 Αυγούστου του 1653 μαρτύρησε ο Συμεών, χρυσοχόος από την Τραπεζούντα. Στη μονή του Αγίου Παντελεήμονος στο Άγιο Όρος σώζεται χειρόγραφο, λόγος συνοπτικός διαλαμβάνων εν περιλήψει πας από του αγίου Συμεών του Θεοδόχου βιογραφίας έως του ύστερου Συμεών του νεομάρτυρος του Τραπεζουντίου.
AΓΙΟΣ ΣΕΒΗΡΙΑΝΟΣ
Ο Σεβηριανός ήταν χριστιανός που ζούσε στη Σεβάστεια του Πόντου και ενθάρρυνε τους 40 μάρτυρες, παροτρύνοντάς τους να χάσουν τη ζωή τους για το Χριστό. Συνελήφθη και κρεμάστηκε από τους Ρωμαίους, μαρτυρώντας και αυτός για το Χριστό.
AΓΙΟΣ ΑΓΑΠΙΟΣ
Καταγόταν από τη Σεβάστεια και μαρτύρησε επί Λικιννίου.
AΓΙΟΣ ΦΩΚΑΣ Ο ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΌΣ ΚΑΙ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ ΦΩΚΑΣ Ο ΚΗΠΟΥΡΟΣ
Ο Άγιος Φωκάς ο κηπουρός έκανε πολλά θαύματα και μετά τον θάνατό του. Ο λαός τον συσχέτισε με τη θάλασσα και τα θαλασσινά ταξίδια.
Οι Πόντιοι έχτισαν πολλούς ναούς στο όνομά του σε όλα τα τρικυμιώδη σημεία των παραθαλάσσιων πόλεων από την Τραπεζούντα ως την Κωνσταντινούπολη.
AΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΓΑΒΡΑΣ
Άγιος και μάρτυρας της Εκκλησίας, άρχων του Θέματος Χαλδίας.
Δούκας που έδρασε κυρίως την εποχή του Αλέξιου Κομνηνού Α΄ (1081-1118). Πετυχαίνοντας να ελευθερώσει την περιοχή Χαλδίας-Τραπεζούντας από τους Σελτζούκους, του ανατέθηκε η διοίκηση της περιοχής την οποία οργάνωσε, κατά την Άννα Κομνηνή, σαν να ήταν προσωπικό του φέουδο.
Το 1098, πολεμώντας με τον Αμίρ Αλή αιχμαλωτίστηκε και στη συνέχεια οδηγήθηκε στο Ερζερούμ, όπου και θανατώθηκε με φρικτά βασανιστήρια. Οι βασανιστές του, προσπαθώντας να τον μεταστρέψουν στον μωαμεθανισμό, τον έριξαν στο χιόνι και τον μαστίγωσαν. Στη συνέχεια του απέσπασαν βίαια το δέρμα και τον διαμέλισαν. Ο Αμίρ Αλή μάλιστα από το κρανίο του αγίου κατασκεύασε χρυσό κύπελλο.
ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ Η ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ
Η Αγία Παρθενομάρτυς Ελένη, εικονίζεται με ένα σταυρό στο χέρι και ποδηρή ποντιακή ενδυμασία.
AΓΙΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
Ένας από τους 70 μαθητές του Κυρίου. Αναφέρεται από τον Απόστολο Παύλο στην προς Ρωμαίους επιστολή του (ΣΤ΄, 15). Σύμφωνα με τις παραδόσεις της Εκκλησίας χειροτονήθηκε επίσκοπος της Σινώπης από τον Απόστολο Ανδρέα.
ΟΣΙΟΣ ΝΕΙΛΟΣ Ο ΣΟΦΟΣ (368-452)
Ο Όσιος Νείλος καταγόταν από τα Κοτύωρα του Πόντου. Έζησε 48 χρόνια στην έρημο Σινά και άφησε 1061 λόγους δογματικούς και ψυχωφελείς.
AΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΤΗΣ ΝΕΟΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ
Άγιος της εκκλησίας που επονομάστηκε θαυματουργός, ένας από τους μεγαλύτερους κήρυκες του χριστιανικού Ευαγγελίου στην περιοχή του Πόντου κατά τον 3ο αιώνα.
Στο ιεραποστολικό και ποιμενικό του έργο μπορούμε να διακρίνουμε:
α. τη μαζική μεταστροφή στο χριστιανισμό, πλήθους ανθρώπων
β. το χαρισματικό και θαυμαστό χαρακτήρα της ποιμενικής του δράσης
γ. την προσαρμογή του χριστιανικού μηνύματος στη νοοτροπία και την προηγούμενη παιδεία του λαού
δ. τον ιδιαίτερο ζήλο για τη διάδοση του χριστιανικού μηνύματος και την κήρυξη του Ευαγγελίου.
