Του Άγγελου Ρούσσου
Να περάσουν τα Χριστούγεννα, να μπει και ο νέος χρόνος και από τα Φώτα οι κεφαλές της Ορθοδοξίας “θα αλλάξουν τα φώτα” στην εκκλησιαστική διπλωματία!
Τώρα που δημιουργήθηκε μια νέα εκκλησία στην Ουκρανία, η Κωνσταντινούπολη πρέπει να πείσει τις άλλες τοπικές εκκλησίες να την αποδεχθούν. Για το σκοπό αυτό, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος έπεισε Φιλάρετο και Μακάριο, δηλαδή τους ηγέτες των ουκρανικών σχισματικών ομάδων, να μην αξιώσουν οι ίδιοι την πρωτοκαθεδρία, καθώς αυτό θα μειώσει τη νομιμότητα της νέας εκκλησίας.
Ο ένας (Φιλάρετος) καθαιρεμένος και αναθεματισμένος από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και είναι γνωστό ότι αποτελεί μια εξαιρετικά προβληματική φυσιογνωμία, ενώ ο άλλος (Μακάριος) δεν έλαβε ποτέ μια κανονική επισκοπική χειροτονία.
Στην Σύνοδο του Σαββάτου η Κωνσταντινούπολη στήριξε την υποψηφιότητα του Μητροπολίτη Βίνιτσα Συμεών, ο οποίος εγκατέλειψε την κανονική ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία με την ελπίδα να γίνει ο ηγέτης της νέας δομής, αφού ο ίδιος είχε κανονικώς χειροτονηθεί επίσκοπος και ως εκ τούτου θα ήταν πιο αποδεκτός για τον Ορθόδοξο κόσμο.
Ωστόσο, οι εκπρόσωποι του «Πατριαρχείου Κιέβου» μανουβράρισαν τα πράγματα και “έριξαν” την Κωνσταντινούπολη, συγκεντρώνοντας επαρκή υποστήριξη υπέρ του Επιφάνιου, πιστού και προστατευόμενου του Φιλάρετου.
Εκτός από τους Συμεών και Επιφάνιο, ο τρίτος υποψήφιος ήταν «Μητροπολίτης» Μιχαήλ (Zinkevich), επίσης, από το «Πατριαρχείο Κιέβου» Ωστόσο, πριν από την τελική ψηφοφορία, ο Μιχαήλ απέσυρε την υποψηφιότητά του, επιτρέποντας στον Επιφάνιο να κερδίσει τον Συμεών με 20 ψήφους διαφορά.
Το Φανάρι σκοπεύει να παραδώσει ένα Τόμο αυτοκεφαλίας ανήμερα των Θεοφανείων στον νέο «Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας», μια θέση πάντως στην οποία το σύνολο του ορθόδοξου κόσμου αναγνωρίζει σήμερα τον Μητροπολίτη Ονούφριο της κανονικής Εκκλησίας.
Το Πατριαρχείο αντιμετωπίζει τώρα το καθήκον της «πώλησης” του Επιφάνιου στον υπόλοιπο Ορθόδοξο κόσμο. Και το φαναριώτικο μάρκετινγκ δεν είναι καλό… Πολωνοί, Σέρβοι και Βούλγαροι Ιεράρχες έχουν ήδη επικρίνει την στάση του στηρίζοντας την κανονικότητα.
Την Κυριακή το…μάρκετινγκ ξεκίνησε καθώς κατά τη Θεία λειτουργία με τη συμμετοχή του Οικουμενικού Πατριάρχη, μεταξύ των προκαθημένων των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, Μητροπολίτης Επιφάνιος μνημονεύτηκεγια πρώτη φορά.
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος παρευρέθηκε την Κυριακή 16 Δεκεμβρίου στη λειτουργία στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου στην Κωνσταντινούπολη και ο διάκονος κήρυξε το όνομα «Επιφανίου του Κιέβου” στο δίπτυχο των προκαθημένων των τοπικών Εκκλησιών στην τελευταία, 15η θέση μετά τον Μητροπολίτη Τσεχίας Ρέστοφσλαβ. Έτσι επιβεβαιώθηκε και πάλι η αναγνώριση από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της εκλογής του Μητροπολίτη Επιφάνιου ως επικεφαλής της νέας ενωμένης Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Την ίδια μέρα, ο Μητροπολίτης Επιφάνιος χοροστάτησε στην πρώτη λειτουργία ως προκαθήμενος στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μιχαήλ στο Κίεβο. Μνημόνευσε τα ονόματα των αρχηγών των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και τους ανέφερε όλους εκτός από τον Πατριάρχη της Μόσχας . Ανέφερε τον Πατριάρχη Γεωργίας Ηλία ως τον τελευταίο ανάμεσα στους Πατριάρχες, όπως συνηθίζεται στην ελληνική παράδοση.
