Η Παναγία ήταν πενήντα εννέα χρονών, όταν ήρθε η ώρα της να πεθάνει· το πώς τώρα έγινε αυτό, θαν το μάθουμε σ' αυτή τη διήγηση.
Η Παναγία όταν επήγε στο Ιερό τριών χρονώνε ήτανε και έζησε στο Ιερό δώδεκα χρόνια, κι ωσότου να γεννήσει το Χριστό κυλίστηκε ακόμη ένας χρόνος· έκανε και με το Χριστό τριάντα δύο χρόνια και ύστερα απ' το γυιο της έζησε άλλα ένδεκα, οπού όλα μαζί είναι χρόνια πενήντα εννέα. Όταν έφτασε στα χρόνια τούτα η Παναγία, τρεις ημέρες εμπροστά απ' τη θεία της Κοίμηση, της επαρουσιάστη ο Αρχάγγελος Γαβριήλ, κρατώντας ένα φοινικόκλαδο στο χέρι, και της λέει· «μάθε, Κυρία Θεοτόκε, πως μετά τρεις ημέρες από σήμερα σε μεταθέτει ο Κύριος από τούτη τη γη στους ουρανούς του· γι' αυτό θα πρέπει να ταχτοποιήσεις τον εαυτό σου, να έχεις έτοιμα και όλα τα νεκρικά σου, και να αναμένεις την ώρα που θε νάρθει ο Γυιος σου για να παραλάβει την αγιασμένη σου ψυχή». Κι όταν τ' άκουσε αυτά η Παναγία, σηκώθηκε αμέσως και επήγε κι ανέβηκε στο όρος των Ελαιών, εκεί οπού ο Γυιος της αναλήφτηκε, και -θαύμα παράδοξο- οπού όλα τα δέντρα εκείνου του βουνού εγείραν εμπροστά της και την προσκύνησαν. Και εκείνη, στον ουρανό υψώνοντας τα χέρια της, αρχίνησε να προσεύχεται μ' αυτά τα λόγια· «Γυιε μου, μοναχοπαίδι μου πολυτίμητο, εσύ οπού καταδέχτηκες τη γαιώδη σου φανέρωση, με σάρκα και κόκκαλα βγαίνοντας απ' τα δικά μου αίματα, εσύ παράλαβέ με τώρα και στη Βασιλεία σου· φτάνει σε μένα ο χωρισμός οπού κυλίστηκε ανάμεσά μας, μου φτάνει Γυιε μου η στέρησή σου· πράξε υπέρτερος όντας κατά το άγιο θέλημά σου. Όπου βρίσκομαι εγώ, εκεί και ο δικός μου διάκονος βρίσκεται· τα λόγια σου ετούτα και εγώ τα λέω Γυιε μου, και όπου βρίσκεσαι εσύ, αγαπημένε μου, εκεί και μένα αξίωσέ με να έρθω, εμένα οπού η καρδιά μου είναι γιομάτη από θλίψη για την αγάπη σου». Με τέτοια λόγια προσευχήθηκε η Παναγία και κατέβηκε απ' το όρος εκείνο και πισωγύρισε στο σπιτικό της οπού βρισκότανε στο χωριό Γεθσημανή· είχε μάλιστα όλα κι όλα δυο φορέματα, οπού το ένα το εφόρηγε και το άλλο τόκανε χάρισμα σε μια φτωχούλα γειτόνισσά της, όπου έμενε εκεί κοντά της. Και ήτανε εκεί κοντά και ο απόστολος Πέτρος μαζί με τον Ιωάννη το Θεολόγο, οπού ακόμη δεν είχαν από εκείθε ξεμακρύνει. Και τούτο γιατί ο μεν Πέτρος είχε μεγάλη πίστη στην Κυρία Θεοτόκο, ο δε Ιωάννης ήτανε ωσάν υιοθετημένος της υιός, και δεν έφευγαν από κει πέρα μακρύτερα, μόνο και μόνο για να υπηρετούν την Παναγία. Την τρίτη ημέρα, λοιπόν, εκεί οπού δίδασκαν αυτοί το λόγο της αλήθειας, τους άρπαξε ολάξαφνα και τους δυο τους ένα σύγνεφο και τους έφερε στη Γεθσημανή, στο σπίτι της Παναγίας· αυτό έγινε και με όλους τους άλλους αποστόλους. Τότε ήτανε και ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, και ο διδάσκαλός του ο