Θα αντέξει η ρωσική οικονομία τα 60 δολάρια το βαρέλι πετρελαίου;

Άννα Κούτσμα, RBTH

Πως θα είναι η ρωσική οικονομία το 2015; Πόσο θα την επηρεάσει η πτώση της τιμής του πετρελαίου; Σενάρια και προβλέψεις για την επόμενη χρονιά, ετοιμάζουν τα υπουργεία Οικονομικών και Οικονομικής Ανάπτυξης.  

 

Η Τράπεζα Ρωσίας (Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας - ΚΤ), στην έκθεσή της έχει ήδη υπολογίσει ότι στο πιο απαισιόδοξο σενάριο οικονομικής ανάπτυξης στη χώρα, οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου θα είναι στο επίπεδο των 60 δολαρίων το βαρέλι. Στην περίπτωση που αυτό το σενάριο βγει αληθινό, τη ρωσική οικονομία την περιμένει ύφεση, που όμως θα διαρκέσει μόνο ένα χρόνο. Οι οικονομολόγοι σημειώνουν, ότι το φθηνό πετρέλαιο και η πτώση της ισοτιμίας του ρουβλιού, θα δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες για την είσοδο ξένων επιχειρήσεων στη ρωσική αγορά.

Από το Σεπτέμβριο, οι τιμές του πετρελαίου στα διεθνή χρηματιστήρια μειώθηκαν σχεδόν κατά το ένα τρίτο. Σήμερα, το πετρέλαιο τύπου Brent διαπραγματεύεται στις αγορές κοντά στα 70 δολάρια το βαρέλι. Την ίδια στιγμή, στο σχέδιο του τριετούς προϋπολογισμού της Ρωσίας, στον οποίο το 60% περίπου των εσόδων διαμορφώνεται από τις εξαγωγές πρώτων υλών, οι ετήσιες προβλέψεις έχουν υπολογιστεί με βάση την τιμή των 96 δολαρίων το βαρέλι. Τα οικονομικά επιτελεία της χώρας έχουν ήδη αρχίσει να αναθεωρούν τις προβλέψεις τους για το 2015, ενώ το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη ετοιμάσει το εναλλακτικό σχέδιο (plan Β) του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού. Στην έκθεσή του, το υπουργείο προτείνει να αναθεωρηθεί o προϋπολογισμός με τις διεθνείς τιμές πετρελαίου στα 80 δολάρια.

Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας προχώρησε ένα βήμα παραπέρα και προτείνει στις προβλέψεις της για το 2015, σαν τιμή βάσης για το πετρέλαιο τα 60 δολάρια το βαρέλι. Η ύφεση, στα στοιχεία που παραθέτει η ΚΤ, δεν έχει εκφραστεί ακόμα επακριβώς αριθμητικά, αλλά οι αναλυτές της νομισματικής ρυθμιστικής αρχής προβλέπουν ότι μπορεί να κυμαίνεται από μείον 0,5% μέχρι (-) 1,7% του ΑΕΠ (για σύγκριση, το Σεπτέμβριο το υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης προέβλεπε αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,2%). Ωστόσο, ήδη από το 2016, η ΚΤ προβλέπει μεταβολή στην αρνητική τάση προς το θετικό πρόσημο.

Αναπτυξιακά κίνητρα

Πληθωριστικές προβλέψεις  

Στις 3 Δεκεμβρίου κυρώθηκε ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός για το 2015 και για την περίοδο προγραμματισμού των ετών 2016 και 2017. Στο επίσημο κρατικό έγγραφο δημοσιονομικής πολιτικής, οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό είναι 5,5%, παρά το γεγονός ότι μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους ο πληθωρισμός έχει φτάσει σχεδόν το 9%. Η μέση ισοτιμία του δολαρίου το 2015 αναμένεται να ανέλθει σε 37,70 ρούβλια. Τώρα, η επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία του ρωσικού νομίσματος είναι περίπου 52-54 ρούβλια το δολάριο. Η βασική τιμή του πετρελαίου υπολογίστηκε στα 96 δολάρια ανά βαρέλι, παρά το γεγονός ότι σήμερα το πετρέλαιο τύπου Brent διαπραγματεύεται στα 70-71 δολάρια το βαρέλι.

Η οικονομική ανάπτυξη εξασφαλίζει ακριβές εισαγωγές. Σύμφωνα με τον ανώτερο αναλυτή του «Κέντρου Οικονομικών Προβλέψεων» της Gazprombank, Μαξίμ Πετρονέβιτς, όταν οι τιμές του πετρελαίου βρίσκονται στα 60-65 δολάρια, η υποτίμηση του ρουβλιού θα μπορούσε να φθάσει το 80%-90% (σ.σ. αυτή τη στιγμή είναι κάτι λιγότερο από το 50%). «Υπ’ αυτές τις συνθήκες, οι εισαγωγείς, οι οποίοι ήδη τώρα, έχουν χάσει σχεδόν εντελώς το περιθώριο, θα αρχίσουν τη βαθιά κάθοδο και θα επικρατήσουν τα αρνητικά πρόσημα», λέει ο Μαξίμ Πετρονέβιτς.

