Οι Σύροι γιόρτασαν στις 22 Δεκεμβρίου 2016 στη βόρεια συριακή πόλη του Χαλεπίου, καθώς ο στρατός ανακοίνωσε ότι επανέλαβε τον πλήρη έλεγχο της δεύτερης πόλης της χώρας. (AFP)
Από την αρχή της Συριακής κρίσης, τα βάσανα των Σύρων πολιτών δεν ήταν μόνο από την απειλή μαχών σε όλα τα διάφορα μέρη της Συρίας, αλλά και από τις διάφορες οικονομικές και κοινωνικές πτυχές της κρίσης.
Σε ορισμένες περιοχές και καταστάσεις, αυτές οι πτυχές υπερβαίνουν τις πραγματικές πολεμικές μάχες σε όρους ζημιών του συριακού πληθυσμού. Η Συρία έγινε, εντός ενός έτους, από τη φθηνότερη και ασφαλέστερη χώρα στον κόσμο, η πιο επικίνδυνη και ακριβή.
Από το 2011, η οικονομία έχει επηρεαστεί από την κλιμάκωση στο μεγαλύτερο μέρος της Συρίας. Καταρχάς, η επιδείνωση πήρε τη μορφή μιας ελαφριάς ανόδου στις τιμές του χρυσού και του αμερικανικού δολαρίου, που οδήγησε σε περιορισμένη αύξηση του κόστους των πάντων στη Συρία. Ωστόσο, το 2012, η συριακή οικονομία άρχισε να καταρρέει πιο γρήγορα για διάφορους λόγους, από τους οποίου οι σημαντικότεροι:
· Η πολιορκία της βιομηχανικής πρωτεύουσας της Συρίας - Χαλεπιού και η καταστροφή όλων των βιομηχανικών περιοχών και η αποσυναρμολόγηση/λεηλασία πολλών εργοστασίων και το λαθρεμπόριο των λάφυρων προς τη Τουρκία από τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (ΕΣΣ, FSA).
· Ο έλεγχος από τον ΕΣΣ και την Αλ-Νόσρα των περισσότερων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Χασάκα, Χομς και Ντέιρ εζ-Ζορ μέσω παράνομου εμπορίου πετρελαίου με την Τουρκία.
· Οι κυρώσεις από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίες περιλαμβάνονταν παράλογα όλους τους τομείς της συριακής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένου ακόμα και του τομέα της υγείας.
· Η απομόνωση της γεωργικής επαρχίας της Χασάκα από τις υπόλοιπες περιοχές που ελέγχει η κυβέρνηση από τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (ΕΣΣ, FSA) και την Αλ-Νόσρα.
Λόγω των γεγονότων που προαναφέρθηκαν, η αξία της συριακής λίρας μειώθηκε κατά δέκα φορές κατά τη διάρκεια των έξι ετών του πολέμου. Περαιτέρω, η καταστροφή ή η κατοχή των πηγών των πρώτων υλών και των βιομηχανικών ζωνών, οδήγησε στην κατάρρευση της συριακής βιομηχανίας σχεδόν ολοκληρωτικά, η οποία σήμαινε κυρίως στήριξη στις εισαγωγές για να καλύψουν τις ανάγκες των Σύρων που αντανακλάται επίσης αρνητικά στην αξία του συριακού νομίσματος και αύξησε το κόστος ζωής στη Συρία πάνω από 10 φορές.
Σήμερα, η Συρία βασίζεται κυρίως στις εισαγωγές από τη Ρωσία, το Ιράν, την Κίνα και την Ινδία.
Η συριακή κυβέρνηση έλαβε επίσης πολλές πιστωτικές γραμμές για την εισαγωγή βασικών αγαθών ειδικότερα από τις ιρανικές και ρωσικές κυβερνήσεις.
Η απουσία ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος έχει οδηγήσει στην αύξηση του πλούτου ορισμένων Σύρων εμπόρων, καθώς και η απουσία ενός δίκαιου συστήματος των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, και η απουσία οποιουδήποτε ελέγχου στις εισαγωγές και την τιμολόγηση των εμπορευμάτων που θεωρούνται μη απαραίτητα, όπως τα smartphones και άλλων βιομηχανικών ή γεωργικών προϊόντων.