Ιερόθεος, και ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, και τους αρπάζει και αυτούς μια νεφέλη και τους συνάζει όλους μαζί στη Γεθσημανή. Και η Παναγία εκείνη τη στιγμή οπού τους αντίκρυσε καταχάρηκε παρευθύς απ' τα φυλλοκάρδια της και τους λέει· «καθήστε, παιδιά μου, να σας αποχαιρετήσω, γιατί σήμερα φεύγω και ανέρχομαι στον υιό μου τον αγαπημένο· γιατί ο άγγελος ο Γαβριήλ, οπού σε μένα ευαγγελίστηκε κάποτε τη σύλληψη του γυιου μου και την άσπιλή μου μητρότητα, ήρθε και πάλι τώρα και μούδωσε ετούτο το φοινικόκλαδο λέγοντας· "χαίρε και μάθε, ω Θεοτόκε, πως μετά τρεις ημέρες σε μεταθέτει ο Κύριος από τούτη τη γη στους ουρανούς του". Γι αυτό, παιδιά μου, ευχαριστώ το Γυιο μου και Θεό οπού σας έφερε, συνάζοντάς σας όλους εδώ πέρα, για να σας ιδώ πριν απ' το τέλος». Κι όπως τα άκουσαν ετούτα οι απόστολοι εκλαίγαν όλοι τους ακατάπαυστα......................................
Και τους λέει η Κυρία Θεοτόκος:
Εσάς σας έστειλε στον κόσμο το αγαπημένο μου παιδί για να πάτε σ' αυτόν ωσάν έμποροι και τις ψυχές να κερδίσετε των πλανημένων ανθρώπων, οπού έφτασε στ' αυτιά τους το δοξασμένο του τ' όνομα. Όποιος από εσάς, ω φίλοι μου και τέκνα μου, του διδασκάλου του και γυιου μου δείξει φίλος, αυτόν ο γυιός μου στη Βασιλεία του θέλει τον τιμήσει, μα όποιος τις εντολές του διδασκάλου του τις αφήσει έρημες κι ανεχτέλεστες, αυτός το ξέρει από μόνος του τι θα πάθει. Γι' αυτό το λόγο, αγαπημένα μου παιδιά, πορευθείτε στον κόσμο για να κηρύξετε, να φωτίσετε, να χειραγωγήσετε τον κόσμο οπού ζει μέσα στην πλάνη, για να μπορέσετε έτσι να τον κερδίσετε και ναν του δείξετε το δρόμο οπού φέρνει στου Γυιου μου τη Βασιλεία. Να μη σας παρασύρει κανένας φόβος απ' του κόσμου τούτου τους βασιλιάδες, οπού μονάχα το κορμί σας ημπορούν αυτοί να βλάψουν, αλλ' όχι όμως και την ψυχή σας· φόβο πραγματικό μονάχα ο Θεός να σας τον φέρνει, οπού και το κορμί σας ημπορεί και την ψυχή σας ναν την βλάψει, καθώς ο Γυιος μου σας το έλεγε ενόσω ήτανε μαζί σας. Έχετε την αγάπη και την ειρήνη συναμετάξυ σας, κι ακόμη νάχετε πληρότητα χαράς και ευφροσύνης, οπού πολύς θε νάναι στη Βασιλεία των ουρανών ο μισθός σας. με όλο που φεύγω, φίλοι μου, και πάω για του Υιού μου και Θεού τη Βασιλεία, ωστόσο πάντοτε θα βρίσκομαι μαζί σας και θα σας είμαι πάντοτε η ενισχύτρια και η παρηγορήτρια σε όλες σας τις θλίψεις. Αυτά τους είπε των αποστόλων η Θεοτόκος, κι άλλα ακόμη περισσότερα, και παρευθύς τα μάτια της τα άγια τα έκλεισε φωνάζοντας με φωνή μεγάλη· «στα χέρια σου, Γυιόκα μου, αποθέτω το πνεύμα μου»· και κοιμήθηκε. Κι ο Γυιος της τηνέ δέχθηκε στα χέρια του την αγιασμένη της ψυχή. Και τότε γύρεψε η Παναγία απ' το Γυιο της να την κατεβάσει κάτω στον Άδη, για να ιδεί τους τόπους οπού