Έτσι καθώς εστέκονταν ορθός μπροστά στην Πύλη
κι άπαρτος μέσ’ στη λύπη του
μακριά του κόσμου που η ψυχή του γύρευε
να λογαριάσει στο φάρδος Παραδείσου
και σκληρός πιο κι απ’ την πέτρα...
πάντοτε με μια λέξη μες στα δόντια του άσπαστη κειτάμενος
αυτός ο τελευταίος Έλληνας!
Οδυσσέας Ελύτης, Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος
«Ο βασιλεύς μας εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε, η φρουρά του είχε παντοτινό πόλεμο με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήτον πάντοτε ανυπότακτα… Η φρουρά του βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι Κλέφται, τα φρούρια η Μάνη και το Σούλι και τα βουνά».
«Ο εδικός μας πόλεμος ήτο ο πλέον δίκαιος, ήτον έθνος με άλλο έθνος, ήτο με ένα λαόν, όπου ποτέ δεν ηθέλησε να αναγνωριστεί ως τοιούτος, ούτε να ορκισθεί, παρά μόνο ό,τι έκαμνε η βία. Ούτε ο Σουλτάνος ηθέλησε ποτέ να θεωρήσει τον ελληνικόν λαόν ως λαόν, αλλ' ως σκλάβους.»
Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Απομνημονεύματα
Μέσα από αυθεντικές πηγές εκείνης της εποχής ζωντανεύει η ιστορία του Ελληνισμού στα δύσκολα χρόνια της οθωμανικής δουλείας, όταν όλα «τά ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά».
Σταυρικός ο δρόμος του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας;
Ποια η πνευματική και κοινωνική αντίσταση των Ελλήνων κατά της δουλείας;
Πόσο ετοίμασε και στήριξε το λαό για τον ξεσηκωμό;
Πόσο συμμετείχε με χιλιάδες νεομάρτυρες, με φωτισμένους διδασκάλους του γένους;
Με πατριάρχες που θυσιάστηκαν, με κληρικούς και καλόγερους που πήραν τα όπλα;
«Τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί και σοφοί και αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Όσοι αγωνιστήκαμεν αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ.
Το λοιπόν δουλέψαμε όλοι μαζί και να μη λέγει ούτε ο δυνατός εγώ, ούτε ο αδύνατος.Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς εγώ;Όταν αγωνιστεί μόνος του και φτιάσει ή χαλάσει, να λέγει εγώ. Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε εμείς. Είμαστε εις το εμείς και όχι εις το εγώ!»
Στρ.Μακρυγιάννη
Σκηνοθεσία –Σενάριο: Μαρία Χατζημιχάλη-Παπαλιού
Μοντάζ: Γιάννης Τσιτσόπουλος
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Βαγγέλης Κουλίνος
Πρωτότυπη Μουσική: Μάριος Αριστόπουλος
Αφήγηση: Κώστας Καστανάς
Κείμενο –Έρευνα: Γεώργιος Τσούπρας
Συμμετείχαν:
π. Γεώργιος Μεταλληνός, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Βασίλης Τσούπρας, Θεολόγος -Κοινωνιολόγος
