Ο "Τιτανικός" της Κρήτης
8 Δεκεμβρίου 1966.
Ε/Γ Ο/Γ Ηράκλειον
Το γνωστότερο ναυάγιο της νεώτερης ελληνικής ιστορίας, που σημάδεψε την συλλογική μνήμη, την εξέλιξη της ναυτιλίας και την σχετική νομοθεσία."Mια άσπρη γόβα που επέπλεε ανάμεσα στα συντρίμμια του «Hράκλειου», του οχηματαγωγού των Aφών Tυπάλδου, [...] ήταν η δραματική λεπτομέρεια του ρεπορτάζ για το πολύνεκρο ναυάγιο, στις εφημερίδες της εποχής".
Ε/Γ Ο/Γ Ηράκλειον
Το γνωστότερο ναυάγιο της νεώτερης ελληνικής ιστορίας, που σημάδεψε την συλλογική μνήμη, την εξέλιξη της ναυτιλίας και την σχετική νομοθεσία."Mια άσπρη γόβα που επέπλεε ανάμεσα στα συντρίμμια του «Hράκλειου», του οχηματαγωγού των Aφών Tυπάλδου, [...] ήταν η δραματική λεπτομέρεια του ρεπορτάζ για το πολύνεκρο ναυάγιο, στις εφημερίδες της εποχής".
Ελένη Μπίστικα, Καθημερινή Κάθε χρόνο, στις 8 Δεκεμβρίου, στην πλατεία Τάλω των Χανίων, γίνεται επιμνημόσυνη δέηση για τα 234 θύματα του "ναυαγίου της Φαλκονέρας", του ναυαγίου του επιβατηγού "Ηράκλειον", ιδιοκτησίας αδελφών Τυπάλδου. Από την θάλασσα περί την νησίδα, μόνον 47 άνθρωποι ανασύρθηκαν ζωντανοί. Η τραγωδία συγκλόνισε την Ελλάδα. Αποτυπώθηκε στα λαϊκά αναγνώσματα και τον λαϊκό κινηματογράφο της εποχής, και υπήρξε μία από τις κύριες αφορμές για τη δημιουργία των ακτοπλοϊκών εταιριών Λαϊκής Βάσης.Το "Ε/Γ Ο/Γ Ηράκλειον" είχε κατασκευαστεί στη Γλασκώβη, ως δεξαμενόπλοιο. Το πρώτο του όνομα ήταν Λέστερσάιρ. Είχε μετατραπεί - φτηνά και κακότεχνα- σε φέρυ-μπότ το 1964, οπότε και πέρασε στα χέρια των αδελφών Τυπάλδου. Από το 1965 νηολογήθηκε στις γραμμές Χανίων- Πειραιά και Ηρακλείου- Πειραιά.Η βύθιση του "Ηράκλειον", το Δεκέμβρη του 1966, οφείλονταν στον θανατηφόρο συνδυασμό κακών καιρικών συνθηκών και υπέρβαρου.Όταν το πλοίο εγκατέλειψε το λιμάνι της Σούδας, με προορισμό τον Πειραιά,
φυσούσαν
άνεμοι οκτώ με εννέα μποφώρ. Τελευταίο είχε φορτωθεί στο καράβι ένα
φορτηγό ψυγείο, φορτωμένο πέντε τόνους εσπεριδοειδή. Το φορτηγό μπήκε
κάθετα στο χώρο στάθμευσης, χωρίς να προσδεθεί επαρκώς και χωρίς να
ληφθούν όλα τα προβλεπόμενα μέτρα: ο απόπλους είχε καθυστερήσει και ο
καπετάνιος βιάζονταν.Όταν το "Ηράκλειον" πλησίασε την περιοχή της
βραχονησίδας της Φαλκονέρας, το φορτηγό - που ο Τύπος θα ονόμαζε Νταλίκα
του Θανάτου- λύθηκε από τα μάλλον χαλαρά δεσμά του. Οπλισμένο από το
βάρος του και την ορμή της θαλασσοταραχής, έπεσε πάνω στη δεξιά
μπουκαπόρτα, ανοίγοντας μεγάλο ρήγμα. Σε ελάχιστα λεπτά το "Ηράκλειον"
είχε βυθιστεί ολόκληρο, παρασύροντας στο βυθό και στο θάνατο 234
ανθρώπους.
