Ο πόλεμος στην Συρία όπως και η ανατροπή του Καντάφι στην Λιβύη και γενικότερα το «παραμύθι» της Αραβικής Άνοιξης, έγινε αποκλειστικά για τον έλεγχο από τους Αμερικανούς κατά πρώτο λόγο και στη συνέχεια από τους Ευρωπαίους σύμμαχους τους, των ενεργειακών πόρων και των ενεργειακών αγωγών της ευρύτερης περιοχής. Πρώτοι σύμμαχοι τους σε αυτό το έργο ήταν η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, οι μεγαλύτεροι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή και στη συνέχεια στην αρχική φάση η Τουρκία. Μοχλός ανατροπής των καθεστώτων ήταν οι Σουνίτες μουσουλμάνοι και τα εξτρεμιστικά σουνιτικά κινήματα. Αυτούς χρησιμοποίησαν οι Αμερικανοί και παλαιοτέρα στο Αφγανιστάν κατά της Σοβιετικής Ένωσης και έχουν μεγάλη πείρα σε αυτή την «πρακτική».
Το μεγαλύτερο εμπόδιο στα σχέδια αυτά ήταν ο πρόεδρος της Συρίας, Μπασέρ Άσαντ, που είχε αρνηθεί να συναινέσει στην κατασκευή του αγωγού Κατάρ, Ιορδανίας, Συρίας και Τουρκίας, που θα μετέφερνε το φυσικό αέριο του Κόλπου στην Ευρώπη χτυπώντας το μονοπώλιο της Ρωσίας. Αντίθετα ο Άσαντ είχε υπογράψει στις 27 Ιουλίου 2011 με το Ιράν και το Ιράκ την κατασκευή του λεγόμενου «Αγωγού Φιλίας», που θα μετέφερε το φυσικό αέριο του Ιράν μέσω Ιράκ, Συρίας, Λιβάνου, Κύπρου και Ελλάδας, στην Ευρώπη. Η στάση αυτή του Άσαντ ήταν και η κύρια αιτία που ο Ερντογάν στράφηκε μετά μανίας εναντίον του, ενώ μέχρι το 2011 τον αποκαλούσε «αδελφό» του, δήθεν για τα δημοκρατικά δικαιώματα των Σύριων.
Ένα άλλο στοιχείο που δεν γνωρίζει ο πολύς κόσμος και αποκαλύφτηκε από την τουρκική ιστοσελίδα «İnternethaber», η οποία επικαλέστηκε σχετική αναφορά της ιστοσελίδας της Deutsche Welle,, είναι ότι τον Αύγουστο του 2011, δηλαδή λίγο μετά την υπογραφή της συμφωνίας κατασκευής του «Αγωγού Φιλίας», η Δαμασκός είχε αναγγείλει την ανακάλυψη τεραστίων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που υπολογίζονταν στα 284 δισεκατομμύρια κυβικά στην περιοχή της πόλης Χομς, (Humus στα τουρκικά), γεγονός που ανέβαζε ακόμα περισσότερο το θερμόμετρο στον εμφύλιο που μόλις είχε αρχίσει να φουντώνει. Δεν είναι ίσως άσχετο το γεγονός ότι στην περιοχή της πόλης αυτής έχουν γίνει οι πιο σκληρές μάχες του πολέμου.
Για να καταλάβουμε καλύτερα την σημασία του ματαιωθέντος «Αγωγού Φιλίας» του Ιράν θα πρέπει να γνωρίζουμε τα εξής : Η συμφωνία για τον «Αγωγό Φιλίας» υπεγράφη στις 27/7/2011 στην ιρανική πόλη Assaloyeh, στην επαρχία Μπουσίρ. Από την αρχή ο σχεδιαζόμενος αγωγός θεωρήθηκε ανταγωνιστικός στα σχεδία των αγωγών τόσο του Nabucco όσο και του αγωγού TAP, στον οποίο μετέχει και η Ελλάδα. Το κόστος κατασκευής αυτού του αγωγού υπολογίζονταν στα 10 δις δολ., ενώ η συμφωνία αφορούσε την εξαγωγή ιρανικού φυσικού αερίου από το πεδίο South Pars, στον Περσικό Κόλπο, προς την Ευρώπη μέσω Ιράν, Συρίας και Λιβάνου και στην συνέχεια μέσω Κύπρου και Ελλάδας, (αν βέβαια υπήρχε συμφωνία μεταξύ της Ελλάδας και των χωρών του αγωγού). Το βασικό τμήμα του αγωγού που θα συνέδεε το Assaloyeh με τη πρωτεύουσα της Συρίας, Δαμασκό, θα είχε μήκους 1.500 χλμ. Η δυναμικότητα του αγωγού θα ήταν 110 εκατ. κυβικά φυσικού αερίου την ημέρα, ή περίπου 40 bcm κατ’ έτος ενώ υπολογίζονταν να φτάσει τα 1,2 δισεκ. κυβ. μέτρα μετά και την ενεργοποίηση των νέων φάσεων του South Pars μέσα στο 2012.
