Την στιγμή που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος διαρρηγνύει τα ιμάτιά του για την αποκλειστική ευθύνη του Φαναρίου να χορηγεί αυτοκεφαλίες, έρχεται ο Πατριάρχης Αθηναγόρας από την δεκαετία του ’70 και τον αδειάζει μεγαλοπρεπέστατα αποδεικνύοντας πως ο στόχος του σημερινού Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι άλλος!
Το 1970, λοιπόν, το Πατριαρχείο Μόσχας εξέδωσε έναν Τόμο Αυτοκεφαλίας στην πρώην Αρχιεπισκοπή του στη Βόρεια Αμερική, γνωστή ως «Ρωσική Μητρόπολη» που αποτελεί σήμερα την υπερόρια «Ορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής». Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας διαμαρτυρήθηκε εναντίον με πολλαπλές επιστολές στους ηγέτες του Πατριαρχείου Μόσχας. Η αλληλογραφία μεταξύ των δύο πλευρών δημοσιεύθηκε το 1971 σε ένα μικρό βιβλίο που ονομάζεται Autocephaly, από το Seminary Press του Αγίου Βλαντιμίρ. Σε επιστολή του Πατριάρχη Αθηναγόρα, λοιπόν, ημερομηνίας 24 Ιουνίου 1970, παρουσιάζεται τη θέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το πώς πρέπει να χορηγείται αυτοκεφαλία. Διαβάζοντας μερικά αποσπάσματα δεν ξέρει κανείς τι να κάνει με τους σημερινούς “Φαναριώτες” και τις αλχημείες τους… Να κλάει ή να γελάσει!!!!
Γράφει λοιπόν ο Πατριάρχης Αθηναγόρας που είναι και πρότυπο του σημερινού “πρώτου μεταξύ ίσων”…
“Ασφαλώς και αναμφισβήτητα, και σύμφωνα με την κανονική αντίληψη της Εκκλησίας, η έννοια πίσω από τη χορήγηση αυτοκεφαλίας ανήκει στον τομέα της κανονικής εξουσίας. Ωστόσο, ποια είναι η νομική αρχή που διέπει τη χορήγηση της αυτοκεφαλίας; Ποιες είναι οι απαιτούμενες προϋποθέσεις και προϋποθέσεις;
Ειδικοί κανόνες που χαρακτηρίζουν ακριβώς την αυτοκεφαλία δεν απαντώνται στην εκκλησιαστική νομοθεσία. Ωστόσο, ορισμένες γενικές κατευθυντήριες γραμμές και διατάξεις, σε σχέση με την αυτοκεφαλία, μπορούν να συγκεντρωθούν από τις βασικές αρχές μιας τέτοιας νομοθεσίας. Αυτά, επιπλέον, πρέπει να βρεθούν σαφώς σφραγισμένα στην κανονική συνείδηση της Εκκλησίας και στην ιστορία της και έχουν επανειλημμένως εκφραστεί και είναι ξεκάθαρα εκτυπωμένα στους Τομούς που δημοσιεύθηκαν στις περιπτώσεις ίδρυσης των νεότερων τοπικών Αυτοκέφαλων Εκκλησιών .
Από αυτές τις βασικές και έγκυρες πηγές, αλλά και από το ίδιο το νόημα της ίδιας της αυτοκεφαλίας ως εκκλησιαστικής πράξης, από την οποία προκύπτουν ορισμένες αλλαγές σε σχέση με τα εκκλησιαστικά όρια και την άνοδο νέων δικαιοδοτικών και διοικητικών δυνάμεων που δημιουργούν μια νέα τάξη στην Ορθόδοξη Εκκλησία στο σύνολό της – μπορεί να συναχθεί ότι η χορήγηση αυτοκεφαλίας είναι δικαίωμα που ανήκει στην Εκκλησία στο σύνολό της και δεν μπορεί καθόλου να θεωρηθεί δικαίωμα «κάθε Αυτοκέφαλης Εκκλησίας”, όπως αναφέρεται στην επιστολή του Πατριάρχη Αλεξίου”.