Ο πληθωρισμός των τιμών περιλαμβάνει όλους τους τομείς από τα τρόφιμα μέχρι τα βιομηχανικά προϊόντα, και η άνοδος των τιμών έχει φτάσει σε αφάνταστα επίπεδα στους τομείς των κατοικιών και των αυτοκινήτων όπου κάποια μεταχειρισμένα αυτοκίνητα κοστίζουν 150 χιλιάδες δολάρια.
Σε ορισμένες περιοχές, ένα μέσο διαμέρισμα μπορεί να κοστίσει 1-2 εκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την αγορά ενός σπιτιού σχεδόν αδύνατη για το μεγαλύτερο ποσοστό των Σύρων.
Η οικονομική κατάσταση επιδεινώνεται και λόγω των αμερικανικών και ευρωπαϊκών κυρώσεων και της ενθάρρυνσης της τουρκικής μαφίας για παράνομες συναλλαγές στη Συρία. Άνθρωποι που διαφεύγουν από την κακή οικονομική κατάσταση στη Συρία αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα των αιτούντων άσυλο στην Ευρώπη.
Για τους Σύρους, οι επιλογές μετανάστευσης είναι μόνο λίγες, καθώς οι Σύροι δεν επιτρέπονται να εισέλθουν νόμιμα στις περισσότερες χώρες του κόσμου, αναγκάζοντάς τους να ακολουθήσουν παράνομες μεθόδους, όπως τη παραχάραξη διαβατηρίων ή τη λαθραία διαφυγή μέσω θάλασσας ή από τη ξηρά.
Στους Σύρους έχει απαγορευτεί ακόμα και η απόκτηση κατοικίας στο Λίβανο.
Το Ιράν, τη Ρωσία, η Τουρκία, η Μαλαισία και η Κίνα είναι από τις λίγες χώρες που εξακολουθούν να δέχονται Σύρους νόμιμα για λόγους εργασίας ή σπουδών.
Η Συρία εφαρμόζει ένα υποχρεωτικό σύστημα στρατολόγησης στον Συριακό Αραβικό Στρατό, όπου κάθε Σύρος άνδρας άνω των 18 πρέπει να υπηρετήσει για 24 μήνες ή 18 μήνες στην περίπτωση που έχει ένα πανεπιστημιακό πτυχίο. Η υποχρεωτική στράτευση περιλαμβάνει όλες τις διαφορετικές θρησκείες και φυλές, με εξαίρεση των Εβραίων λόγω της ευαισθησίας τους στο γεγονός ότι το Ισραήλ είναι ο κύριος εχθρός του συριακού στρατού, και των Παλαιστινίων προσφύγων που υπηρετούν στο Παλαιστινιακό Απελευθερωτικό Στρατό.
Αν η οικογένεια έχει μόνο ένα γιο, τότε απαλλάσσεται από τη στρατιωτική θητεία, ή ένα από τα παιδιά μπορεί να μην υπηρετήσει στον στρατό αν όλα τα αδέλφια του είναι κληρωτοί ή στην εφεδρική στρατιωτική θητεία.
Το 2012, με την κλιμάκωση των επιθέσεων από το Μέτωπο αλ-Νόσρα και τον ΕΣΣ, οι αριθμοί στον ΣΑΣ (Συριακός Αραβικός Στρατός) είχαν μειωθεί σημαντικά λόγω της απώλειας πολλών περιοχών στην ανατολική και βόρεια Συρία και τις μεγάλες απώλειες στις τάξεις της εκπαίδευσης.
Ωστόσο, η κυβέρνηση ανέλαβε γρήγορα μια σειρά από βήματα έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης της θητείας του στρατιώτη στο ίδιο Κυβερνείο, επιτρέποντας τη δυνατότητα της χρήσης των εφέδρων.
Η συριακή κυβέρνηση επέτρεψε σε πρώην βετεράνους του συριακού στρατού και πρώην αξιωματικούς τη δυνατότητα δημιουργίας ομάδων μάχης που ανήκουν στην Φρουρά της Δημοκρατίας, στη 4ης Μεραρχία, στη Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών, ή στην Υπηρεσία Πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς και τη σύσταση της Εθνικής Αμυντικής Δύναμης (National Defense Force , NDF) από εθελοντές πολίτες. Τα βήματα αυτά οδήγησαν σε μια σημαντική ανάκαμψη στο ανθρώπινο δυναμικό του συριακού στρατού, ιδιαίτερα το 2015, όταν ο συριακός στρατός άρχισε να ανακτήσει τον έλεγχο μεγάλων περιοχών και με την επιστροφή πολλών πρώην αποστατών του στρατού.
