Πρώτος Διάλογος
- Γέροντα, πώς είναι ό Παράδεισος;
- Είναι ένα ευλογημένο μέρος, χαρούμενο, έχει ποτάμια με νερά μέσα. Τόπος απέραντος, χωρίς κόπο, χωρίς στενοχώρια. Ανάπαυση ψυχής, ελευθερία πνεύματος. Καί θα χαίρεσαι εκεί, δεν θα κλαις, δεν θα πονάς. Χαρά, αγαλλίαση, ευφροσύνη ψυχών. Εκεί μέσα μπαίνουν όσοι φύλαξαν εδώ τη ζωή τους στην καθαρότητα.
- Καί τί είναι ή Χάρις του θεού;
- Δύναμις! Απέραντος δύναμις! Είναι εδώ στη γη καί καλύπτει τον Ουρανό. Ή Χάρις του θεού μπορεί να χτίσει τη γη καί εν ριπή οφθαλμού να τήν γκρεμίσει, να χαθεί. Γιατί ή Χάρις είναι δύναμις καί αλλάζει το Σύμπαν.
- Γι' αυτό βλέπουμε τις μεγάλες καταστροφές από τη μία στιγμή στην άλλη;
- Αυτά να τά προσέχετε, γιατί, όταν ό Κύριος τραβήξει το βλέμμα Του από μία περιοχή, αλλάζει λειτουργία.
- Καί θα γίνουν καί άλλα κακά;
- Καί άλλα ακόμα.
- Γιατί, Γέροντα;
Γιατί αυτό είναι θεϊκό πράγμα. Γι αυτό πρέπει να προσέχουμε τη ζωή μας να μη πέφτουμε σε λάθη απρόσεκτα, ακανόνιστα.
_ Δηλαδή;
Να μη φεύγει ο άνθρωπος από τον εαυτό του του καί πέφτει στη σάρκα.
Μα γέροντα σάρκα είμαστε.
Σάρκα είσαι μα πρέπει αν κανονίσεις ποιος θα μπει σε αυτή τη σάρκα.
Δηλαδή για την μοιχεία και τη πορνεία μου λες;
Ναι στα παράλογα.
Εκεί έρχεται ο θυμός του θεού.
-Ακριβώς! Ακριβώς εκεί έρχεται ό θυμός του θεού.
-Αν κάποιος δεν πέφτει στα σαρκικά, αλλά τά κάνει με το μυαλό του, τί γίνεται;
- Είναι πιο ελαφρύ καί τον συγχωρεί ό θεός. Αλλά, αν μπει στο μυαλό, τότε σίγουρο είναι ότι θα κατεβεί στην καρδιά καί τότε θα κάνουμε την πράξη. Είναι πολύ δύσκολο να μή γίνει, αν κάτσει στο μυαλό. Γι’ αυτό πρέπει να προσέχουμε τούς φεγγίτες τής ψυχής [τά μάτια], γιατί από εκεί μπαίνει ή αμαρτία.
- Γέροντα, τώρα τί συμβαίνει;
- Τώρα είναι κρίση, δεν ακούνε οι άνθρωποι. Κλίνουν περισσότερο στην κακία, είναι δύσκολο να συμμαζευτούμε πάλι, να έχουμε ένα παράθυρο, μια πόρτα στην καλοσύνη, στην Αγάπη. Βλέπεις, είναι πρόβλημα σοβαρό.
-Έρχεται κανένα μεγάλο κακό;
-Οπωσδήποτε θα φανούν καί ουαί καί αλίμονο.
- Καί σέ μάς, στην Ελλάδα;
- Ναι, στην Ελλάδα, θα ’χουμε συμφορά. Αρρώστιες. Μέσα στις πόλεις θα σαρώσουν αρρώστιες.
- Μόνο; Τίποτε άλλο;
- Προς το παρόν. Δεν θέλεις άλλο χειρότερο από αρρώστια.
