Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν ομιλεί συνεχώς για την αναγέννηση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και τον εξοπλισμό τους με υπερόπλα αλλά την ίδια ώρα η ρωσική αμυντική βιομηχανία εμφανίζεται ολοένα και περισσότερο ανίκανη να πραγματοποιήσει αυτές τις υποσχέσεις.
Με τα χρέη να αυξάνονται καθώς το κράτος δεν έχει ακόμα πληρώσει αυτά που έχει παραγγείλει, με ελλείψεις ειδικευμένου προσωπικού και με αδυναμία παράγει, λόγω κυρώσεων, κρίσιμα απάρτια, η ρωσική αμυντική βιομηχανία έχει σοβαρό πρόβλημα.
Του Paul Goble
Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Γιούρι Μπορίσοφ δήλωσε πως όλο και περισσότερες αμυντικές βιομηχανίες κερδίζουν μόνο τον «επιούσιο άρτο τους» και τίποτα περισσότερο ενώ άλλοι αναφέρουν πως το σύνολο των ρωσικών αμυντικών βιομηχανιών βρίσκεται σε κρίση και πως πολλές από αυτές πρόκειται να κλείσουν.
Στις αρχές Ιουλίου ο Μπορίσοφ προκάλεσε έκπληξη σε πολλούς όταν δήλωσε πως οι ρωσικές αμυντικές βιομηχανίες αντιμετωπίζουν κρίση χρεών. Είπε επίσης ότι μελετάται κούρεμα χρεών ύψους 600-700 δισ. ρουβλιών (10-13 δισ. δολαρίων) καθώς το κράτος δεν έχει καταβάλει οφειλόμενα χρήματα στης βιομηχανίες.
Το σύνολο των χρεών αγγίζει τα 30 δισ. δολάρια, παραδέχτηκε ο Μπορίσοφ, υποστηρίζοντας πως τα 2/3 του ποσού αυτού εξυπηρετούνται. Ωστόσο και μόνο το 1/3 αρκεί για να απειλήσει την επιβίωση του ρωσικού αμυντικού τομέα που ίσα-ίσα καταφέρνει να επιβιώνει, χωρίς να αναφέρουμε τις επιπτώσεις που θα υπήρχαν στην οικονομία εάν κατέρρεε.
Η κατάσταση έχει χειροτερεύσει τελευταία με τους επικεφαλής των αμυντικών βιομηχανιών να πιέζουν την κυβέρνηση να λάβει μέτρα. Η κατάσταση είναι τόσο κρίσιμη που ο Μπορίσοφ αναγκάστηκε να αναφερθεί δημόσια σε αυτήν.
Και το πρόβλημα δεν είναι μόνο η παύση των στρατιωτικών προγραμμάτων του Κρεμλίνου, αλλά η πιθανότητα οικονομικής βλάβης στις ρωσικές τράπεζες, πολλές εκ των οποίων ανήκουν σε επιχειρηματίες κοντά στο Κρεμλίνο.
Ανάμεσα στις εταιρίες που έχουν σοβαρό πρόβλημα είναι και οι κολοσσοί Almaz-Antey, Uralvagonzavod και United Aircraft Construction Corporation.
Αναλυτές εκτιμούν ότι ο μόνος τρόπος διάσωσής τους είναι η εξόφληση των χρεών τους με χρήματα του κρατικού προϋπολογισμού. Μια τέτοια κίνηση όμως θα οδηγούσε σε περικοπές αλλού, αλλά και σε πιέσεις στην ρωσική οικονομία γενικότερα.
Σύμφωνα με τον ρωσικό Τύπο, πολλές βιομηχανίες έχουν ήδη περικόψει ώρες απασχόλησης ενώ άλλες ετοιμάζονται να το πράξουν, υποβιβάζοντας το βιοτικό επίπεδο 2 εκατ. Ρώσων εργαζομένων στον αμυντικό τομέα.
Επίσης αν μεγάλος αριθμός βιομηχανιών σταματήσει την παραγωγή λόγω χρεοκοπίας οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις δεν θα λάβουν τα όπλα που ο Πούτιν υποσχέθηκε, ενώ και η ανεργία θα αυξηθεί.
Ένας σοβαρός λόγος για την υπερχρέωση των ρωσικών αμυντικών βιομηχανιών είναι ότι πολλές από αυτές προσπάθησαν να επεκταθούν καθώς δεν μπορούσαν να στηριχθούν στην κρατική χρηματοδότηση, ούτε μπορούσαν, αλλιώς, να προμηθευτούν απάρτια από το εξωτερικό. Για όλα αυτά όμως χρειάζονταν πολλά χρήματα τα οποία έλαβαν δάνεια τα οποία τώρα δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν.
Επίσης η μειωμένη κρατική χρηματοδότηση αλλά και ο καθορισμός των τιμών των αμυντικών συστημάτων όχι από τις εταιρείες αλλά από την κυβέρνηση Πούτιν – όπως γινόταν επί ΕΣΣΔ – κρατά τις τιμές κάτω του κόστους παραγωγής. Τέλος σημαντικός παράγοντας είναι και η αυξάνουσα διαφθορά.
Οικονομικοί αναλυτές πιστεύουν ότι η κατάσταση θα χειροτερεύσει καθώς η κυβέρνηση δεν μπορεί να επιτρέψει την κατάρρευση. Κατά συνέπεια οι Ρώσοι πολίτες θα πρέπει να διασώσουν, βάζοντας το χέρι βαθιά στην τσέπη, τις εταιρίες αυτές, ρίχνοντας κι άλλο το βιοτικό επίπεδο.
ΠΗΓΗ: The Jamestown Foundation (Eurasia Daily Monitor)