Οι τομείς υπό έλεγχο της κυβέρνησης και του συριακού στρατού είναι σχετικά ασφαλείς περιοχές για μια χώρα σε κατάσταση πολέμου, καθώς αυτά τα εδάφη είναι τα μόνα όπου εξακολουθούν να περιλαμβάνουν τους Σύρους από διάφορες θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες και επιτρέπεται σε όλους να κινούνται, εργάζονται και εκπαιδεύονται, χωρίς κανένα περιορισμό.
Πύραυλοι Grad και όλμοι, που χρησιμοποιούνται συχνά από τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, είναι η κύρια απειλή για τους αμάχους σε περιοχές όπως η πόλη του Χαλεπίου στο παρελθόν, και τώρα στη βόρεια ύπαιθρο της Χάμα.
Επιθέσεις αυτοκτονίας από τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως το Ντάες/ISIS και το Μέτωπο αλ-Νόσρα είναι μια άλλη απειλή για τους αμάχους σε όλες τις περιοχές υπό κυβερνητικό έλεγχο.
Οι περισσότεροι από τους στρατηγικούς δρόμους που ελέγχονται από την κυβέρνηση της Συρίας μαρτυρούν μια έντονη παρουσία φραγμάτων και σημείων ελέγχου, όπως οι δρόμοι της: Χομς-Δαμασκού, Αθρίγια-Χανασίρ-Χαλέπι, τη Δαμασκό-Σουγιέντα, Δαμασκός-Νταριγία. Ενώ η παρουσία φραγμάτων μειώνεται σημαντικά μέσα στις πόλεις, πολλές από τις επαρχίες που ελέγχονται από την κυβέρνηση είναι τώρα τελείως ελεύθερες από φράγματα, διευκολύνοντας σημαντικά την κυκλοφορία των Σύρων στην καθημερινή τους ζωή, χάρη στις μεγάλες προσπάθειες των υπηρεσιών πληροφοριών έναντι των κοιμισμένων κύτταρων των HTS (Hay'at Tahrir al-Sham που αναφέρεται συχνά ως Tahrir al-Sham) και του Ντάες/ISIS. Οι συριακές υπηρεσίες πληροφοριών στηρίζονται σε ενέδρες και επιδρομές για να αποτρέψουν τυχόν τρομοκρατικές επιθέσεις, και παρότι δεν υπάρχει απόλυτη ασφάλεια, η κατάσταση της ασφάλειας βελτιώνεται σταδιακά.
Πριν από την κρίση, οι περισσότεροι Σύροι εργάζονταν στο δημόσιο τομέα και έθεταν μεγάλη πίεση στο συριακό προϋπολογισμό. Ωστόσο, μετά από 6 χρόνια πολέμου, οι περισσότεροι Σύροι εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα ή σε ιδιωτικές μικρές επιχειρήσεις και η ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα και η αύξηση της παραγωγικότητας των Σύρων πολιτών δείχνουν ότι η συριακή οικονομία μπορεί να ανακάμψει γρήγορα στην φάση μετά του πολέμου.
Η συριακή οικονομία γνώρισε μια μικρή βελτίωση μετά την απελευθέρωση του Χαλεπίου, το άνοιγμα του δρόμου που συνδέει τη Χασάκα με το Χαλέπι μέσω της ανατολικής υπαίθρου του Χαλεπίου και της Ιεράπολης, και την αποκατάσταση του ελέγχου επί των περισσότερων συριακών κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Αναμένεται ότι η οικονομία θα γνωρίσει μια μεγαλύτερη βελτίωση στην περίπτωση της επιστροφής της λειτουργίας των ιρακινο-συριακών συνόρων, και την ανακατάληψη των μεγάλων κοιτασμάτων πετρελαίου στο Ντέιρ Εζ-Ζορ από τον ΣΑΣ, η οποία θα επιτρέψει στη συριακή κυβέρνηση να μειώσει σημαντικά τις δαπάνες της, επιτρέποντας την επιτάχυνση της διαδικασίας ανοικοδόμησης με τη συμμετοχή των κύριων συμμάχων της Συρίας, ήτοι της Ρωσίας, της Κίνας και του Ιράν.
Μετάφραση στα ελληνικά από Κριστιάν Άκκυριά για τον Ινφογνώμονα Πολιτικά, Αθήνα, 18.6.2017
southfront.org
