Στιγμές ιστορίας: Ο Έλληνας που εξευτέλισε δημοσίως τον Μουσταφά Κεμάλ

Οι Τούρκοι δεδομένα έχουν στο μυαλό τους τον Κεμάλ ως ήρωα και έναν κραταίο ηγέτη, τολμηρό και τρομερό, φόβητρο για κάθε εχθρό που κατασκευάζει η τούρκικη προπαγάνδα. Στο χρονοντούλαπο της ιστορίας όμως υπάρχουν περιστατικά, τα οποία αποδομούν περισσότερο την εικόνα του Κεμάλ.
Τον Ιούνιο του 1919, ένα μήνα μετά την απόβαση του στη Σαμψούντα, για να ξεκινήσει, υπό την καθοδήγηση των γερμανών και σοβιετικών συμβούλων του, τη δεύτερη και πιο άγρια φάση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, ο Κεμάλ επισκέφτηκε την Κάβζα, μία περιοχή του δυτικού Πόντου που ανήκε στη μητρόπολη Αμάσειας, με 44 ελληνικά χωριά, η οποία είχε αναπτύξει ισχυρή αντίσταση στις τούρκικες αυθαιρεσίες. Λόγω της αντάρτικης δράσης ήταν επόμενο η περιοχή να δεχθεί όλη τη μανία του τούρκικου φανατισμού. Το 80% του πληθυσμού σφάχτηκε ή πέθανε από τις κακουχίες της εξορίας.
Στις αρχές εκείνου του καλοκαιριού, στην πλατεία της Κάβζας, ο Κεμάλ ήρθε ενώπιος ενωπίω με έναν Έλληνα αντάρτη. Πρόκειται για τον ξακουστό Βασίλειο Τσαουσίδη, ο οποίος κατάφερνε επί 25 χρόνια να ξεφεύγει με πανούργο τρόπο τις παγίδες που του έστηναν. Οι Τούρκοι τον μισούσαν και του απέδωσαν το προσωνύμιο «Πιτς Βασίλ», που σημαίνει παιδί αγνώστου πατρός. Μάλιστα ο Τσαουσίδης το 1915 φυλακίστηκε στις φυλακές της Αμάσειας, αλλά κατόρθωσε να δραπετεύσει.
Ο αρχιαντάρτης της Κάβζας είχε λάβει ένα μεγάλο σπαθί Ρώσου Αξιωματικού, το οποίο του το είχε δωρίσει ο στρατηγός Λιαχώφ, τον Απρίλιο του 1916, όταν ο αρχηγός των ρωσικών στρατευμάτων που είχαν καταλάβει την Τραπεζούντα, κάλεσε μέσω επιστολής στον Μητροπολίτη Αμάσειας Γερμανό Καραβαγγέλη όλους τους οπλαρχηγούς του Δυτικού Πόντου.
Ο Έλληνας αντάρτης συναντήθηκε με τον Κεμάλ, χωρίς να γνωρίζει ο ένας τον άλλον. Έφιππος και οπλισμένος ο Πιτς Βασίλ, άοπλος και πεζός ο Κεμάλ. Ο Κεμάλ του έκανε παρατήρηση, «γιατί κυκλοφορούσε οπλισμένος». Τότε ο Τσαουσίδης τον ύβρισε σκαιότατα για το θράσος που είχε να του κάνει παρατήρηση. Το επεισόδιο έληξε εκεί, αλλά η γενικότερη δράση του και τα πλήγματα που κατάφερνε εναντίον του τούρκικου στρατού είχαν ως αποτέλεσμα να επικηρυχθεί για 5000 χρυσές τουρκικές λίρες. Παρά ταύτα κατάφερε να διαφύγει μεταμφιεσμένος στην Ελλάδα το 1924 από τη Σαμψούντα.
Ο Έλληνας που εξευτέλισε δημοσίως τον Κεμάλ εγκαταστάθηκε στο Σιδηρόκαστρο όπου και πέθανε το 1938. Την ίδια χρονιά που έφυγε και ο Μουσταφά Κεμάλ.

* Η ιστορία του Βασίλειου Τσαουσίδη αναφέρεται στο βιβλίο «Αυθεντικές Ιστορίες Προσφύγων», του δρ. Γεωργίου Τσακαλίδη.

πηγή