Γεννήθηκε μετά το 550 μ.Χ. και νέος ακόμα έγινε ερημίτης στα δυσπρόσιτα σπήλαια της νότιας Κρήτης. Με μοναδική συντροφιά τον Τριαδικό Θεό ασκήτευσε δίδοντας μεγάλο πνευματικό αγώνα, με υπεράνθρωπη νηστεία, κατακτώντας ευλογημένες αρετές. Από τους μεγάλους αγώνες με τα στοιχεία της φύσης, τον πονηρό, αλλά και τον εαυτό του, έμεινε πραγματικά άσαρκος.
Εκεί στη σπηλιά του, γυμνός με το σώμα του καλυμμένο με τρίχες, όπως ο Θεός μεριμνεί για τους ασκητές, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο στις 9 Σεπτεμβρίου του 658 μ.Χ.. Το αγιασμένο σώμα του παρέμεινε εκεί μέχρι που οι πιστοί που τον τιμούσαν, λόγω της ιδιαίτερα δύσκολης πρόσβασης σε εκείνη την περιοχή, το μετέφεραν σε Ναό στη Γόρτυνα.
Την ίδια όμως χρονιά μια μεγάλη ανομβρία έπληξε την περιοχή. Πέρασαν μήνες χωρίς ούτε ψιχάλα με αποτέλεσμα όλα τα δέντρα και τα σπαρτά να καταστραφούν. Απελπισμένοι οι άνθρωποι κατέφυγαν στο Θεό, παρακαλούσαν και προσεύχονταν για βροχή. Ο Άγιος τότε εμφανίστηκε σε πιστό και με αυστηρό ύφος, του είπε πως πρέπει να αφαιρέσουν από το σκήνωμα του κάθε κόσμημα που είχαν τοποθετήσει και να τον επιστρέψουν στο σπήλαιο του. Φοβισμένοι οι πιστοί επέστρεψαν το σκήνωμα του Αγίου και το τοποθέτησαν σε χώρο που διαμόρφωσαν κατάλληλα στο βάθος του σπηλαίου. Αμέσως οι ουρανοί άνοιξαν και έπεσε τόση βροχή που για ημέρες το νερό έμεινε λιμνασμένο πάνω στη ξερή γη.
Η είσοδος του Αββακόσπηλιου
Το 1058 μ.Χ. βενετοί έμποροι έκλεψαν το λείψανο και το μετέφεραν στην Βενετία. Το τοποθέτησαν στο παρεκκλήσι του Αγίου Βενεδίκτου, της Ιερής Μονής του Αγίου Γεωργίου του Μείζονος. Την πρώτη μάλιστα χρονιά έπεσαν καταρρακτώδης βροχές και η Βενετία παρέμεινε πλημμυρισμένη για αρκετές ημέρες.
Εικόνα του Αγίου στο Αββακόσπηλιο
Η μνήμη του Αγίου τιμάτε ιδιαίτερα στην Ιερή Μονή Κουδουμά κάθε χρόνο στο Αββακόσπηλιο (σπηλαιώδης Ναός), στις 2 του Σεπτέμβρη. Τα τελευταία χρόνια, οι πατέρες της Μονής ανέδειξαν τη σπουδαιότητα της μορφής του Αγίου Κοσμά για την εκκλησία της Κρήτης και κατάφεραν να πείσουν το Ρωμαιοκαθολικό Πατριαρχείο Βενετίας να επιστρέψει ένα ικανό μέρος από τα ιερά λείψανα το Αγίου Κοσμά του Ερημίτη. Στις 17 Οκτωμβρίου του 2018, μετά από 960 χρόνια, ιερά λείψανα του Αγίου και άλλα κειμήλια επεστράφησαν και τοποθετήθηκαν στην Ιερά Μονή Κουδουμά.
Η λάρνακα του Αγίου
Η Εκκλησία της Κρήτης το χαρακτήρισε ιστορικό γεγονός και για να τιμηθεί κατάλληλα, προχώρησε σε σειρά εκδηλώσεων που θα διαρκέσουν έως και το Μάιο του 2019. Αποφάσισε επίσης την καθιέρωση ημέρας εορτής της επανακομιδής των ιερών λειψάνων του Αγίου Κοσμά του Ερημίτη και Προσκυνητή, την τρίτη Κυριακή του Μαΐου κάθε έτους, στην Ιερή Μονή Κουδουμά.
Ιερά Μονή Κουδουμά
https://www.osiosxatziananias.gr/o-agios-kosmas-o-erimitis