- Πες μου κάτι ακόμη, σέ παρακαλώ. Αυτή ή διάθεση, να συγχωράμε τούς εχθρούς, έρχεται σιγά-σιγά, με τήν προσευχή;
- Έρχεται. Πρέπει να λες: «Αφού ό Κύριος το βάζει μέσα στην καρδιά μας καί μάς διατάσσει, πρέπει να το εφαρμόζουμε εμείς ανάλογα, δηλαδή να το θεωρούμε κτήμα τής καρδιάς μας». Ότι απρόοπτο καί να συμβεί, εσύ να μην πάρεις ποτέ απόφαση να κάνεις του άλλου κακό, ούτε κουβέντα ούτε βρισιά να μην του πεις, γιατί πέφτει «ξύλο» μετά την απόφαση αυτή καί ηρεμία δεν βρίσκεις. Καί Εκείνος τότε θα θεραπεύσει.
-Αν δεν τοΰ κάνουμε κακό, αλλά το κρατάμε μέσα μας καί ας μάς πικραίνει, δεν είναι συγχωρητικοτητα αυτό;
-Όχι, πρέπει να βγει από μέσα μας. Να πούμε: «θεέ μου, συγχώρησε εμένα πρώτα, γιατί καί εγώ έχω κάτι καί φταίω, καί συγχώρησε καί τον Αμβρόσιο, πού μου έκανε κακό. Μην τον πονέσεις καί συγχώρησε τις αμαρτίες του. Αν το πεις αυτό με τήν ψυχή σου, τότε συντελείται ένα Μυστήριο. Μυστήριο ολόκληρο! Γιατί αυτό θέλει ό θεός, να καθαρίσει ή δική σου καρδιά καί να συγχωρεθεί καί ό άλλος.
- Δηλαδή, ή συγχώρεση πρέπει να είναι από καρδιάς;
- Ακριβώς! Με επίγνωση. Αν το καταλάβεις καί το κάνεις, σώθηκες. Γιατί μπορεί να λες «εγώ δεν θέλω να του κάνω κακό», αλλά μέσα σου να μένει το μίσος καί ή κακία να λες ότι συγχωρείς, αλλά μέσα σου να τον μισείς τον άλλον. Αυτό είναι το χειρότερο. Κατάλαβες; θα πεις: «θεέ μου, βγάλε από μέσα μου το μίσος». Τέρμα.
- Αυτή ή κατάσταση είναι το πιο καλό πού μπορεί να γίνει στον άνθρωπο;
- Βεβαίως! Μέσα στη ζωή οπωσδήποτε θα έρθουν τέτοια πράγματα κακίας. Αλλά εμείς αμέσως θα τά ρυθμίζουμε αλλιώς.
- Γέροντα, αν κάποια στιγμή κάποιος μάς κάνει ένα κακό, δεν είναι ανθρώπινο για κάποιο διάστημα -μία ώρα ή μία εβδομάδα- να νιώθουμε άσχημα απέναντι του;
- Μπορεί εκείνη τήν ώρα να μην έχεις τη δύναμη να τον συγχωρέσεις, αλλά, άμα περάσει ή μπόρα του θυμού, θα βρεις τον δρόμο καί θα πεις: «Ό Κύριος τι λέει; Να αγαπήσεις τον συνάνθρωπό σου πού σου έκανε κακό καί να τον συγχωρήσεις». Αυτό είναι εντολή, παράγγελμα από τον Ουρανό. Να συγχωρήσουμε! Δεν σου λέω, εκείνη την ώρα είσαι εξαγριωμένος από θυμό, αλλά, άμα περάσει μία μέρα, περάσουν δύο μέρες καί ειρηνεύσει μέσα το πράγμα καί έρθεις καί δεις τον εαυτό σου, τότε θα πεις: «Αφού ό Κύριος παραγγέλλει καλοσύνη καί Αγάπη, αυτό θα βαδίσω». Όχι στην εκδίκηση! Όχι, άμα σου κάνει ένα κακό, να πάς να του κάνεις δέκα κακά.
Όχι! Συγγνώμη καί συγχώρεση, καί εμείς θα βρεθούμε μέσα στην ανάπαυση τής ψυχής, θα μάς δικαιώσει ό θεός. Δεν είναι δύσκολο αυτό, αλλά δεν μπορούμε να το συλλάβουμε. Δεν είναι δύσκολο. Επειδή είμαστε μπλεγμένοι μέσα στα πράγματα τής γης, δεν συγχωρούμε εύκολα. Κατάλαβες;
Αν μαλώνεις, παιδάκι μου, πάς το βράδυ καί λες : «Συγχώρεσε με, πού σου έκανα κακό, πού σέ έβρισα, είπα λόγια για σένα». Εκεί είναι το μυστικό, αυτό να καταλάβεις. Αν δεις που θα πάς, θα τρίβεις τά μάτια σου από εδώ καί πέρα. Εσύ δεν θα κλαις καθόλου μετά. Ανάπαυση τής ψυχής σου από εδώ, καί μέσα στον Παράδεισο τραβάει ή ψυχούλα σου.
