Γράφει ο Νίκος Καρατουλιώτης
Υποστράτηγος ε.α.
Η ουκρανική κρίση, που ξεκίνησε από την πλατεία του Κιέβου, είχε σαν αποτέλεσμα τον διαμελισμό της χώρας και την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία.
Εκ των πραγμάτων απεδείχθη το αυτονόητο, δηλαδή ότι κάθε ενέργεια σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο πρέπει να υποστηρίζεται και από επαρκή στρατιωτική ισχύ...
Υποστράτηγος ε.α.
Η ουκρανική κρίση, που ξεκίνησε από την πλατεία του Κιέβου, είχε σαν αποτέλεσμα τον διαμελισμό της χώρας και την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία.
Εκ των πραγμάτων απεδείχθη το αυτονόητο, δηλαδή ότι κάθε ενέργεια σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο πρέπει να υποστηρίζεται και από επαρκή στρατιωτική ισχύ...
Η Γερμανία στερείται ενόπλων δυνάμεων και ως εκ τούτου οι όποιες διεκδικήσεις της πρέπει να περιοριστούν σε οικονομικό επίπεδο. Η δημιουργία στρατιωτικής δύναμης για μία χώρα είναι χρονοβόρα και απαιτεί βάθος χρόνου όση οικονομική ισχύ και αν διαθέτει. Μέχρι πρότινος, η Γερμανία ήταν ανύπαρκτη από πλευράς στρατιωτικής ισχύος και επιπλέον το σύνταγμά της απαγορεύει στρατιωτικές επιχειρήσεις εκτός των συνόρων της.
Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να στραγγαλίσουν τη Ρωσία και να την απομονώσουν στην ενδοχώρα της, γιατί μία Ρωσία με ναυτική ισχύ και με έξοδο σε θερμά νερά (Μεσόγειο), αυτομάτως μεταβάλλεται σε παγκόσμιο γεωπολιτικό παίκτη, απειλώντας την πρωτοκαθεδρία της Αμερικής.
Μέσα σε αυτή τη λογική και σε πρώτη φάση, οι ΗΠΑ εκμεταλλευόμενες τον μεγαλοϊδεατισμό της Τουρκίας αλλά και την επιθυμία επέκτασης του ζωτικού χώρου της Γερμανίας, δημιούργησαν μία ανίερη συμμαχία ισλαμοφασιστών και επεχείρησαν την ανατροπή της κυβέρνησης Άσαντ, προκειμένου η Ρωσία να στερηθεί των ναυτικών βάσεων που διατηρούσε στη Συρία.
Το σχέδιο δεν δούλεψε, η Ρωσία στήριξε το καθεστώς Άσαντ και επέβαλε τα συμφέροντά της, δηλαδή τη διατήρηση των ναυτικών βάσεών της στην Ταρτούς (τις οποίες και εκσυγχρονίζει), με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Το εναλλακτικό σχέδιο (όπως απεδείχθη εκ των πραγμάτων), ήταν να αποκόψουν και πάλι την έξοδο της Ρωσίας στη Μεσόγειο, αλλά αυτή τη φορά το μέτωπο δημιουργήθηκε στην Ουκρανία, προκειμένου η Ρωσία να απωλέσει τις ναυτικές βάσεις της στην Κριμαία και ο Ρωσικός στόλος να μείνει παντελώς ορφανός και ουσιαστικά ανύπαρκτος.
Οι ΗΠΑ, πατώντας και πάλι στον γερμανικό επεκτατισμό, δημιούργησαν τα γεγονότα της πλατείας Κιέβου, χρησιμοποιώντας τους γερμανόφωνους Ουκρανούς και ενδεχομένως νοσταλγούς του Γ’ Ράιχ.
Επανάληψη λαθών
Η Γερμανία βλέποντας το τυρί αλλά όχι τη φάκα, επαναλαμβάνει τα γεωπολιτικά της λάθη. Τα κράτη όπως και οι άνθρωποι είναι επιρρεπείς στην επανάληψη των λαθών τους.
Η Ρωσία αντιλήφθηκε έγκαιρα το γεωπολιτικό παίγνιο και μέσα σε μία νύχτα, με αστραπιαία στρατιωτική κίνηση, αποδεσμεύτηκε από την πλατεία Κιέβου και επεχείρησε στρατιωτικά στην Κριμαία, στην οποία και επεκράτησε κατά κράτος (από στρατιωτικής άποψης). Με εργαλείο την ρωσική καταγωγή των κατοίκων της περιοχής και με έξυπνες πολιτικές κινήσεις (δημοψήφισμα κ.α.) μετέτρεψε εύκολα τη στρατιωτική νίκη και σε πολιτική, με αποτέλεσμα την πλήρη προσάρτηση της Κριμαίας στην Ρωσία.
Παρούσα κατάσταση
Η ρωσική αρκούδα αυτή τη φορά έδειξε τα νύχια της και η Δύση ένιωσε την καυτή ανάσα της στον λαιμό της. Η δημοτικότητα του Πούτιν στο ρωσικό λαό εκτοξεύτηκε στα ύψη (άνω του 75%). Η είσοδός του στη Δούμα αλλά και το διάγγελμα ενσωμάτωσης της Κριμαίας, συνοδεύτηκαν από ιαχές, ακόμη και της αντιπολίτευσης.