Οι ακριβές εισαγωγές, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, θα ευνοήσουν δύο διαδικασίες. Η πρώτη, είναι η διαφοροποίηση των εισαγωγών. «Δηλαδή, οι ρώσοι αγοραστές, μπορεί να στραφούν σε φθηνότερα ανάλογα προϊόντα από άλλες χώρες, για παράδειγμα, από την περιοχή της Ασίας», εξηγεί ο αναλυτής. Η δεύτερη τάση, θα είναι η ανάπτυξη της υποκατάστασης των εισαγωγών. «Αυτό σημαίνει, ότι θα αυξηθεί η παραγωγή των εγχώριων προϊόντων αντί για την αγορά ξένων αγαθών. Εδώ μιλάμε για την έναρξη της παραγωγής σε όχι και τόσο τεχνολογικά εξελιγμένα προϊόντα», εξηγεί ο οικονομολόγος Σεργκέι Χεστάνοφ. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να είναι γραμμές συναρμολόγησης και η βιομηχανία τροφίμων.

Μια παρόμοια κατάσταση έχει συμβεί κατά τη διάρκεια της κρίσης του 1998, όταν το εθνικό νόμισμα έχει υποτιμηθεί σε έξι μήνες τρεις φορές (από 6 ρούβλια ανά δολάριο στα 21 ρούβλια). «Η υποτίμηση του ρουβλιού το 1998 έδωσε ισχυρό κίνητρο για την ανάπτυξη της ρωσικής βιομηχανίας τροφίμων», θυμάται ο Χεστάνοφ. Για παράδειγμα, μεσούσης της κρίσης, οι ρώσοι παραγωγοί κέρδισαν τη μάχη της αγοράς παγωτού. Μέχρι τότε, τα ρωσικά παγωτά είχαν να ανταγωνιστούν τα φθηνότερα πολωνικά προϊόντα. Αλλά μετά την υποτίμηση του ρουβλιού, η τιμή του πολωνικού παγωτού αυξήθηκε κατακόρυφα. Έτσι, ενεργοποιήθηκε η εγχώρια παραγωγή και το ρωσικό παγωτό ανέκτησε τη θέση του στην αγορά».

Κερδισμένοι και χαμένοι

Παρά τη μεγάλη υποτίμηση του ρουβλίου, σε θετικό πρόσημο παραμένουν οι κλάδοι των πετροχημικών προϊόντων και της μεταλλουργίας. Αυτό οφείλεται στη «λογιστική παραδοξότητα» των συγκεκριμένων οικονομικών δραστηριοτήτων. Οι δαπάνες σε αυτούς τους κλάδους της βιομηχανίας υπολογίζονται σε ρούβλια, ενώ ένα μεγάλο τμήμα των εσόδων, από τις εξαγωγές, είναι σε συνάλλαγμα.

Διαβάστε επίσης:

Νόβακ: Η πτώση των τιμών του πετρελαίου δεν επηρεάζει το ρωσικό προύπολογισμό

Σε ιδιώτες το 19,5% της κρατικής πετρελαϊκής Rosneft

Στρατηγική συμφωνία Ρωσίας - Σλοβακίας για προμήθεια ρωσικού πετρελαίου

«Η κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, μπορεί να συμβάλει στην αύξηση των εξαγωγών και κατά συνέπεια στην αύξηση των εσόδων στους κλάδους των πετροχημικών και της μεταλλουργίας. Ωστόσο, θα πρέπει να γίνουν διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του ΠΟΕ για τη μείωση των δασμών και για τις ποσοστώσεις», σημειώνει ο Χεστάνοφ.

Ένα άλλο κίνητρο για την οικονομική ανάπτυξη θα μπορούσε να είναι η τοπικοποίηση της οικονομίας. Οι εμπειρογνώμονες στους οποίους απευθύνθηκε η RBTH, σημειώνουν ότι το ενδιαφέρον από ξένους επιχειρηματίες για τη μετακίνηση της θέσης της παραγωγής τους στη Ρωσία, θα αυξηθεί. «Εδώ είναι σημαντικό το ότι η οικονομική ανάπτυξη θα εξασφαλιστεί με την κατασκευή εργοστασίων, όχι μόνο με την αύξηση της παραγωγής», σημειώνει ο αναλυτής της Gazprombank, Μαξίμ Πετρονέβιτς.

Με φθηνό ρούβλι, τα κόστη εργασίας και πρώτων υλών στη Ρωσία μειώνονται. «Οι ξένες εταιρείες που έχουν ήδη έργα στη Ρωσία θα επωφεληθούν, το μερίδιο της υπεραξίας των ρωσικών προϊόντων θα αυξηθεί. Έχει νόημα, στο πλαίσιο των μεικτών επιχειρήσεων να ξεκινήσουν επιπρόσθετες παραγωγές, για παράδειγμα για εκείνα τα συστατικά που εξακολουθούν να αγοράζονται στο εξωτερικό», σημειώνει ο Σεργκέι Χεστάνοφ. «Στο μέλλον, πηγές ανάπτυξης μπορεί να γίνουν ξεχωριστές περιοχές της ενδοχώρας της Ρωσίας, εκεί όπου σήμερα γίνονται προσπάθειες για να βελτιωθεί το επιχειρηματικό κλίμα, όπως το Ταταρστάν, η Βόρεια Οσετία, η Μορντόβια, οι περιφέρειες Καλούγκα και Ροστόφ», προσθέτει η αναλύτρια της χρηματιστηριακής εταιρίας FBS, Ελιζαβέτα Μπελούργκινα.

http://gr.rbth.com/author/%CE%86%CE%BD%CE%BD%CE%B1+%CE%9A%CE%BF%CF%8D%CF%84%CF%83%CE%BC%CE%B1
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2015/01/60.html#.VK-oc8mMbDc