Πώς και από πού «δένει» η χημεία μεταξύ Αρχιεπισκόπου και προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ
Του Παναγή Γαλιατσάτου
Ο Αλέξης Τσίπρας δεν καλλιεργεί εικόνα ευσέβειας, δεν κρατάει ούτε τους
τύπους. Με τη σύντροφό του δεν έχει παντρευτεί, τα παιδιά του δεν τα
έχει βαφτίσει, στην εκκλησία να ανάβει ευλαβικά το κερί του το Πάσχα και
να ακολουθεί τον Επιτάφιο δεν τον έχει δει κανείς. Διατηρεί όμως
άριστες σχέσεις με τους επικεφαλής της ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Στην προσέγγιση έχει συμβάλει η καλή χημεία ανάμεσα στον κ. Τσίπρα και
τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Το πόσο καλή είναι η σχέση τους έγινε δημόσια
γνωστό πρόσφατα, όταν ο Αρχιεπίσκοπος παραβρέθηκε στην κηδεία του
Παύλου Τσίπρα, πατέρα του επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, και χοροστάτησε στην
εξόδιο ακολουθία. Μάλιστα, αυτό το πρότεινε διακριτικά ο ίδιος ο
Ιερώνυμος στον κ. Τσίπρα, όταν του τηλεφώνησε για να τον συλλυπηθεί.
Είναι ενδεικτικό για το πώς αξιολογεί ο κ. Τσίπρας τη σχέση αυτή το ότι
δεν το φοβήθηκε.
Τα επιτελεία υπερθεματίζουν το καλό κλίμα. Στην Κουμουνδούρου μιλούν
θετικά για τις παρεμβάσεις των μητροπολιτών που λειτουργούν ως ανάχωμα
στην ακροδεξιά μισαλλοδοξία. «Είμαστε πολύ τυχεροί, που Αρχιεπίσκοπος σε
αυτή τη δύσκολη συγκυρία είναι ο Ιερώνυμος» λέει ο Νίκος Παππάς,
διευθυντής του πολιτικού γραφείου του κ. Τσίπρα. Από την άλλη πλευρά,
συνεργάτες του Αρχιεπισκόπου πιστώνουν στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ότι στο
εκκλησιαστικό ζήτημα δεν χαρακτηρίζεται από ανελαστική προσέγγιση και
ιδεοληπτική οπτική, κάτι που κατά την άποψή τους χαρακτηρίζει τη ΔΗΜΑΡ
και ιδιαίτερα ορισμένα στελέχη της.
Αυτονόητα όλα αυτά δεν είναι. Η Εκκλησία της Ελλάδος παραμένει ένας
βαθιά συντηρητικός θεσμός. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο άλλο άκρο. Αγκάθια
στις μεταξύ τους σχέσεις υπάρχουν και δεν είναι αμελητέα, όπως π.χ. το
ζήτημα του διαχωρισμού Εκκλησίας και Κράτους. Η αναμεταξύ τους
συνεννόηση αποτελεί λοιπόν μια πολιτική επιλογή.
Ενδιαφέρον έχει ότι αυτή δεν δρομολογήθηκε μετά τις εκλογές και την
ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά πολύ νωρίτερα. Η πρώτη ουσιαστική συζήτηση
ανάμεσα στον κ. Τσίπρα και τον Αρχιεπίσκοπο έγινε το 2011, σε επίσημη
συνάντησή τους με αφορμή τα φωτοβολταϊκά της Εκκλησίας. Η συζήτηση έγινε
με ανοικτά χαρτιά, ακόμα και για το θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Ιερώνυμος εξέθεσε την άποψή του, ότι
δηλαδή η περιουσία αυτή είναι αδρανής, αφού δεν δίδονται στην Εκκλησία
τα εργαλεία για την αξιοποίησή της, και άφησε χρόνο στον πρόεδρο του
ΣΥΡΙΖΑ να το ελέγξει. Σήμερα, κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ λένε ότι θα
εργαστούν για την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας.
Η συγκυρία εξάλλου φρόντισε να υπάρξει κοινός τόπος ανάμεσα στον
επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ και τον προκαθήμενο της Ελλαδικής Εκκλησίας: Την
αντίθεσή τους στην πολιτική που εφαρμόζεται στην Ελλάδα. Αν για τον κ.
Τσίπρα αυτή η αντίθεση είναι πρωτίστως ιδεολογική και πολιτική και
υπήρχε προτού η κρίση δείξει τα δόντια της, για τον Αρχιεπίσκοπο
αποτελεί εμπειρικό βίωμα των δύο τελευταίων χρόνων, μέσα από τα συσσίτια
της Εκκλησίας. Ανθρωποι που τον ξέρουν καλά λένε ότι ανησύχησε πολύ
όταν διαπίστωσε το εύρος των κοινωνικών στρωμάτων στο οποίο απευθύνεται
τα τελευταία δύο χρόνια η εκκλησιαστική αλληλεγγύη, το οποίο μεγαλώνει
συνεχώς. Τη δυσφορία του για την εξέλιξη αυτή ο Αρχιεπίσκοπος με
δυσκολία τη συγκρατεί: πριν από εννέα μήνες προειδοποίησε τον τότε
πρωθυπουργό κ. Λουκά Παπαδήμο για τον κίνδυνο κοινωνικής έκρηξης,
χαρακτήρισε τους «δανειστές δυνάστες» και μίλησε για «πολλές τρόικες»
που τελικά κατάφερε να ξεπεράσει η χώρα.
Η ανακούφιση της οδύνης για τους κοινωνικά ασθενεστέρους που πλήττονται
από τη λιτότητα και την ύφεση είναι κοινός τόπος επί του πρακτέου για
την Εκκλησία και την αξιωματική αντιπολίτευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει θέσει ως
στόχο -χωρίς ακόμα ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα στην υλοποίησή του- τη
δημιουργία δομών κοινωνικής αλληλεγγύης. Από την άλλη πλευρά, η Εκκλησία
διαθέτει τις πληρέστερες δομές κοινωνικής αλληλεγγύης στη χώρα. Δεν
είναι τυχαίο ότι στην Κουμουνδούρου βλέπουν σε αυτό το πεδίο ευρείες
δυνατότητες συνεργασίας.
Τα οφέλη της συνεννόησης είναι προφανή. Ο κ. Τσίπρας που «έρχεται» προς
την εξουσία δεν θέλει απέναντι την Εκκλησία. Και ο Αρχιεπίσκοπος που
βλέπει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εδραιώνεται ως μεγάλο κόμμα επιδιώκει να τον εντάξει
στον κύκλο των συνομιλητών της Εκκλησίας.