-Όταν γίνεται κάτι βαρύ καί δεν αντέχω, είναι καλό να πω: «θεέ μου, δεν μπορώ, βοήθα με»;
- Ναι, αυτό θα πεις: «θεέ μου, βοήθησέ με». Καί θα σέ βοηθήσει ή Χάρις του θεού καί θα βρεις τον δρόμο. Μόνος σου δεν μπορείς να κάνεις τίποτα χωρίς τη Χάρη του θεού. Πες: «Έλα, Κύριε, γιατί έχω αυτή τήν ώρα τρικυμία μέσα στα πάθη μου». 'Άμα είναι σοβαρό το θέμα, ό εχθρός, πού είναι εκεί, σου λέει στον λογισμό: «Πήγαινε, κάνε του κακό! Σκότωσέ τον!».'Άμα τον ακούσεις, καταστράφηκες. Έχασες τον στόχο σου.
- Πες μου κάτι για τη φιλανθρωπία.
- Πάς κάτω στην Αθήνα σέ κάποιον καί του προσφέρεις ένα φύλλο από το δέντρο. Καί του λες: «Πάρε αυτό το φύλλο». Τούτο να είναι βγαλμένο μέσα από τήν καρδιά σου, γιατί αλλιώς δεν έχει άξια. Κατάλαβες; Σου λέει να εκτελείς τήν εντολή του θεού, πού είναι ή εντολή τής αγάπης. Δεν έχει άξια αν είναι μία δεκάρα, αλλά ή διάθεση εκείνου πού κάνει τήν κίνηση, ή διάθεση τής καρδιάς.
- Δηλαδή, όλα έχουν ουσία, όταν γίνονται καρδιακά;
- Ναι, από τήν καρδιά, δηλαδή από τον θεό ξεκινά. Καί να, γι’ αυτό το πορτοκάλι πού μάς έφερε αυτός, ό θεός θα του δώσει εκατό πορτοκάλια. Για σκέψου, παιδί μου!
- Πάτερ μου, να σου δώσω με τήν καρδιά μου ένα εκατομμύριο, να βρω εκατό;
- Ακριβώς, εκατό θα σου δώσει ό Κύριος, αν δώσεις ένα με τήν καρδιά σου. Όμως χωρίς τήν αίσθηση συμφέροντος, να το θυμάσαι. Δεν είναι ψέματα, ούτε παραμύθια. Όχι! Όχι!
- Ή Γερόντισσα Παρθενία αυτά τά ήξερε;
- Τί ήταν αυτή! Είχε τόση επίγνωση, για να βοηθήσει τον συνάνθρωπό της, πού δεν λέγεται. Εγώ δεν τήν έφτανα ούτε στα νύχια της. Αλλά αυτή είχε έργο. Τήν ήξερα τήν πορεία της.
- Γέροντα, ποιός άκουγε πιο πολύ τον άλλο καί έκανε υπακοή, εσύ ή εκείνη;
-Εγώ πιο πολύ, τις περισσότερες φορές. Είχε ένα πνεύμα σοφίας, πού σπάνια μέσα στους χριστιανούς να βρεις τέτοια κατάσταση, να ταιριάζει ή θεότης με τον άνθρωπο. Δεν είχε δεκάρα στην τσέπη της, αλλά δεν πέρασε φτωχός πού να μην του δώσει. Καί να σου πω ένα πράγμα μυστήριο; Ποτέ δεν τής έλειψαν τά λεφτά. Τά σκορπούσε, αλλά είχε καλοσύνη, φιλανθρωπία, ελεημοσύνη. Έτσι ήταν από παιδί ή ψυχή της. Αυτά είναι γεγονότα, τήν έχω ζήσει σαράντα χρόνια! Ποτέ δεν είχε λεφτά, αλλά κάθε μέρα ήταν φορτωμένη. Πίστευε τόσο πολύ, πού δεν λέγεται ή πίστη της στον Χριστό καί στη χριστιανική πορεία.
