O Benjamín de Tudela, Εβραίος της Ισπανίας, έμπορος και ταξιδευτής φτάνει το 1166 στην Κωνσταντινούπολη:
«Μετά από ταξείδι πέντε ημερών από την Άβυδο, η μεγάλη πόλη της Κωνσταντινούπολης επιτέλους φάνηκε. Είναι η πρωτεύουσα ολόκληρης της χώρας του Javan [Ιωνία], η οποία ονομάζεται Γραικία.
Εδώ είναι η κατοικία του Βασιλέα Εμμανουήλ, του Αυτοκράτορα. Δώδεκα υπουργοί είναι υπό αυτόν, καθένας από τους οποίους έχει ένα παλάτι στην Κωνσταντινούπολη και έχει κάστρα και πόλεις. Κυβερνούν το σύνολο της χώρας. Επικεφαλής είναι ο ρήγας Έπαρχος [της Πόλης], ο δεύτερος τη τάξη είναι ο Μέγας Δομέστιχος, ο τρίτος ο Δεσπότης, ο τέταρτος είναι ο Μέγας Δούκας, και πέμπτος είναι ο Μεγάλος Οικονόμος. Και οι άλλοι φέρουν τέτοια ονόματα. Η περιφέρεια της Πόλης είναι δεκαοκτώ μίλια. Το ήμισυ είναι περιτριγυρισμένο από θάλασσα και το άλλο από στεριά και βρίσκεται πάνω σε δύο υγρούς βραχίονες, ένας από τη θάλασσα της Ρωσίας και ένας από τη θάλασσα του Sepharad [Ισπανία].
Κάθε είδος εμπόρου έρχεται εδώ· από τη γη της Βαβυλώνας, από τη χώρα του Shinar [Μεσοποταμία], από την Περσία, Μηδεία και από όλη την κυριαρχία της Αιγύπτου, από τη γη της Χαναάν και από την αυτοκρατορία της Ρωσίας, την Πατζινακία, Χαζαρία και τη χώρα της Λομβαρδίας και του Sepharad. Είναι μια πολυσύχναστη πόλη και οι έμποροι έρχονται σε αυτήν από παντού, δια θαλάσσης ή γης, και δεν υπάρχει άλλος τόπος σαν αυτόν στον κόσμο εκτός από τη Βαγδάτη, τη μεγάλη πόλη του Ισλάμ.
Στην Κωνσταντινούπολη βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Σοφίας και η έδρα του Πάπα των Ελλήνων, αφού οι Έλληνες δεν υπακούν στον Πάπα της Ρώμης. Υπάρχουν επίσης εκκλησίες όσες ο αριθμός των ημερών του έτους. Μια ποσότητα πλούτου που δεν περιγράφεται φτάνει εδώ κάθε χρόνο ως φόρος από τα δύο νησιά, τα κάστρα και τα χωριά που υπάρχουν γύρω. Και τέτοια πλούτη δεν μπορούν να βρεθούν σε καμία άλλη εκκλησία του κόσμου. Και σε αυτήν την εκκλησία υπάρχουν κολώνες από χρυσό και ασήμι, και λάμπες από άργυρο και μάλαμα, περισσότερες από όσο ένας άνθρωπος μπορεί να μετρήσει.
Κοντά στα τείχη του Παλατιού είναι επίσης ένας χώρος διασκέδασης που ανήκει στον Βασιλέα και ονομάζεται Ιππόδρομος· και κάθε χρόνο την επέτειο από τη γέννηση του Ιησού ο Βασιλέας διοργανώνει μία μεγάλη γιορτή εκεί. Σε αυτό το μέρος άνθρωποι από όλες τις φυλές του κόσμου έρχονται ενώπιον του Βασιλέα και της Βασίλισσας με ακροβάτικα ή χωρίς, και φέρνουν λιοντάρια, λεοπαρδάλεις, αρκούδες και άγρια γαϊδούρια για μάχες μεταξύ τους. Και το ίδιο πράγμα γίνεται και με πουλιά. Δεν υπάρχει τέτοια ψυχαγωγία πουθενά σε άλλη γη...»
Φρουροί του Vecchio Imperio, "της παλιάς Αυτοκρατορίας" (λεπτομέρεια), Άγγελος Ακοντάτος, 15ος, Βυζαντινό Μουσείο