Η αντίδραση όμως των Αμερικανών ήταν άμεση και άρχισε η υλοποίηση των αμερικανικών σχεδίων που είχαν σαν αποτέλεσμα να ανδρωθεί το ισλαμικό κίνημα (Τζιχαντιστές κλπ), στην Λιβύη, στο Ιράκ και στην Συρία. Ουσιαστικά οι Τζιχαντιστες ήταν κατ αρχή δημιούργημα των Αμερικανών. Στην μεν Λιβύη ανατράπηκε και σκοτώθηκε γρήγορα ο μεγαλύτερος σταθεροποιητικός παράγοντας στην περιοχή, ο Καντάφι, αλλά στην Συρία δεν κατάφεραν το ίδιο άμεσο αποτέλεσμα. Στη Συρία τα πράγματα ήταν διαφορετικά γιατί ήταν ο μεγαλύτερος σύμμαχος της Ρωσίας στην περιοχή και από την άλλη είχε στρατιωτική συμφωνία στήριξης με το Ιράν. Έτσι άρχισε ο εμφύλιος πόλεμος. Εκεί που απέτυχαν ολοκληρωτικά τα σχέδια των Αμερικανών ήταν στην Αίγυπτο, μετά από μια προσωρινή επιτυχία των Ισλαμιστών, (οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι στενοί φίλοι του Ερντογάν), του Μοχάμεντ Μόρσι με τις σφαγές των Κοπτών χριστιανών. Τελικά επικράτησε ο κοσμικός Μοχάμεντ Σίσι που στράφηκε προς την Ρωσία.
Στην Συρία βρέθηκαν αντιμέτωπες πολλές διαφορετικές ομάδες, αλλά η κυριότερη είναι οι Τζιχαντιστές, που ο αρχηγός τους είχε εκπαιδευτεί από την CİA στις ΗΠΑ ενώ ενισχύονταν οικονομικά από το Κατάρ και από την Τουρκία που τους είχε παραχωρήσει βάσεις στο τουρκικό έδαφος. Η διαιώνιση όμως του εμφυλίου πολέμου έφερε πολλές «παρενέργειες». Τα στελέχη των Τζιχαντιστών, στην πλειοψηφία τους αξιωματικοί του ανατραπέντος από τους Αμερικανούς ηγέτη του Ιράκ, Σαντάμ Χουσεΐν, δεν είχαν ξεχάσει το μισός που είχαν για τους Αμερικανούς. Το κίνημα των Τζιχαντιστών ξέφυγε γρήγορα από τον έλεγχο των Αμερικανών και των Τούρκων και άρχισαν να δρουν αυτόνομα, ενώ τα κοινά οικονομικά συμφέροντα με την Τουρκία στην παράνομη εκμετάλλευση των πετρελαιοπηγών που κατείχαν, τους έδινε μεγάλο οικονομικό αβαντάζ.
Οι εκλογές της Τουρκίας στις 7/6/2015, έφεραν στην επιφάνεια των εξελίξεων και άλλο ένα παράγονται που μέχρι τότε δρούσε στην Συρία αυτόνομα. Τον παράγοντα των Κούρδων. Ο Ερντογάν χάνοντας την αυτοδυναμία στράφηκε κατά των Κούρδων προσδοκώντας με την εσωτερική πόλωση να κερδίσει ψήφους στις επερχόμενες νέες εκλογές στις 1 Νοεμβρίου. Το παιχνίδι του όμως εξόργιζε το ΡΚΚ και μετά την σφαγή των Κούρδων στο Suruç της Τουρκίας στις 20/7/2015 από τους Τζιχαντιστές, με τουρκική στήριξη, ξανάρχισε ουσιαστικά ο εσωτερικός πόλεμος. Το ενδιαφέρων εδώ είναι πως οι Αμερικανοί χάνοντας τον έλεγχο των Τζιχαντιστών στράφηκαν στους Κούρδους κυρίως της Συρίας για να ξαναβάλουν πόδι στην περιοχή, περιπλέκοντας τα πράγματα. Το αμερικανικό σχέδιο ήταν το σχέδιο δημιουργίας του «Βορείου Διαδρόμου» στην βόρειο Συρία, υπό τον κουρδικό έλεγχο, που θα μεταφέρει το πετρέλαιο του β. Ιράκ στην Μεσόγειο. Αυτό το σχέδιο όμως ήταν «κόκκινο πανί» για την Άγκυρα και η βασική αιτία για την επιχείρηση Πηγή Ειρήνης.