Και παρακάτω διευκρινίζει ότι είναι οι Οικουμενικές Σύνοδοι αυτές που καθορίζουν την Ανεξαρτησία των Εκκλησιών φέρνοντας μια σειρά από παραδείγματα!!!
Σημειώνει ακόμη πως οι ανεπιβεβαίωτες αυτοκεφαλίες εξαφανίστηκαν τονίζοντας την αναγκαιότητα μιας κοινής απόφασης για αυτοκεφαλία και φέρνοντας παραδείγματα “Αυτοκέφαλων Εκκλησιών” που δεν έλαβαν οικουμενική επικύρωση και διαβεβαίωση – όπως η Εκκλησία της Καρχηδόνας, η Εκκλησία των Μεδιολάνων(Μιλάνο), η Εκκλησία της Λυών, η Εκκλησία της πρώτης Ιουστινιανής, της εκκλησίας της Αχρίδας, της εκκλησίας του Τρνόβο, η εκκλησία του Ιπέκ και η εκκλησία της Ιβηρίας, καθώς και κάποιες άλλες σε αυτήν την κατηγορία που όπως λέει έχασαν την αυτοκεφαλία τους με το πέρασμα του χρόνου.
“Από την άλλη πλευρά, οι Εκκλησίες που είχαν οικουμενική αναγνώριση της αυτοκεφαλίας τους, παρόλο που υποβλήθηκαν σε πολλές δοκιμασίες και σχεδόν έφτασαν στο σημείο της διάλυσης, παρέμειναν ως αυτοκέφαλες εκκλησίες και έλαβαν νέα παράταση ζωής, όπως και οι εκκλησίες της Κύπρου , της Ιερουσαλήμ, της Αντιόχειας και της Αλεξάνδρειας. Αυτή η ίδια σφραγίδα της εγκυρότητας από μια Οικουμενική Σύνοδο είναι επίσης αναγκαία, για την οριστική και συνεχιζόμενη αυτοκέφαλη ύπαρξή τους, από τις νεότερες αυτοκέφαλες Εκκλησίες εξαιτίας των δυσμενών περιστάσεων στις οποίες μπορεί να βρεθούν κάποτε. Αυτές περιλαμβάνουν τις Εκκλησίες στις οποίες ο Άγιος Αποστολικός και Πατριαρχικός Οικουμενικός Θρόνος έδωσε τη σφραγίδα της αυτοκεφαλίας με την έγκριση των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών” τονίζει.
Σχετικά με το “πρωτείο” της Κωνσταντινούπολης ο Πατριάρχης Αθηναγόρας επισημαίνει πως
“Το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα μπορούσε να το κάνει αυτό λόγω της ιδιότητάς του ως Μητέρας Εκκλησίας και του καθεστώτος του ως «πρώτου μεταξύ ίσων» σε σχέση με τις άλλες αυτοκέφαλες Ορθόδοξες Εκκλησίες και επειδή βρίσκεται στο επίκεντρο της εσωτερικής ενότητας ολόκληρων των Ορθοδόξων Εκκλησιών βοηθώντας τις άλλες Εκκλησίες στις ανάγκες τους – ένα καθήκον που απορρέει από την προεδρική και άριστη θέση της στην οικογένεια των Ορθοδόξων Εκκλησιών”, αλλά διευκρινίζει : “η τελική και οριστική απόφαση που αφορά την αυτοκεφαλία ανήκει σε μια Σύνοδο που αντιπροσωπεύει γενικότερα το σύνολο των τοπικών Αυτοκέφαλων Ορθοδόξων Εκκλησιών και ειδικότερα σε μια Οικουμενική Σύνοδο. Τέτοιες αποφάσεις δεν μπορούν να ληφθούν από κάθε τοπική Αυτοκέφαλη Εκκλησία ή από μια τοπική Σύνοδο Εκκλησίας από την οποία μια επισκοπή ζητά αυτοκεφαλία. Μια τέτοια τοπική Σύνοδος έχει το δικαίωμα μόνο να λαμβάνει τις πρώτες αναφορές για αυτοκεφαλία και να σχηματίζει μια άποψη”.
