«Δεν υπάρχει ανώτερο πράγμα από αυτό που λέγεται μετάνοια και εξομολόγηση», έλεγε. Αυτό το μυστήριο είναι η προσφορά της αγάπης του Θεού στον άνθρωπο. Με αυτό τον τέλειο τρόπο απαλλάσσεται ο άνθρωπος από το κακό. Πηγαίνουμε, εξομολογούμαστε, αισθανόμαστε τη συνδιαλλαγή μετά του Θεού και μετά έρχεται η χαρά μέσα μας και φεύγει η ενοχή, δίνει δύναμη στη φωνή της συνειδήσεως, την καλλιεργεί, ούτως ώστε σε όποιο επόμενο παράπτωμα πέφτουμε να έχουμε τη φωνή της να μας ελέγχει.
Στην ορθοδοξία δεν υπάρχει αδιέξοδο· είναι γεγονός.
Δεν υπάρχει αδιέξοδο, λοιπόν. Γιατί; Γιατί υπάρχει η εξομολόγησις.
Στην ορθοδοξία δεν υπάρχει αδιέξοδο· είναι γεγονός.
Δεν υπάρχει αδιέξοδο, λοιπόν. Γιατί; Γιατί υπάρχει η εξομολόγησις.
Η εξομολόγησις πρέπει να είναι η έγνοια μας.
Εάν θέλουμε να απελευθερωθούμε από τα δεσμά της αμαρτίας, όποια κι αν είναι αυτή.
Τρέχουμε να καταθέσουμε την αμαρτωλότητά μας. Βλάψαμε τον άντρα μας, το παιδί μας, τον αδελφό μας, το συγγενή μας; Είπαμε κακό λόγο αντί να στάζει το στόμα μας μέλι; Ρίξαμε πετράδια στον αδελφό μας που μέσα είχαν φθόνο, ζήλια; Απ' όλα υποφέρουμε, αδελφοί. Κι όποιος πει ότι δεν έχω τέτοια συναισθήματα, τέτοια πάθη ψεύδεται. Και πρώτη εγώ. Ψευδόμεθα. Όλοι έχουμε μέσα μας πάθη. Αυτά τα πάθη, πότε θα τα βγάλουμε αδελφοί μας;
Τρέχουμε να καταθέσουμε την αμαρτωλότητά μας. Βλάψαμε τον άντρα μας, το παιδί μας, τον αδελφό μας, το συγγενή μας; Είπαμε κακό λόγο αντί να στάζει το στόμα μας μέλι; Ρίξαμε πετράδια στον αδελφό μας που μέσα είχαν φθόνο, ζήλια; Απ' όλα υποφέρουμε, αδελφοί. Κι όποιος πει ότι δεν έχω τέτοια συναισθήματα, τέτοια πάθη ψεύδεται. Και πρώτη εγώ. Ψευδόμεθα. Όλοι έχουμε μέσα μας πάθη. Αυτά τα πάθη, πότε θα τα βγάλουμε αδελφοί μας;
Που θέλουμε να συνηγορήσουμε σε ένα πολύ ωραίο έργο που κάνει ο αδελφός μας, σε μία πολύ ωραία επιχείρηση ή σε μία ωραία διατριβή που κάνει ένας φοιτητής και του λέμε «Μπράβο, συγχαρητήρια!», αλλά και προσθέτουμε τη δική μας μειονεξία σε αυτή την πρόοδο του αδελφού μας.
Πόσο λεπτό πράγμα είναι αυτό. Προσθέτουμε ένα «αλλά». Τι λέμε; «Η αδελφή μου, η Μαρία, η Βαρβάρα τι καλές γυναίκες!»· το λέμε.
Όταν ακούσουμε όμως συνάδελφο να εγκωμιάζει τον αδελφό μας, εμείς είμαστε έτοιμοι και φτιάχνουμε στο λογισμό μας να προσθέσουμε ένα «αλλά», αυτό το «αλλά» το αγνοούμε και δεν το εξομολογούμεθα.
Έλεγε ο γέροντας (Πορφύριος) στη συνεργασία μας. «Κόρη», -4 η ώρα το πρωί- η ψυχή του Γιάννη, η ψυχή της Βαρβάρας, ή οποιουδήποτε, γιατί έβλεπε τις ψυχές να ανεβαίνουν κεκαθαρμένες στον ουρανό, χαιρότανε και μου 'λεγε. «Λευκά περιστέρια ανεβαίνουν σήμερα στον ουρανό, κόρη μου! Άντε, καλή μετάνοια, καλή απολογία και στα δικά μας!» Και το 'λεγε και το πίστευε και μου μετέδιδε αυτή τη χαρά. Και το χρησιμοποιώ σήμερα κι εγώ και το λέγω.