Ετοιμάζει αλλαγές
Και το μάρκετινγκ συνεχίζεται με αλλαγές…Ο επικεφαλής της νέας εκκλησίας της Ουκρανίας, Μητροπολίτης Επιφάνιος, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να μεταφέρει σταδιακά τη θρησκευτική του οργάνωση στο γρηγοριανό ημερολόγιο.
«Αν αλλάξουμε από τις 7 Ιανουαρίου στις 25 Δεκεμβρίου τον εορτασμό των Χριστουγέννων, ο ουκρανικός λαός δεν θα το δεχτεί αυτό. Πρέπει να εξηγήσουμε, να αποδείξουμε. Όταν οι άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι αυτό δεν είναι ένα δόγμα, είναι απλά μια ημερομηνία, τότε είναι δυνατόν να γίνει”- είπε στο ραδιόφωνο» Ελευθερία», απαντώντας στο ερώτημα, ποια θα είναι η πρώτη από τις μεταρρυθμίσεις του.
Γενικά, σύμφωνα με τον Επιφάνιο, τώρα «είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί μια ολοκληρωμένη ενότητα”, θεωρώντας ότι πρόκειται για μια «πρακτικά νέα δομή”.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως γνωστόν ακολουθεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο, ενώ το Πατριαρχείο της Μόσχας το Ιουλιανό. Μέχρι τώρα, όχι μόνο η κανονική ουκρανική εκκλησία (UOC), αλλά και το “Πατριαρχείο Κιέβου” και το UAOC ακολουθούν και εκείνοι το Ιουλιανό.
Αντιδράσεις
Στο μεταξύ η κανοική Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία δηλώνει ότι είναι η μόνη αληθινή εκκλησία στην Ουκρανία.
Η Ιερά Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας δήλωσε σε έκτακτη συνεδρίαση στο Κίεβο ότι παραμένει αληθινή Εκκλησία της χώρας, παρά τη δημιουργία μιας νέας εκκλησίας.
«Για την Εκκλησία μας, τίποτα δεν άλλαξε στην ουσία, επειδή οι σχισματικοί παραμένουν στο σχίσμα και η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία παραμένει η αληθινή Εκκλησία του Χριστού στην Ουκρανία, «ανέφερε η Σύνοδος.
Η Σύνοδος κατηγορεί την Κωνσταντινούπολη για βαθύ σχίσμα στην Ουκρανία.
«Οι δράσεις του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης έχουν ήδη οδηγήσει σε μια κατάσταση όπου η δυνατότητα της αποκατάστασης της ορθόδοξης ενότητας στην Ουκρανία έχει απορριφθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, αν όχι για πάντα», είπε η Σύνοδος σε ανακοίνωσή της.
«Είναι κρίμα που ένας από τους εμπνευστές της σημερινής δοκιμασίας για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας είναι το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως που παρακινεί το δικαίωμα να παρεμβαίνει στην εκκλησιαστικές μας υποθέσεις από το γεγονός ότι η Εκκλησία μας ήταν κάποτε υπό τη δικαιοδοσία του,» η Σύνοδος αναφέρει στην το τελικό έγγραφο.
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία «αναγκάστηκε να διακηρύξει το αυτοκέφαλο της λόγω της προδοσίας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως της Ορθοδόξου πίστεως» και την υπογραφή του στην ένωση με τη Ρώμη στη Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας του 1439, ανέφερε.
«Αυτή η πνευματική προδοσία της Ορθοδόξου πίστεως ήταν και ο κύριος λόγος για την απόσχιση της Αρχιεπισκοπής του Κιέβου από την Κωνσταντινούπολη. (…)Αποδυναμωμένη από τη θρησκευτική αντιπαράθεση με την Ουνίτες και κατεστραμμένη από τους πολέμους, ιδιαίτερα μετά το 1596 η Αρχιεπισκοπή Κίεβου έγινε μέρος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στα τέλη του 19ου αιώνα, προκειμένου να διαφυλαχθεί η ορθόδοξη πίστη”, ανέφερε το έγγραφο.
