Χρεοκοπία: μια συνηθισμένη διεθνής πρακτική για κράτη
και ιδιωτικές επιχειρήσεις.
και ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Θεόδωρος Κατσανέβας
Σε περιπτώσεις χρεοκοπίας, ή καλύτερα της αναγκαστικής στάσης πληρωμών, μια ικανή και έμπειρη ελληνική κυβέρνηση, μπορεί να διαπραγματευτεί όλα τα σχετικά ζητήματα, όπως έχει γίνει και σε πολλές άλλες περιπτώσεις στο απώτερο και πρόσφατο παρελθόν.
Διεθνείς επενδυτικοί οίκοι έχουν αγοράσει ελληνικό χρέος σε ομόλογα στο 11% της αρχικής τους αξίας. Αφού ιδιωτικοί φορείς μπορούν να διαγράφουν το 91% του δημόσιου χρέους, γιατί κάτι παρόμοιο να μην μπορεί να το κάνει ένα κράτος, όταν μάλιστα μεγάλο αν όχι το μεγαλύτερο μέρος του χρέους του, οφείλεται σε τοκοχρεωλύσια και ανατοκισμούς.
Σοκαριστική είναι η περίπτωση της ίδιας της Γερμανίας, στην οποία σχεδόν χαρίστηκαν τα χρέη της που οφείλονταν στο αιματοκύλισμα της Γηραιάς Ηπείρου από δύο παγκοσμίους πολέμους. Το 1953, διαγράφηκε το μεγαλύτερο μέρος των τεράστιων σωρευτικών χρεών της. Το 1952, το εξωτερικό χρέος της χώρας δυνάστη της σημερινής Ευρώπης, ανερχόταν στα 30 δισ. γερμανικά μάρκα, ποσό τεράστιο για την εποχή εκείνη. Οι διεθνείς δανειστές της (μεταξύ των οποίων και η μικρή πλην έντιμος Ελλάδα !) με επικεφαλής τις ΗΠΑ, συμφώνησαν σε πολύ ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής του και ειδικότερα στο ότι η υπόχρεος χώρα, θα εξοφλούσε τα δάνεια όχι από τα αποθεματικά αλλά από τα τρέχοντα πλεονάσματά της.
Τα τελευταία περίπου διακόσια χρόνια έχουν γίνει πάνω από 280 χρεοκοπίες, στάσεις πληρωμών, αναδιαρθρώσεις και διαγραφές χρεών, από τις οποίες αυτής της Γερμανίας ήταν απο τις περισσότερο χαριστικές.
Από το 1956 και μετά έχουν υπογραφεί περισσότερες από 400 διεθνείς συμφωνίες αναδιάρθρωσης χρεών για 85 χώρες, οι περισσότερες από τις οποίες δεν εμπεριέχουν τόσο ευνοϊκούς όρους όσο αυτοί της Γερμανίας. Όπως έχει γίνει σε πολλές περιπτώσεις χωρών διεθνώς που κήρυξαν επανειλημμένα στάση πληρωμών.
Από το 1824 έως το 2009 είχαμε τουλάχιστον 286 επίσημες χρεοκοπίες από 110 κράτη. Δηλαδή κατά μέσο όρο κάθε κράτος έχει χρεοκοπήσει επίσημα τουλάχιστον δυο φορές. Στην δεκαετία του 1980 συνέβησαν πάνω από 70 επίσημες πτωχεύσεις, από τις οποίες 34 στην Αφρική, 29 στην Λατινική Αμερική και οι υπόλοιπες στην Ασία.
Το 1998 η Ρωσία δήλωσε αδυναμία πληρωμής του εξωτερικού χρέους και των χρεωλυσίων της και το ίδιο έκαναν, μεταξύ άλλων, η Ουκρανία, το Πακιστάν, το Εκουαδόρ, η Ουρουγουάη, Αργεντινή, το Μεξικό, η Νότια Κορέα, η Ισλανδία. Τον Οκτώβριο του 2013, μια πρωτοφανής κρίση χρεοκοπίας έπληξε την κεντρική κυβέρνηση των ΗΠΑ, η οποία αποσοβήθηκε με παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ. Στις 18 Ιουλίου του 2013, η πόλη του Ντιτρόιτ των ΗΠΑ, κήρυξε πτώχευση για χρέη ύψους 14 δις ευρώ, η οποία έγινε αποδεκτή από τις δικαστικές αρχές στις 3/12/2013.
Η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει επισήμως τα έτη 1827, 1834, 1893, 1932, και με μια ειδική μορφή ανεπίσημης χρεοκοπίας το 2010, με την ένταξη στο Δ.Ν.Τ. και το 2012 με το PSI. Το 1950 το εξωτερικό χρέος της χώρας ανερχόταν σε 500 εκ. δολάρια, ποσό εξαιρετικά μεγάλο για εκείνη την περίοδο και η χρεοκοπία αποφεύχθηκε ύστερα από βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ ύψους 2 δις δολαρίων, ενός αστρονομικού ποσού για την τότε εποχή.
Γενικότερα, η χρεοκοπία, ή στάση πληρωμών δεν μπορεί να δαιμονοποιείται, αφού αποτελεί συνηθισμένη διεθνή πρακτική για κράτη και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στην περίπτωσή μας, αν οι «σύμμαχοι» στείλουν κανονιοφόρους για να μας βομβαρδίσουν, τότε μπαίνουν ζητήματα αναζήτησης διεθνών ερεισμάτων προς διάφορες γεωπολιτικές κατευθύνσεις.