Τα σήματα SOS που πρόλαβε να στείλει ο μαρκόνης του πλοίου βοήθησαν να σωθούν 47 ναυαγοί από τα πολεμικά πλοία που έσπευσαν στην περιοχή. Το οκταήμερο πένθος που κήρυξε η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να απορροφήσει το σοκ και την οργή της κοινής γνώμης. Όταν τα καράβια των Τυπάλδων άρχισαν να πηγαινοέρχονται άδεια κι ύστερα να σταματούν ένα ένα, κοινή γνώμη και Τύπος εξέφραζαν τη χαρά τους για την απονομή κάποιας δικαιοσύνης στους ατιμώρητους ενόχους.
Μετά το ναυάγιο
Οι
περισσότεροι από τα θύματα ήταν κρήτες. Το νησί βυθίστηκε στο πένθος.
Στην πλατεία Τάλω των Χανίων στήθηκε μνημείο για να θυμίζει την
τραγωδία, ενώ και οι βάσεις για τη δημιουργία της ΑΝΕΚ τίθενται τότε.
Μετά
το ναυάγιο του "Ηράκλειον", η πολιτεία καθιέρωσε την απαγόρευση απόπλου
με βάση το μέγεθος των ανέμων στα πελάγη, καταργώντας το δικαίωμα του
πλοιάρχου να αποφασίζει αν θα βγει στο πέλαγος ή όχι.
Η
τραγωδία της Φαλκονέρας βρίσκεται, ακόμη, πίσω και από την δημιουργία
των θαλάμων επιχειρήσεων του εμπορικού ναυτικού και την καθιέρωση
επιφυλακής σκοπούντος πλοίου, δηλαδή πολεμικού που βρίσκεται σε
ετοιμότητα, ώστε να μπορεί να προσφέρει βοήθεια όπου και αν τυχόν
χρειαστεί.
Τα
τραγικά συμβάντα, όπως και άλλα μικρότερα ναυάγια με τους
"σκυλοπνίχτες" των ελλήνων εφοπλιστών της εποχής, βρίσκονται πίσω από
μια σειρά ελληνικών ταινιών, με πρωταγωνιστές γνωστούς ηθοποιούς τη
ς
εποχής, σα το Νίκο Ξανθόπουλο και το Νίκο Κούρκουλο. Από μία από αυτές,
την ταινία "Ορατότης μηδέν" του Νίκου Φώσκολου, προέρχεται και η
κλασσική φράση "Όχι άλλο κάρβουνο!", η οποία είναι ναυτική έκφραση που
χρησιμοποιούνταν στα ατμόπλοια, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η
θερμοκρασία, από την κατανάλωση καυσίμου/ κάρβουνου, έφτανε σε
επικίνδυνα υψηλό σημείο.
Η
οικογένεια Τυπάλδου είχε στενές πολιτικές σχέσεις με την ΕΡΕ, κάτι που
υποδείχθηκε από την αντιπολίτευση της Ένωσης Κέντρου και έγινε θέμα
πολιτικής εκμετάλλευσης. Ο υπουργός εμπορικής Ναυτιλίας, Σ. Μαυριδογλου,
κατηγορήθηκε ότι έδινε άδειες "κάτω από το τραπέζι" στους Τυπάλδους,
για σκάφη που κρίνονταν ακατάλληλα. Ο ίδιος αρνήθηκε τις κατηγορίες,
όπως αρνήθηκε και να παραιτηθεί. 
ς
εποχής, σα το Νίκο Ξανθόπουλο και το Νίκο Κούρκουλο. Από μία από αυτές,
την ταινία "Ορατότης μηδέν" του Νίκου Φώσκολου, προέρχεται και η
κλασσική φράση "Όχι άλλο κάρβουνο!", η οποία είναι ναυτική έκφραση που
χρησιμοποιούνταν στα ατμόπλοια, σε περιπτώσεις κατά τις οποίες η
θερμοκρασία, από την κατανάλωση καυσίμου/ κάρβουνου, έφτανε σε
επικίνδυνα υψηλό σημείο.
Εις
εκ των Τυπάλδων, ο Χαράλαμπος, ήταν μεταξύ των θυμάτων της "εταιρίας
δολοφόνων": οι δολοφόνοι είχαν πλαστογραφήσει διαθήκη του ώστε να
κατονομάζει τρία μέλη της συμμορίας ως βασικούς του κληρονόμους.
ΑΠΟ ΤΟ http://www.skai.gr/