OΣΙΟΣ ΝΙΚΩΝ Ο «ΜΕΤΑΝΟΕΙΤΕ»
Καταγόταν από το Ζεομύρι Τραπεζούντας. Ο Νίκων περιόδευε σε πολλά μέρη της Ελλάδας και κήρυττε , επαναλαμβάνοντας συνεχώς τη λέξη «μετανοείτε» απ΄ όπου προήλθε και το προσωνύμιό του. Πέθανε στη Σπάρτη όπου οι κάτοικοι έχτισαν περικαλλή ναό προς τιμή του, τον έχουν πολιούχο της πόλης τους και τον γιορτάζουν με μεγαλοπρέπεια.
AΓΙΟΣ ΕΙΡΗΝΑΡΧΟΣ
Μαρτύρησε στη Σεβάστεια του Πόντου επί Διοκλητιανού. Ήταν δήμιος και παρακινημένος κάποτε από το θάρρος επτά χριστιανών γυναικών πίστεψε στο Χριστό και στη συνέχεια θανατώθηκε.
ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ
Μάρτυρας και αγία της χριστιανικής εκκλησίας που έζησε τα πρώτα χρόνια του χριστιανισμού. Κατά την παράδοση, μαρτύρησε επί αυτοκράτορα Μαξιμίνου (235-238)μ.Χ.). Καταγόταν από τη Μερζιφούντα του Πόντου. Κατ΄ άλλους καταγόταν από τη Νικομήδεια της Βιθυνίας. Μαρτύρησε στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου παραδομένη από τον ίδιο τον πατέρα της, κατά μια μαρτυρία. Ο πατέρας της, έπειτα από λίγο, χτυπήθηκε, σύμφωνα ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡAΔΟΣΗ ΑΠΌ ΚΕΡΑΥΝO.
Η Αγία και μεγαλομάρτυς Βαρβάρα είναι προστάτιδα του πυροβολικού.
ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ Ο ΗΓΙΑΣΜΕΝΟΣ
Ο Άγιος Σάββας καταγόταν από το Ν.Δ.Πόντο και συγκεκριμένα από τη Μουταλάσκη της Καππαδοκίας. Ασπάστηκε το μοναχικό σχήμα από πέντε ετών παιδί και ως το τέλος της ζωής του έζησε με ευλάβεια και πίστη. Το 490 στην Παλαιστίνη, κοντά στα Ιεροσόλυμα, ίδρυσε ομώνυμο μοναστήρι, που έγινε Σχολή μοναχισμού. Είχε βιβλιοθήκες, χειρόγραφα, αντιγραφές. Εκεί εργάστηκε και ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός τον 8ο αιώνα.
Ο Άγιος Σάββας πέθανε στο μοναστήρι του. Τα λείψανά του, μετά από διάφορες περιπέτειες, η Ρωμαϊκή Εκκλησία τα επέστρεψε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων το 1965 και τα ξανάβαλαν στο παλιό μοναστήρι.
ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στα Πάταρα του Δυτικού Πόντου. Στα 23 χρόνια του χειροτονήθηκε ιερέας και πολύ νωρίς έφτασε στο αξίωμα του αρχιεπισκόπου Μύρων και Λυκίας.
Ο Άγιος Νικόλαος με τους διωγμούς φυλακίστηκε και αποφυλακίστηκε το 313 με το διάταγμα της ανεξιθρησκίας του Μ.Κωνσταντίνου. Έλαβε μέρος το 325 στην Α΄ Οικουμενιλή Σύνοδο μεταξύ 318 Θεοφόρων Πατέρων κι εκεί ράπισε τον αιρετικό Άρειο, στηρίζοντας την Ορθοδοξία.
Όλη του τη ζωή την αφιέρωσε σε καλά έργα, βοηθώντας φτωχούς, χήρες, ορφανά. Θεωρείται προστάτης Άγιος των ναυτικών.
ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ
Μάρτυρας της Εκκλησίας. Θανατώθηκε επί Διοκλητιανού, γύρω στο 296, μαζί με τους μάρτυρες Αυξέντιο, Ευγένιο, Μαρδάριο και Ορέστη. Ενώ υπηρετούσε ως σκρινιάριος του διοικητή του Πόντου, Λυσία, βαφτίστηκε και προσέλκυσε και τους άλλους τέσσερις στη χριστιανική πίστη γι’ αυτό και υπέστη τρομερά βασανιστήρια.
ΑΓΙΟΣ ΦΛΩΡΟΣ
Ο Άγιος Φλώρος ήταν επίσκοπος της Αμισού το τελευταίο τέταρτο του 6ου αιώνα.
Οι Άγιοι Φλώρος και Λαύρος ήταν δίδυμα αδέλφια και ήταν άρρηκτα ενωμένοι δια της θερμής πίστεως και αγάπης που είχαν προς το Χριστό. Κατάγονταν από το Βυζάντιο και είχαν διδαχθεί το χριστιανισμό και την τέχνη του λιθοξόου από τους Αγίους Πρόκλο (ή Πάτροκλο σύμφωνα με τον Άγιο Νικόδημο) και Μάξιμο, οι όποιοι υπέστησαν και μαρτυρικό θάνατο για το Χριστό.
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΣΛΙΔΗΣ
