Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023

Το Βυζαντινό Φ.Π.Α

Η δεκάτη ή Κομέρκιον ήταν φόρος επί των εισαγόμενων ειδών. Στις πηγές αναφέρεται πως ο συντελεστής ήταν στο 10% της αξίας των ειδών. (Καλύτερα από σήμερα). Μάλιστα τον 15ο αιώνα ο Ιωάννης Παλαιολόγος αναγκάζεται να το μειώσει στο 2%.

Τον συγκεκριμένο φόρο τον συνέλεγε ο Κομμερκιάριος και επειδή το αξίωμα αυτό είχε πολύ χρήμα, συνήθως τον διόριζε ο ίδιος ο Αυτοκράτορας.

Οι βασιλικοί κομμερκιάριοι ήταν υπεύθυνοι για τη συλλογή του φόρου και βρίσκονταν σε στρατηγικά σημεία όπου υπηρχε έντονη εμπορική δραστηριότητα.

Κάποια στιγμή όμως απο τον 8ο αιώνα και μετά οι Κομμερκιάριοι υποβαθμίζονται.

Το κομμέρκιον ήταν η μοναδική πηγή εσόδων του Βυζαντινού κράτους από τον εμπορικό τομέα και δεν αποτελούσε κάποιο μεγάλο ποσοστό των συνολικών εσόδων του.

Το Βυζαντινό κράτος θα μπορούσε να είχε τεράστια έσοδα από το εμπόριο και να αναπτύξει μια τάξη εμπόρων. Ωστόσο, δεν είχε τις κατάλληλες κρατικές λειτουργίες και δεν βοηθούσε/δεν επιθυμούσε την ελεύθερη ιδιωτική εμπορική πρωτοβουλία. Μάλλον… δεν ενδιέφερε και τόσο η κερδοφορία μέσα από το εμπόριο. Έτσι, παρότι πολλές πόλεις της Ρωμανίας ήταν κέντρα εμπορίου στο τέλος της ημέρας το βυζαντινό κράτος αποκόμιζε μονάχα ένα 10%.

Η οικονομία του Βυζαντίου βασίστηκε στον αγροτικό τομέα μέχρι και το τέλος του. Αυτή ήταν η «βαριά βιομηχανία» του και από εκεί προερχόταν το κύριο μέρος των εσόδων του.

Αν η λέξη κομμέρκιον σας θυμίζει κάτι, έχει την ίδια ρίζα με την αγγλική λέξη commerce=εμπόριο η οποία προέρχεται και αυτή από το λατινικό commercium.

*εικόνα από το Βασίλειος Βασιλεύς 1: Όρκος Πίστης.