Ταυτόχρονα, μετασεισμικές γεωπολιτικές ανακατατάξεις άρχισαν να προκαλούνται στην ευρύτερη περιοχή. Αμέσως μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, η Υπερδνειστερία κατέθεσε και αυτή αίτημα ένταξής της στην Ρωσία.
Η Υπερδνειστερία είναι μία περιοχή της Μολδαβίας, στα ανατολικά σύνορά της. Η συγκεκριμένη περιοχή επαναστάτησε εναντίον της Μολδαβίας και στις 2 Σεπτεμβρίου του 1990, βοηθούμενη από Ρώσους, Κοζάκους, Ουκρανούς εθελοντές (ρωσόφωνους) και την 14η Ρωσική Στρατιά, νίκησε τον Μολδαβικό στρατό, η δε σύρραξη ονομάστηκε ως, ο Πόλεμος της Υπερδνειστερίας. Έκτοτε υπάρχει κατάπαυση πυρός και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνωρίζει την Υπερδνειστερία ως περιοχή «παγωμένης διαμάχης».
Από τότε ρωσικές δυνάμεις παραμένουν εντός του εδάφους της για να προστατεύουν την περιοχή από τις βλέψεις του ΝΑΤΟ και των Μολδαβορουμάνων (η συγγένεια με τους Ρουμάνους είναι ιδιαίτερα στενή).
Σε δημοψήφισμα του 2006 οι κάτοικοί της ψήφισαν με ποσοστό 93% υπέρ της ανεξαρτητοποίησης από τη Μολδαβία και την ένωσή της με την Ρωσία. Παρ’ όλα αυτά η περιοχή εξακολουθεί να έχει ένα ιδιότυπο καθεστώς ανεξαρτησίας και αυτοδιάθεσης, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει υλοποιηθεί η πολυπόθητη ένωση με την Ρωσία, για δύο κυρίως λόγους:
1. Γεωγραφική δεν συνορεύει με τη Ρωσία.
2. Μέχρι τώρα ο συσχετισμός δυνάμεων δεν επέτρεπε κάτι τέτοιο
Μετά τα τελευταία γεγονότα της Ουκρανίας, την αλλαγή των γεωγραφικών δεδομένων (ήδη το National Geographic εκτύπωσε νέους χάρτες) όπου εντάσσει την Κριμαία στη Ρωσία.
Τα δεδομένα αλλάζουν και το μέγα ζητούμενο είναι εάν η Ρωσία θα ενεργήσει άμεσα ή θα περιμένει τις κατάλληλες συνθήκες προσάρτησης της Υπερδνειστερίας.
Διεθνείς ανατροπές και ανησυχίες
Τις παραπάνω εξελίξεις διαδέχθηκαν τα ακόλουθα γεγονότα:
1. Το Κοινοβούλιο της Κριμαίας ψήφισε υπέρ της εθνικοποίησης των εταιρειών ενέργειας και μάλλον θα τις πουλήσουν στην Gazprom
2. Η SHELL διέκοψε τις διαπραγματεύσεις συνεργασίας με την κυβέρνηση της Ουκρανίας, σχετικά με την συνεκμετάλλευση ενός μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου στην Κριμαία και μετά τα τελευταία γεγονότα, η εταιρεία δήλωσε ότι θα συζητήσει με την Ρωσία για το συγκεκριμένο θέμα
3. Η δύναμη της συγκεκριμένης εταιρείας υδρογονανθράκων (SHELL) είναι δεδομένη τόσο σε οικονομικό όσο και σε γεωπολιτικό επίπεδο
4. Η Ουγγαρία θέλει εδαφική αυτονομία για την Ουγγρική μειονότητα της Ρουμανίας
5. Η Ρουμανία στηρίζει τη Μολδαβία και ζητά από τη Ρωσία, την μη προσάρτηση της Υπερδνειστερίας
6. Ο ρώσος αναπληρωτής πρωθυπουργός προειδοποιεί την Μολδαβία να μην προχωρήσει σε συμφωνία σύνδεσης με την Ε.Ε. καθόσον η Υπερδνειστερία δεν αποτελεί έδαφος της Μολδαβίας
7. Ρήγμα στην Ε.Ε. για τις κυρώσεις στην Ρωσία. Η Βουλγαρία επισημαίνει ότι προέχουν τα εθνικά συμφέροντα (έχει πρόβλημα με την τουρκική μειονότητα)
8. Ο ΟΗΕ διαχώρισε την θέση του, αδειάζοντας τις ΗΠΑ – Γερμανία και όχι μόνο δεν καταδίκασε την προσάρτηση της Κριμαίας, αλλά επεσήμανε ότι οι διαφορές λύνονται με διμερή τρόπο
9. Η Τουρκία απειλεί τη Ρωσία με κλείσιμο των Στενών του Βοσπόρου, ένεκα των Τατάρων της Κριμαίας και ο Πούτιν ανταπαντά με casus belli
10. Οι Ρώσοι φυγάδευσαν ομόλογα αξίας 110 δις.$ από την Αμερική