Γεγονός είναι ότι, οι δανειστές μας ενδιαφέρονται να εισπράξουν, αν μη τι άλλο, μέρος των δανείων τους. Και αυτό θα το πετύχουν μόνο αν δώσουν την δυνατότητα στην ελληνική οικονομία να συνέλθει από το κώμα της ύφεσης στο οποίο βρίσκεται σήμερα και από το οποίο δεν υπάρχει περίπτωση να ξεφύγει υπό τις αδιέξοδες συνθήκες του Μνημονίου. Που εκτός από εξοντωτικές για τον ελληνικό λαό είναι και αυτοκαταστροφικές, αφού έχουν διαλύσει την εγχώρια παραγωγική δυναμική, με προοπτική να χειροτερεύσει ακόμα περισσότερο η τραγική σημερινή μας κατάσταση. Με ασπιρίνες δεν πρόκειται να θεραπευτεί η βαρέως ασθενούσα ελληνική οικονομία.
Μετά το 2008 και την έλευση της κρίσης, έχουμε αποκοπεί από τις αγορές και έχουμε ουσιαστικά πτωχεύσει δύο φορές. Την πρώτη στις 23 Απριλίου του 2010 με την είσοδο της χώρας στο ΔΝΤ και την δεύτερη στις 21 Ιουλίου 2012 με το περίφημο κούρεμα του PSI
[1]
το οποίο σε μεγάλο μέρος του, έγινε με απομείωση ελληνικών ομολόγων, ιδιωτών Ελλήνων ομολογιούχων, ασφαλιστικών ταμείων, Πανεπιστημίων κλπ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ενεργοποιηθούν τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS)
[2]
από τα οποία εισέπραξαν τεράστια ποσά οι διεθνείς κερδοσκόποι που τζιράρουν πάνω στο κουφάρι της ελληνικής οικονομίας.
Στην πραγματικότητα, βρισκόμαστε σε κατάσταση μόνιμης πτώχευσης αλλά απλώς δεν το λέμε. Έχει επέλθει ο θάνατος, αλλά δεν έχει επιδοθεί το σχετικό αγγελτήριο. Πόσο πιο κάτω δηλ. μπορούν να μας αξιολογήσουν από την κατηγορία «σκουπίδια», οι περίφημοι οίκοι αξιολόγησης του καζινο-καπιταλισμού που έχουν αφεθεί ασύδοτοι να διαφεντεύουν τις διεθνείς αγορές και ειδικότερα εκείνες των μικρότερων και πιο αδύναμων χωρών; Κάτι που θυμίζει «την ελευθερία μιας αλεπούς σε ένα ελεύθερο κοτέτσι»!
Όσο για τις αγορές, μας έχουν από καιρό εγκαταλείψει και ουδείς μας δανείζει ενώ οι ιδιώτες εισαγωγείς υποχρεώνονται να πληρώνουν με μετρητά. Με τις επαίσχυντες ρυθμίσεις του Μνημονίου, δεν επιτρέπεται στο ελληνικό κράτος να αναζητήσει δημόσιο δανεισμό από αλλού. Η «Αλβανοποίηση» της χώρας έχει ήδη επέλθει με το καταστροφικό Μνημόνιο.
Και έπονται χειρότερες μέρες αν συνεχίσουμε Μνημονιακά, υφεσϊακά, υποτελικά και γερμανικά. Όταν μια συνταγή δεν πετυχαίνει, όπως αυτή της Μνημονιακής υπερλιτότητας, τότε αλλάζεις πολιτική. Η εμμονή της κατρακύλας στον γκρεμό, δεν αποτελεί και την πλέον σώφρονα επιλογή. Όταν μπροστά στην άβυσσο δεν βλέπεις το γεφύρι, τότε πέφτεις στο κενό.
[1]
Το PSI (Private Sector Involvement - Συμμετοχή του Ιδιωτικού Τομέα), σε αντιδιαστολή με τον όρο OSI (Official Sector Involvement - Συμμετοχή του Δημοσίου Τομέα), είναι η αναδιάρθρωση κρατικού χρέους με την συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (ιδιωτών ομολογιούχων, τραπεζών, ασφαλιστικών και επενδυτικών ταμείων κλπ) στην διαδικασία απομείωσης του δημοσίου χρέους κυρίαρχων κρατών, με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η αποδοχή της διαδικασίας από την πλειονότητα των φορέων και να αποτρέπεται η επιβάρυνση των κρατών-δανειστών. Ο όρος υιοθετήθηκε την δεκαετία του 1990 κατά την περίοδο αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους τηςΡωσίας, Τουρκίας, Βραζιλίας, Ισημερινού και Αργεντινής, και έγινε ευρύτερα γνωστός στην Ελλάδα κατά την περίοδο της ελληνικής κρίσης χρέους (2010-2012). Παρ’ όλο το κούρεμα και μάλιστα σε βάρος ελληνικών ομολόγων κατά μεγάλο μέρος του, το χρέος της χώρας μας συνέχισε να αυξάνεται.
[2]
Tα CDS (Credit Default Swap –Ασφάλιστρα Κινδύνου), είναι επενδυτικά παράγωγα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν είτε για κερδοσκοπία είτε για προστασία έναντι κινδύνου αθέτησης (default risk) πληρωμών των οφειλών ενός δανειζόμενου. Ο αγοραστής ενός CDS καταβάλλει το τίμημα σε χρόνο «T». Αν αυτό συμβεί, ο αγοραστής των CDS εισπράττει από τον πωλητή αποζημίωση. Τα CDS είναι μια τελευταία σχετικά πρακτική των διεθνών αγορών που καθιερώθηκε κυρίως από τις αρχές του 1990 για την προστασία από τον πιστωτικό κίνδυνο, επιτρέποντας στους αγοραστές να κερδοσκοπούν σε εκδόσεις αφερέγγυων χρεών.
http://www.freepen.gr