επήγε εκείνος για να απολυτρώσει τους Προπάτορες, και εκείνος την εισάκουσε. Και επήραν την ψυχή της την αγιασμένη στα χέρια τους ηλιόλουστοι άγγελοι και την οδήγησαν όπου ήθελε εκείνη, καθώς ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός μαρτυρεί τούτο στο Τροπάριο της τέταρτης ωδής σήμερα κι οπού λέει· «θαύμα και έκπληξη που ήτανε να βλέπεις της Παναγίας την ψυχή πώς περπατούσε στου Άδη μέσα τα κατώγια τα θεοσκότεινα». Και η μεν ψυχή της επήγε στον Άδη, όπως η ίδια το βουλήθηκε, το δε κορμί της το άγιο και θεοδόχο το επήραν οι Μαθητές και σηκώνοντάς το απάνω στους ώμους τους το επήγαν ως τον τάφο· κι απ' τη μια μεριά το κρατούσε ο θεολόγος Ιωάννης, ενώ απ' την άλλη το κρατούσε ο Πέτρος, απ' την τρίτη μεριά το κρατούσε ο Ιάκωβος ο αδελφός του Ιωάννη, κι απ' την τέταρτη μεριά ο Παύλος, καθώς οι υπόλοιποι απόστολοι και αρχιερείς πορεύονταν ψάλλοντας και άδοντας ύμνους.
...................................................
Κι όταν έφτασαν στον τάφο, το ακούμπησαν κάτω το άγιο λείψανο, για ναν το αποχαιρετήσουν όλοι εκείνοι που παρευρίσκονταν εκεί πέρα κι ο καθένας αρχίνησε ν' αποχαιρετά την Παναγία λέγοντας προς αυτήν εγκώμια κι όλοι τους έπλεξαν διάφορα εγκώμια.
.......................................................
Το σώμα εκείνο, ευλογημένοι χριστιανοί, γίνηκεν άφθαρτο κι αθάνατο, όπως κ' η αγιασμένη σάρκα του Κυρίου, κι όπως όλοι οι άνθρωποι μέλλουμε να απογίνουμε άφθαρτοι κατά τη Δεύτερη Παρουσία· πέθανε βέβαια και θαύμα δεν είναι, γιατί ωσάν άνθρωπος πέθανε και ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός· ωστόσο γίνηκεν άφθαρτο, όπως και ο Γυιος της, το σώμα εκείνο, κι ό,τι μέλλεται να λάβουν οι δίκαιοι όταν θάρθει η μέρα για την καθολική ανάσταση, αυτό είναι που έλαβε η Παναγία νωρίτερα απ' αυτή τη μέρα.
...................................................
Τις ημέρες λοιπόν εκείνες της Κοιμήσεως της Θεοτόκου καθήσαν οι απόστολοι να φάνε όπως γίνεται για παρηγοριά κατά τη συνήθεια και τη στιγμή που κόβοντας τον άρτο επήγασι να προφέρουν το «Κύριε Ιησού Χριστέ, να είσαι πάντοτε βοηθός μας» ολάξαφνα τους φανερώθηκε αποπάνω τους η Παναγία λαμπροφορώντας ωσάν ήλιος και τους είπε· «Χαίρετε σεις, οπού μαζί σας είμαι όλες τις ημέρες»· κι όπως την είδαν έτσι ολοζώντανη βοώντας ακούστηκαν οι απόστολοι· «Παναγία Θεοτόκε, να είσαι πάντοτε βοηθός μας»· και την ώρα εκείνη αντιλήφτηκαν πως η Παναγία βρίσκεται στους ουρανούς μαζί με το Γυιο της ζωντανή και ολόσωμη.
Αυτή τη γιορτή γιορτάζουμε, ευλογημένη χριστιανοί, αυτή τη γιορτή πανηγυρίζουμε. Γι' αυτό ας είμαστε, όπως αρμόζει στους πανηγυριστές, χαρούμενοι και καθαροκάρδιοι.
Από τον Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας όπως μετεγράφη από τον Νίκο Καρούζο