11. Η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τα γεγονότα της Κριμαίας, δημιουργώντας κάτι ανάλογο με την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης
12. Η Ελλάδα, ως προεδρεύουσα της Ε.Ε. στάθηκε κατώτερη των περιστάσεων και δεν έθεσε θέμα κατοχής ξένων στρατευμάτων στην Κύπρο, ο δε κ. Βενιζέλος μόλις και μετά βίας συναντήθηκε με την ελληνική μειονότητα κατά την επίσκεψή του στην Ουκρανία (21 λεπτά)
Τα συμπεράσματα και οι προβλέψεις για το μέλλον
Συμπεράσματα
- Η τσαρική Ρωσία του Πούτιν προσαρτά τα απολεσθέντα τμήματα της Σοβιετικής Ένωσης και υλοποιεί την Ευρασιατική Ένωση
- Η Μόσχα είναι αποφασισμένη να διαφυλάξει το ζωτικό της χώρο και δεν θα δεχθεί καμουφλαρισμένα κινήματα της Δύσης σε βάρος της γεωστρατηγικής της ισχύος
- Η Ρωσία αποδείχθηκε αξιόπιστος εταίρος προς τους συμμάχους της, σε αντίθεση με τη Δύση (ΗΠΑ – Γερμανία), όπου εγκατέλειψαν στην πρώτη δυσκολία τόσο την Συρία όσο και την Ουκρανία
- Η ιστορία επαναλαμβάνεται με το περιστατικό της Γεωργίας το 2008, όταν η Ν. Οσετία και η Αμπχαζία κήρυξαν την ανεξαρτησία τους από την Τιφλίδα, η Ρωσία στήριξε πολιτικά και στρατιωτικά τις συγκεκριμένες περιοχές
- Η Δύση δεν διδάσκεται από τα λάθη του παρελθόντος
- Η Ρωσία γύρω από τα σύνορά της έχει πολλαπλασιαστή στρατηγικής ισχύος ανεφοδιασμού και ως εκ τούτου είναι υπολογίσιμη δύναμη και δύναται να κατοχυρώσει τα συμφέροντά της
- Η Frankfurter Allgemaine Zeitung διευκρινίζει: «Ο Πούτιν δεν είναι μόνο δεξιοτέχνης στο να αιφνιδιάζει αντιπάλους, ανταγωνιστές και πρώην στρατηγικούς εταίρους, τους οποίους κάνει να φαίνονται ως στρατηγικά ηλίθιοι».
Προβλέψεις
- Η τσαρική Ρωσία του Πούτιν προσαρτά τα απολεσθέντα τμήματα της Σοβιετικής Ένωσης και υλοποιεί την Ευρασιατική Ένωση
- Η Μόσχα είναι αποφασισμένη να διαφυλάξει το ζωτικό της χώρο και δεν θα δεχθεί καμουφλαρισμένα κινήματα της Δύσης σε βάρος της γεωστρατηγικής της ισχύος
- Η Ρωσία αποδείχθηκε αξιόπιστος εταίρος προς τους συμμάχους της, σε αντίθεση με τη Δύση (ΗΠΑ – Γερμανία), όπου εγκατέλειψαν στην πρώτη δυσκολία τόσο την Συρία όσο και την Ουκρανία
- Η ιστορία επαναλαμβάνεται με το περιστατικό της Γεωργίας το 2008, όταν η Ν. Οσετία και η Αμπχαζία κήρυξαν την ανεξαρτησία τους από την Τιφλίδα, η Ρωσία στήριξε πολιτικά και στρατιωτικά τις συγκεκριμένες περιοχές
- Η Δύση δεν διδάσκεται από τα λάθη του παρελθόντος
- Η Ρωσία γύρω από τα σύνορά της έχει πολλαπλασιαστή στρατηγικής ισχύος ανεφοδιασμού και ως εκ τούτου είναι υπολογίσιμη δύναμη και δύναται να κατοχυρώσει τα συμφέροντά της
- Η Frankfurter Allgemaine Zeitung διευκρινίζει: «Ο Πούτιν δεν είναι μόνο δεξιοτέχνης στο να αιφνιδιάζει αντιπάλους, ανταγωνιστές και πρώην στρατηγικούς εταίρους, τους οποίους κάνει να φαίνονται ως στρατηγικά ηλίθιοι».
Προβλέψεις
Οι δρώντες γεωπολιτικοί παίκτες είναι απρόβλεπτοι και τα συμφέροντα τεράστια. Η γεωπολιτική πλάστιγγα μέχρι να ισορροπήσει, ένεκα και της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης, θα παρέλθει καιρός και θα έχουμε βίαιες διεθνείς ανακατατάξεις συσχετισμών.
Τη μοναδική πρόβλεψη που δύναμαι να καταθέσω, είναι ότι το επόμενο πεδίο ανταγωνισμού θα είναι η Μεσόγειος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον Ελληνισμό (Ελλάδα και Κύπρος).
Πηγή εφημ. "Το Χωνί"
