(Ίστρος, κατά τον Γεωγράφο Mελέτιο, καλείται ο ποταμός Δούναβις από το σημείο που ενώνεται με τον ποταμό Σαύο μέχρι την Μαύρη Θάλασσα ή κατ' άλλους από την Aξιούπολη και κάτω, μέχρι τις εκβολές του.), στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου.
Από παιδί ο Νικήτας διδάχθηκε την αγία πίστη από το Γότθο επίσκοπο Θεόφιλο, ο οποίος συχνά υπενθύμιζε στο Νικήτα τα λόγια του Απ. Παύλου: «ένε ἐν οἲς ἔμαθες... ἀπὸ βρέφους τὰ ἱερὰ γράμματα οἶδᾳς, τὰ δυνάμενα σὲ σοφίσαι εἰς σωτηρίαν διὰ πίστεως τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Β'πρόςΤιμόθεον, γ' 14-15). Δηλαδή, μένε ακλόνητος σ' εκείνα που έμαθες. Από μικρό παιδί γνωρίζεις τις Άγιες Γραφές, που μπορούν να σου μεταδώσουν την αληθινή σοφία, που οδηγεί στη σωτηρία δια μέσου της πίστεως στον Ιησού Χριστό. Και έτσι έγινε.
Όταν ο Γότθος ηγεμόνας Αθηνάριχος άρχισε
να διώκει και να βασανίζει τους χριστιανούς, ο άγιος Νικήτας στάθηκε
απέναντί του με παρρησία και τον αποκήρυξε ως ειδωλολάτρη και
απάνθρωπο. Αμέσως συνελήφθη και αγρίως βασανίστηκε, αλλά όχι μόνο δεν
κάμφθηκε, παρά με μεγαλύτερη ένταση ομολογούσε την πίστη του στον
Χριστό, αναπέμποντας ευχαριστίες. Ο νους του ήταν αδιαλείπτως υψωμένος
προς τον Θεό και στο στήθος του κατάσαρκα έφερε μια εικόνα της Υπεραγίας
Θεοτόκου με το προαιώνιο Παιδί-Χριστό, κρατώντας στο χέρι Του τον
Σταυρό. Ο άγιος Νικήτας είχε πάντα μαζί του αυτή την εικόνα, διότι η
Υπεραγία Θεοτόκος του είχε παρουσιαστεί και τον παρηγόρησε. Στο τέλος ο
βασανιστής του τον έριξε μέσα σε κάμινο, όπου ο άγιος μάρτυς εξέπνευσε,
αλλά το σώμα του παρέμεινε τελείως άθικτο από τη φωτιά.
Ένας φίλος του αγίου, ο Μαριανός, πήρε
το άψυχο σώμα από τη γη των Γότθων (Βεσσαραβία και Βλαχία) και το
μετέφερε στη Μοψουεστία της Κιλικίας. Έκτισε εκκλησία, την οποία
αφιέρωσε στον άγιο Νικήτα και τοποθέτησε εκεί τα θαυματουργά λείψανα του
μάρτυρος. Ο άγιος Νικήτας μαρτύρησε ενδόξως το έτος 372.
Ἀπολυτίκιον (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Νίκην ἔστησας, κατὰ τῆς πλάνης, νίκης εἴληφας, ἄφθαρτον γέρας, ἐπαξίως Νικήτα φερώνυμε, σὺ γὰρ νικήσας ἐχθρῶν τὴν παράταξιν, διὰ πυρὸς τὸν ἀγῶνα ἐτέλεσας. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.
http://www.saint.gr/2431/saint.aspx