«Καλή μετάνοια, καλή απολογία, και στα δικά μας!». Όταν πάω σε πενθούντες, αυτό τους λέω. Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν γνωρίζουμε την ώρα που θα καταθέσουμε την ψυχή μας. Πότε; Ξέρουμε πότε θα 'ρθει η ώρα μας; Όχι. Αυτό να το 'χουμε κάθε μέρα στη μνήμη μας για να μην αναβάλλουμε την εξομολόγηση μας. Άλλες φορές, «κόρη μου», έκλαιγε. Πολλή προσευχή. «Δυστυχώς φεύγει αμετανόητη η ψυχή. Τι απολογία θα δώσω ο φτωχός, εγώ ο Πορφύριος;» Έβλεπε τις ψυχές πώς ανέβαιναν· αν πήγαιναν καθαρές ή αν ήταν μη καθαρές, αμετανόητες και πονούσε.
Έλεγε ο γέροντας (Πορφύριος) στη συνεργασία μας. «Κόρη», -4 η ώρα το πρωί- η ψυχή του Γιάννη, η ψυχή της Βαρβάρας, ή οποιουδήποτε, γιατί έβλεπε τις ψυχές να ανεβαίνουν κεκαθαρμένες στον ουρανό, χαιρότανε και μου 'λεγε. «Λευκά περιστέρια ανεβαίνουν σήμερα στον ουρανό, κόρη μου! Άντε, καλή μετάνοια, καλή απολογία και στα δικά μας!» Και το 'λεγε και το πίστευε και μου μετέδιδε αυτή τη χαρά. Και το χρησιμοποιώ σήμερα κι εγώ και το λέγω.
«Καλή μετάνοια, καλή απολογία, και στα δικά μας!». Όταν πάω σε πενθούντες, αυτό τους λέω. Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν γνωρίζουμε την ώρα που θα καταθέσουμε την ψυχή μας. Πότε; Ξέρουμε πότε θα 'ρθει η ώρα μας; Όχι. Αυτό να το 'χουμε κάθε μέρα στη μνήμη μας για να μην αναβάλλουμε την εξομολόγηση μας. Άλλες φορές, «κόρη μου», έκλαιγε. Πολλή προσευχή. «Δυστυχώς φεύγει αμετανόητη η ψυχή. Τι απολογία θα δώσω ο φτωχός, εγώ ο Πορφύριος;» Έβλεπε τις ψυχές πώς ανέβαιναν· αν πήγαιναν καθαρές ή αν ήταν μη καθαρές, αμετανόητες και πονούσε.
Είναι σοβαρό το θέμα, αδελφοί μου.
Μην αναβάλλουμε την εξομολόγηση.
Και προσέξτε δεν πάμε στην εξομολόγηση για να πούμε τα των άλλων. Πάμε για να πούμε τα δικά μας πάθη, τις δικές μας αμέλειες, τα δικά μας σφάλματα. Αυτό πρέπει να προσέξουμε. Και να ευχόμαστε όλοι οι αδελφοί μας να γονατίζουν κάτω από το πετραχήλι.
Απόσπασμα ομιλίας
κυρίας Αθηνάς Σιδέρη,
πνευματικού τέκνου του Αγίου Πορφυρίου, κοινωνικής λειτουργού
στην Ημερίδα που συνδιοργανώθηκε στις 13-3-2017 από τον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου – Πολιούχου Θεσσαλονίκης και πτυχιούχους της Θεολογικής Σχολής και άλλων Σχολών του Α.Π.Θ. υπό την αιγίδα του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ.κ. Ανθίμου, με θέμα: «Το μεγαλείο της μετάνοιας στη ζωή του ανθρώπου».
Και προσέξτε δεν πάμε στην εξομολόγηση για να πούμε τα των άλλων. Πάμε για να πούμε τα δικά μας πάθη, τις δικές μας αμέλειες, τα δικά μας σφάλματα. Αυτό πρέπει να προσέξουμε. Και να ευχόμαστε όλοι οι αδελφοί μας να γονατίζουν κάτω από το πετραχήλι.
Απόσπασμα ομιλίας
κυρίας Αθηνάς Σιδέρη,
πνευματικού τέκνου του Αγίου Πορφυρίου, κοινωνικής λειτουργού
στην Ημερίδα που συνδιοργανώθηκε στις 13-3-2017 από τον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου – Πολιούχου Θεσσαλονίκης και πτυχιούχους της Θεολογικής Σχολής και άλλων Σχολών του Α.Π.Θ. υπό την αιγίδα του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ.κ. Ανθίμου, με θέμα: «Το μεγαλείο της μετάνοιας στη ζωή του ανθρώπου».