«Έτσι, σήμερα το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δεν έχει ούτε ηθικό ούτε κανονικό δικαίωμα επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις και την πνευματική ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας,» είπε τέλος η Σύνοδος
Κρεμλινο
Από την πλευρά του το Κρεμλίνο αποφεύγει να σηκώσει τους τόνους, αλλά μιλάει ξεκάθαρα για σχισματικούς!
“ Το Κρεμλίνο δεν επιθυμεί να παρέμβει σε εκκλησιαστικά θέματα στην Ουκρανία και παρακολουθεί την πολιτική πίσω από τους σχισματικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα εκεί”, δήλωσε ο Ρώσος προεδρικός γραμματέας Τύπου Ντμίτρι Πεσκόφ.
Σημειώνει δε πως «οι σχισματικές δραστηριότητες στην Ουκρανία είναι στενά συνυφασμένες με την πολιτική, η οποία, φυσικά, δεν είναι καθόλου αποδεκτή σύμφωνα με τους εκκλησιαστικούς κανόνες. Από την άλλη πλευρά, γνωρίζουμε ότι οι σχισματικοί δεν ακολουθούν τους πραγματικούς κανόνες της εκκλησίας”», είπε.
Ο Πεσκόφ τέλος μίλησε για άμεση συμμετοχή του προέδρου της Ουκρανίας σε αυτή τη διαδικασία, αλλά δεν επιβεβαίωσε ότι το εκκλησιαστικό σχίσμα στην Ουκρανία θα μπορούσε να συζητηθεί στη σύνοδο του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας τη Δευτέρα.
Αμερικανοί
Από την άλλη πλευρά οι Αμερικανοί πετάνε την σκούφια τους!
Ο Robert Palladino, Αναπληρωτής Εκπρόσωπος του Στειτ Ντιπαρτμεντ εξέδωσε ένα επίσημο μήνυμα συγχαρητηρίων για το Μητροπολίτη Επιφάνιο
Το μήνυμα που δημοσιεύτηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών, αναφέρει:
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες συγχαίρουν τον Μητροπολίτη Επιφάνιο για την εκλογή του ως επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Η ίδρυση της Εκκλησίας ήταν μια ιστορική στιγμή για την Ουκρανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν σταθερή υποστήριξη για την Ουκρανία και σέβονται την ελευθερία λατρείας χωρίς εμπόδια από εξωτερικές παρεμβολές. Το δικαίωμα στη θρησκευτική ελευθερία επεκτείνεται σε όλους τους Ουκρανούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επιλέγουν να ενταχθούν ή να μην ενταχθούν στη νέα Ορθόδοξη Εκκλησία”.
Ουνίτες
Πάντως ο επικεφαλής των Ουνιτών χαιρέτισε την εκλογή του Επιφάνιου.
Ο Αρχιεπίσκοπος Sviatoslav Shevchuk, είπε ότι «το μέλλον της Εκκλησίας μας, οι άνθρωποί μας και ένα ελεύθερο, ανεξάρτητη ουκρανικό κράτος στην Ευρώπη εξαρτάται σήμερα από το πώς θα καλλιεργήσουμε την ενότητα και πως θα ξεπεράσουμε αυτό που μας χωρίζει».
«Από εδώ και πέρα, θα ταξιδέψουμε μαζί στην ιστορία, προς την ενότητα και την αλήθεια”, είπε. «Υπάρχουν πολλά καθήκοντα μπροστά μας, αλλά είμαι ικανοποιημένος που ο νεοεκλεγείς προκαθήμενος έχει μιλήσει για την ανάπτυξη θεολογικής εκπαίδευσης» συμπλήρωσε.
Ο Αρχιεπίσκοπος Shevchuk δήλωσε ακόμη ότι ο σχηματισμός της νέας ορθόδοξης εκκλησίας σηματοδότησε μια «ειδική ιστορική στιγμή για τους Χριστιανούς της Ουκρανίας», προσθέτοντας ότι ήθελε να «επεκτείνει μια αδελφική χείρα» για λογαριασμό όλων των ουκρανών Καθολικών.
Πάντως το Βατικανό επισήμως ακόμη δεν έχει πάρει θέση. Οι σχισματικοί του «Πατριαρχείου Κιέβου” θέλησαν να προπαγανδίσουν πως επειδή η επίσημη ιστοσελίδα του Βατικανού ανέφερε σε ανακοίνωσή της την εκλογή Επιφάνιου αυτό αποτελεί πρώτο βήμα για αναγνωριση, κάτι που είναι αυθαίρετη ερμηνεία από κάθε άποψη.