Στην δεδομένη συγκυρία βρήκαν την ευκαιρία οι Ρώσοι να επέμβουν για δυο βασικούς λόγους. Ο πρώτος ήταν ότι το καθεστώς Άσαντ είχε παρουσιάσει σημάδια κόπωσης και ο δεύτερος και κυριότερος, ήταν ότι η Μόσχα είχε καταλάβει ότι το αντίπαλο στρατόπεδο, δηλαδή ΗΠΑ, Τουρκία, Σαουδική Αραβία, Κατάρ, είχε πολλά προβλήματα ενώ ήταν διαιρεμένο καθώς ο Ερντογάν έπνεε μένεα κατά των Αμερικανών γιατί έδιναν όπλα στους Κούρδους και δεν θα μπορούσε να αντιδράσει ουσιαστικά. Ειδικά η Σαουδική Αραβία που στήριξε όλα τα κινήματα των Τζιχαντιστών είχε ήδη εμπλακεί σε ένα ατέλειωτο πόλεμο στην Υεμένη με τους εκεί Σιΐτες, ενώ το Κατάρ είχε απέναντι του ένα Ιράν που μετά την τότε συμφωνία με τις ΗΠΑ αποκτούσε ιδιαίτερο κυρίαρχο ρόλο στην περιοχή.
Η επέμβαση της Ρωσίας σε στενή συνεργασία με το Ιράν αλλά και την εμφανή στήριξη από την Κίνα, άλλαξε όλα τα δεδομένα στην διεθνή σκακιέρα. Ο στόχος των Ρώσων εκτός από το να βοηθήσουν τον Άσαντ και να κόψουν την ροη των Τζιχαντιστων προς την Ρωσία, είναι και η αύξηση της τιμής του πετρελαίου. κάτι που θα ωφελούσε τα μέγιστα στην ρωσική οικονομία. Υπενθυμίζεται ότι οι Αμερικανοί εκεί που χτύπησαν τους Ρώσους είναι στις τιμές του πετρελαίου τις οποίες έριξαν με την συνεργασία της Σαουδικής Αραβίας, για να πλήξουν την ρωσική οικονομία.
Από εδώ και πέρα η πρωτοβουλία των κινήσεων είναι στην ρωσική πλευρά και αν αναμένει κανείς μια αντίρροπη κίνηση της Δύσης αυτή θα έρθει μάλλον από την πλευρά της Ουκρανίας, ή στην περιοχή της Βαλτικής με την συνδρομή των υπάκουων στις ΗΠΑ Ανατολικοευρωπαίων. Στην ίδια την Αμερική μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο των προεδρικών εκλογών του 2020, δεν αναμένεται κάποια θεαματική κίνηση.
Εκείνος που έπεσε έξω στα σχέδια του σε όλη αυτή την ιστορία είναι η Τουρκία του Ερντογάν. Οι τουρκικοί υπολογισμοί ότι το καθεστώς Άσαντ θα κατέρρεε στο πρώτο εξάμηνο του εμφυλίου, διαψεύστηκαν οικτρά. Παράλληλα η εσωτερική αναταραχή από τον συριακό εμφύλιο με την αντίδραση μεγάλων τμημάτων του τουρκικού πληθυσμού, κυρίως των Αλεβητών κατά της πολιτικής του Ερντογάν δημιούργησε εντάσεις ενώ και ο πόλεμος με το κουρδικό ΡΚΚ συμπληρώνει το εκρηκτικό εσωτερικό τοπίο.
Δυστυχώς μέσα σε αυτά τα χρόνια χάθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες ψυχές. Πολλοί χριστιανοί της Συρίας και του Ιράκ σφαγιάστηκαν από τους αιμοβόρους Τζιχαντιστές και όλα αυτά με τις ευλογίες της Νέας Τάξης που βλέποντας να αποτυγχάνουν τα πρώτα σχέδια της για τον ολοκληρωτικό έλεγχο των ενεργειακών κοιτασμάτων, έβαλε εφαρμογή το άλλο σχέδιο, στέλνοντας εκατοντάδες χιλιάδες μουσουλμάνων από τις χώρες της περιοχής στην Ευρώπη και στην Ελλάδα με κύριο στόχο την πολτοποίηση των λαών για τον καλύτερο έλεγχο τους.
Σήμερα με την κουρδική κρίση ο πόλεμος αυτός μπήκε σε νέα φάση και το παιχνίδι με κερδισμένους Ρωσία και Δαμασκό σίγουρα δεν θα σταματήσει εδώ, ενώ η αλαζονεία του Ερντογάν, αν δεν ανατραπεί τελικά, εγκυμονεί πάντα τον κίνδυνο μας γενικότερης παγκόσμιας ανάφλεξης.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
http://nikosxeiladakis.gr