- Γέροντα, υπάρχουν σήμερα Άγιοι;
- Ναι, παιδί μου, καί βέβαια υπάρχουν. Υπάρχουν λίγοι. Αυτοί μόνο μάς κρατάνε με τις προσευχές τους.
- Καί ποιός είναι Άγιος;
-Άγιος είναι αυτός πού συγχωρεί από καρδιάς. Γιατί οι Άγιοι, πού τούς έχουμε μέσα στην εκκλησία καί τούς προσκυνούμε, ξέρεις αυτό το έργο τής συγχώρεσης πώς το μεταχειρίζονταν; Δεν λέγεται. Αυτοί συγχωρούσανε καί αγωνίζονταν κιόλας, κάνανε προσευχή καί αγώνα συμφιλίωσης με επίγνωση θεϊκή, όχι ανθρώπινα πράγματα. 'Άμα ξέρεις γιατί γίνεται ή διόρθωσης, απαλλάσσεσαι εσύ από όλα τά γήινα πράγματα τής κακίας καί έρχεται ή Χάρις καί αγιάζει.
- Αν σκοτώσουν τον αδελφό σου, πώς γίνεται να συγχωρείς τον φονιά από καρδιάς;
- Είναι πολύ δύσκολο. Αλλά έχουμε παραδείγματα στην εκκλησία προς μίμηση: τον Άγιο Διονύσιο.
- Ναι, αλλά αυτός ήταν Άγιος. Εμείς;
- Ναι, αυτός ήταν προχωρημένος πνευματικά. Αλλά καί εμείς εκεί πρέπει να βλέπουμε. Όχι, επειδή είμαστε σέ πιο κάτω επίπεδο, αν ένας έκανε κακό, εμείς να μή θέλουμε να συγχωρήσουμε καί να θέλουμε εκδίκηση. Όχι εκδίκηση! Ακοής; θέλεις να εκδικηθείς; Άσε στον θεό το έργο αυτό. Χωρίς όμως να του το ζητήσεις, γιατί τότε περιέχει τήν κακία. Απλά, άσε τον θεό. Ό Κύριος θα το τακτοποιήσει καί θα σέ βγάλει εσένα κύριο τής κατάστασης. Καί σου λέει: «Ας’ το εσύ καί εγώ είμαι έδώ». Αν πιστεύεις, βέβαια, γιατί, αν δεν πιστεύεις... Έ! Τόσο είναι λεπτά τά πράγματα αυτά. Βέβαια, ταράσσεσαι εσύ από το μίσος, όμως όχι, θα το βγάλεις από μέσα σου, γιατί εσύ κανονίζεις αυτό για τήν ψυχή σου. Κατάλαβες; Να δεις πόση είναι ή διαφορά μεταξύ καλοσύνης καί μίσους.
- Εκείνος πού συγχωρεί πραγματικά τί αισθάνεται μέσα στην καρδιά του;
- Αγαλλίαση ψυχική. Δεν λέγεται ή ικανοποίηση. Σαν να του δώσανε πεντακόσια εκατομμύρια καί τον Παράδεισο να μπει. Εκείνος πού συγχωρεί τον πταίοντα, αυτό γίνεται. Ακούς; Δοκίμασέ το καί θα το δεις. Αλλά με τήν καρδιά σου. Γιατί ό Κύριος είναι μες στην ψυχή μας, ό Δημιουργός ό ίδιος πού μάς έπλασε καί ξέρει αν είναι αλήθεια ότι θέλεις να συγχωρήσεις. 'Άμα έχεις κρυφό εγωισμό καί λες «θέλω να τον συγχωρέσω, αλλά δεν μπορώ», εκεί είσαι μπερδεμένος ακόμα μέσα σου, κατάλαβες; θέλει καθαρά να συγχωρήσεις τον εχθρό σου.
Ο άγιος Νεκτάριος ήταν ένας. Συγχωρούσε τους πάντες . αυτός έτσι ήταν. Συγχωρούσε πραγματικά τους πάντες.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΓΕΡΩΝ ΑΝΒΡΟΣΙΟΣ ΛΑΖΑΡΗΣ ΤΟΜΟΣ 2
