Ο Ακύλας ήταν ένας
Εβραίος, που είχε γεννηθεί στον Πόντο. Σε νεαρή ηλικία πρέπει να εγκαταστάθηκε
στην Ρώμη, όπου και πιθανώς γνώρισε την Πρίσκιλλα, την «μικρή Πρίσκα», Ρωμαία,
που ίσως ανήκε στην ανώτερη τάξη, με την οποία και παντρεύτηκε...
Ως απάντηση στις αναταραχές, που είχαν προκληθεί από τους Ορθόδοξους Εβραίους ["Ν": δηλ. εκείνους που δέχονταν μόνο την Παλαιά Διαθήκη και απέρριπταν το Χριστό] και τους Χριστιανούς Εβραίους της Ρώμης, σχετικά με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού, ο τέταρτος Αυτοκράτορας Κλαύδιος διέταξε την εκκένωση της αιώνιας πόλης από όλους τους Εβραίους κατοίκους.
Ως απάντηση στις αναταραχές, που είχαν προκληθεί από τους Ορθόδοξους Εβραίους ["Ν": δηλ. εκείνους που δέχονταν μόνο την Παλαιά Διαθήκη και απέρριπταν το Χριστό] και τους Χριστιανούς Εβραίους της Ρώμης, σχετικά με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού, ο τέταρτος Αυτοκράτορας Κλαύδιος διέταξε την εκκένωση της αιώνιας πόλης από όλους τους Εβραίους κατοίκους.
Ο Ακύλας και η
Πρίσκιλλα έφθασαν στην Κόρινθο γύρω στο έτος 50 μ.Χ., όπου και συναντήθηκαν
με τον Απόστολο Παύλο, ο οποίος είχε μόλις ολοκληρώσει την διδασκαλία του στην
Αθήνα. Ο Παύλος, που εξασκούσε το επάγγελμα του κατασκευαστή σκηνών, αρνούμενος
να χρηματοδοτεί το αποστολικό του έργο από τις εκκλησίες της εποχής, θα
γνωρίσει το νεαρό ζευγάρι που ασκούσε το ίδιο επάγγελμα και θα αναπτύξει μαζί
τους στενή φιλική σχέση. Ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα θα μυηθούν στον Χριστιανισμό
και θα βαπτισθούν από τον ίδιο τον Παύλο.
Η αφοσίωσή τους στο
πρόσωπό του ήταν τόση που θα τον ακολουθήσουν στο ταξίδι του στην Μικρά Ασία,
όπου και θα παραμείνουν για το μεγαλύτερο μέρος της σύντομης ζωής τους,
επιδεικνύοντας πλούσιο και σημαντικό αποστολικό έργο.
Γράφει χαρακτηριστικά
ο απόστολος Παύλος (για την αγάπη τους και την αφοσίωσή τους) για να τους επαινέσει
αλλά και να τους αναδείξει παράδειγμα προς μίμηση: «Ἀσπάσασθε Πρίσκιλλαν καὶ Ἀκύλαν τοὺς συνεργούς μου ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, οἵτινες
ὑπὲρ τῆς ψυχῆς μου τὸν ἑαυτῶν τράχηλον ὑπέθηκαν, οἷς οὐκ ἐγὼ μόνος εὐχαριστῶ, ἀλλὰ
καὶ πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι
τῶν ἐθνῶν,
καὶ τὴν κατ᾿ οἶκον
αὐτῶν ἐκκλησίαν».
(προς Ρωμαίους 16,3)
Από την Συρία, θα
καταλήξουν στην Έφεσο, όπου θα αναλάβουν πρωτεύοντα ρόλο στην μικρή χριστιανική
κοινότητα της εποχής. Στην Καινή Διαθήκη οι αναφορές στο όνομά τους έχουν
αποτελέσει θέμα έρευνας για τους θεολόγους, καθώς όσες φορές αναφέρεται πρώτο
το όνομα του Ακύλα, άλλες τόσες αναφέρεται και της Πρίσκιλλα, γεγονός που
οδήγησε αρκετούς θεολόγους να ισχυριστούν πως παρ’ όλο που η θέση της γυναίκας
ήταν τότε υποδεέστερη, το αποστολικό τους έργο εθεωρείτο ισάξιο.
Η επιτυχία τους
στη διάδοση του Χριστιανισμού τούς ανέδειξε σε εξέχοντα μέλη της πρώτο–χριστιανικής εκκλησίας, αλλά τους έκανε και μισητούς στα μάτια φανατικών
παγανιστών, καθώς εκείνη την εποχή η Έφεσος, που αποτελούσε κέντρο της
παγανιστής λατρείας με τον Ναό της Άρτεμης, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου
κόσμου να αποτελεί το ορόσημο της πόλης, συγκέντρωνε μεγάλο πλήθος παγανιστών.
Από χέρια παγανιστών θα βρουν τον μαρτυρικό θάνατο ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα,
σύμφωνα με τις γραφές και η μνήμη τους θα μνημονεύεται στο Ορθόδοξο εορτολόγιο,
όχι μόνο για το αποστολικό τους έργο, αλλά και για την συζυγική τους σχέση και
την αγάπη που είχε ο ένας για τον άλλον, καθώς ο συγγραφέας των πράξεων των
Αποστόλων, Λουκάς, περιγράφει τον Ακύλα και την Πρίσκιλλα, ως το ιδανικό
χριστιανικό ζευγάρι.
Να
λοιπόν ποιους πρέπει τα ζευγάρια να μιμούνται, να ποιοι είναι οι
προστάτες τους. Ο άγιος Ακύλας και η αγία Πρίσκιλλα ήταν δύο άνθρωποι
που ήταν ερωτευμένοι μεταξύ τους, όμως συγχρόνως είχαν και έναν κοινό
έρωτα για ένα άλλο πρόσωπο... όχι ανθρώπινο, αλλά Θεανθρώπινο. Του Ιησού
Χριστού.
Και αυτός ο έρωτας για τον Χριστό αναζωογονούσε και τον μεταξύ τους έρωτα.
Η
Εκκλησία τιμά το άγιο αυτό ζευγάρι στις 13 Φεβρουαρίου κάθε έτους. Όμως
τα χριστιανικά ζευγάρια ας μην μένουν μόνο σε μία ημέρα εκδήλωσης του
έρωτος και της αγάπης τους προς τον άλλο.
Διότι λέγει ο ιερός Χρυστόστομος: "Δεν
υπάρχει τίποτε, τίποτε πολυτιμότερο από το ν’ αγαπιέται πολύ ο άντρας από τη
γυναίκα του και η γυναίκα από τον άντρα της". Και πάλι: "Δεν
είναι η περιουσία, που φέρνει τον πλούτο στους συζύγους, αλλά η μεταξύ τους αγάπη".
*****
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει για την αγία Πρίσκιλα (από αυτό το εκτενές αφιέρωμα στη θέση της γυναίκας στο χριστιανισμό):
Εις το, Ασπάσαθε Πρίσκιλλαν και Ακύλαν (δηλ. ομιλία για τη φράση του αποστ. Παύλου που χαιρετά το άγιο ζευγάρι): «Υπάρχει
και άλλη ωφέλεια εδώ, όχι μικρότερη, που μάλιστα, όταν
κατορθωθεί, διαπερνά όλη τη ζωή μας. Ποια είναι; το να μην
κατηγορεί κάποιο το γάμο, ούτε να νομίζει εμπόδιο και κώλυμα στο
δρόμο της αρετής το να έχει γυναίκα και να ανατρέφει παιδιά και
να κυβερνά σπίτι και να ασκεί τέχνη. Ορίστε και εδώ, άντρας και
γυναίκα, και διοικούν εργαστήρια και ασκούν επάγγελμα και όμως
αναδείχθηκαν πολύ φιλοσοφικότεροι [εννοεί αγιότεροι] από
εκείνους που ζουν στα μοναστήρια».
Στο ίδιο έργο, ο άγιος εξετάζει το νόημα της αναφοράς του Παύλου πρώτα στην Πρίσκιλλα και έπειτα στον Ακύλα.
Αξίζει να εξετάσουμε και το άλλο, για ποιο λόγο ανέφερε πρώτα την Πρίσκιλλα και μετά τον άνδρα (της). Γιατί δεν είπε «Χαιρετίστε τον Ακύλαν και την Πρίσκιλλαν», αλλά «την Πρίσκιλλαν και τον Ακύλαν». Δεν το έκανε χωρίς λόγο, αλλά, νομίζω, επειδή ήξερε ότι η εκείνη ήταν ευλαβέστερη από τον άνδρα της. Και αυτό δεν είναι απλή υπόθεση, αλλά φαίνεται και από το βιβλίο των Πράξεων των αποστόλων: τον Απολλώ, άνδρα μορφωμένο και καλό γνώστη της Αγίας Γραφής, που γνώριζε μόνο το βάπτισμα του Ιωάννου [του Προδρόμου, δηλ. δεν ήξερε το χριστιανικό βάπτισμα], αυτή τον πήρε και τον κατήχησε στην οδό του Θεού και τον ανέδειξε διδάσκαλο πλήρως καταρτισμένο.
Βλέπετε, οι γυναίκες που περιέβαλλαν τους αποστόλους δεν είχαν τις ίδιες έγνοιες με τις σημερινές, να ντύνονται πολυτελώς, να καλλωπίζονται με βαφές και να αγχώνουν τους συζύγους τους αναγκάζοντάς τους να τους αγοράσουν φορεσιά πολυτελέστερη από της και λευκούς ημίονους και χρυσόπαστους χαλινούς, να υπηρετούνται από ευνούχους και μια μεγάλη ομάδα υπηρετριών και κάθε άλλη γελοία φαντασίωση. Αλλά απορρίπτοντας όλα αυτά και αποβάλλοντας τον πόθο της πολυτέλειας, ένα μόνο ζητούσαν, να συμμετάσχουν στο έργο των αποστόλων.
Τέτοια δεν ήταν μόνον εκείνη [η Πρίσκιλλα], αλλά και όλες οι υπόλοιπες. Διότι μιλάει και για κάποια Περσίδα, «η οποία πολύ κοπίασε για μας», και κάποια Μαρία και κάποια Τρύφαινα θαυμάζει γι’ αυτούς τους κόπους, ότι κοπίαζαν μαζί με τους αποστόλους και επιδίδονταν τους ίδιους αγώνες.
Τότε πώς γράφει στον Τιμόθεο «Δεν επιτρέπω σε γυναίκα να διδάσκει, ουδέ να καθοδηγεί τον άντρα»; (Αυτό ισχύει) όταν και ο άντρας είναι ευλαβής και διαθέτει την ίδια πίστη και μετέχει στην ίδια σοφίας. Όταν όμως είναι άπιστος ή πλανημένος, δεν της αποστερεί την αυθεντία της διδασκαλίας. Γιατί γράφει στους Κορίνθιους: «Και γυναίκα που έχει άνδρα άπιστο, ας μην τον αφήσει, γιατί, που ξέρεις, γυναίκα, αν δε σώσεις τον άνδρα»; Πώς θα έσωζε η πιστή γυναίκα τον άπιστο άνδρα; Διδάσκοντάς τον και οδηγώντας τον προς την πίστη, όπως και τον Απολλώ η Πρίσκιλλα.
