Παρασκευή 20 Μαΐου 2022

Μικρές ιστορίες από τη “Μάχη της Κρήτης”

Η Μάχη της Κρήτης χαρακτηρίστηκε ως η “ενδοξοτέρα και παραδοξοτέρα Μάχη της ιστορίας”. Άοπλοι Κρητικοί νίκησαν τους πάνοπλους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Ο αγώνας των Κρητικών έγινε αφορμή να ειπωθεί ότι «στο εξής δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν ως Έλληνες».

Λέγεται ότι την Κρήτη υποστήριξε αμυντικά μια ολόκληρη Μεραρχία Βρετανών. Στη Μεραρχία συμμετείχαν Άγγλοι, Ουαλοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί. Στο τάγμα των Νεοζηλανδών που υπερασπιζόταν τον Λόφο 107 του Μάλεμε συμμετείχε και μία διμοιρία αυτοχθόνων Νεοζηλανδών, οι ΜΑΟΡΙ, που είχαν καταταγεί εθελοντικά στον Στρατό της Νέας Ζηλανδίας.

Η δύναμη της μεραρχίας πρέπει να ήταν 6 με 7 χιλιάδες άντρες με πολύ καλό οπλισμό και ορισμένα θωρακισμένα αυτοκίνητα. Σε ποια μάχη πήραν μέρος αυτές οι χιλιάδες; Στο ύψωμα 107 πολέμησαν 600 περίπου Νεοζηλανδοί με διοικητή τον Ταγματάρχη Άντριους.

Κράτησαν αμυνόμενοι ένα μερόνυχτο και μετά αναδιπλώθηκαν προς τα πίσω. Την οπισθοχώρηση την ονόμασαν αναδίπλωση. Ο διοικητής της μεραρχίας, στρατηγός Φράιμπεργκ από το στρατηγείο του στο Ακρωτήρι δεν ενέκρινε την «αναδίπλωση» και διέταξε ανακατάληψη του 107. Ήταν όμως αργά. Οι Γερμανοί είχαν εδραιωθεί. Το αεροδρόμιο του Μάλεμε ήταν δικό τους. Έβγαζαν συνεχώς στρατιώτες και βαρύ οπλισμό. Η Μάχη της Κρήτης είχε κριθεί. Η νίκη των Γερμανών ήταν βέβαιη. Οι Άγγλοι υποχωρούν. Στο Μάλεμε Κρητικοί και Νεοζηλανδοί δίνουν ηρωική μάχη. Οι Γερμανοί τελικά νικούν και στον Γαλατά. Οι Άγγλοι, σύμφωνα, φαίνεται, με κάποιο σχέδιο προχωρούν στον Αποκόρωνα και μέσω Βρυσών, προσπαθούν να φτάσουν στα Σφακιά, για να επιβιβαστούν σε πλοία και να πάνε στην Αίγυπτο. Λίγοι τα κατάφεραν. Πολλοί αιχμαλωτίστηκαν από τους Γερμανούς. Οι Κρητικοί όμως μάχονται. Μάχονται και νικούν. Στην Αγιά, στον Ταυρωνίτη, στον Κακόπετρο, στην Κάντανο. Νίκες που θα τις πληρώσουν πολύ ακριβά με εκτελέσεις και καταστροφές χωριών.

Στη Μάχη της Κρήτης πήραν μέρος και ολιγάριθμοι Κύπριοι. Η Κύπρος τότε ήταν αγγλικό προτεκτοράτο. Οι Άγγλοι τους Κύπριους τους χρησιμοποιούσαν ως οδηγούς αυτοκινήτων.

Στη δυτική πλευρά του στρατοπέδου του Αγίου Ιωάννη στάθμευε ένας όρχος αγγλικών αυτοκινήτων και όλοι οι οδηγοί ήταν Κύπριοι.

Στον Πόρο, που ήταν απέναντι από την Παλιά Ηλεκτρική στην οδό Αναγνώστου Γογονή, ήταν μια αγγλική πυλοβολαρχία. Τη δεύτερη μέρα της Μάχης της Κρήτης είχε μείνει μόνο ένα αντιαεροπορικό πυροβόλο με χειριστή έναν Σέρβο. Είχε καταρρίψει δύο Στούκας και είχε καταστρέψει πάνω από τρία ανεμόπτερα. Ένας Γερμανός πιλότος για να το καταστρέψει έπεσε εθελοντικά πάνω του. Οι Γερμανοί μετά την κατάληψη της Κρήτης έστησαν στον Λόφο ένα μεγάλο σιδερένιο σταυρό με το όνομα του.

Ο χειριστής του Πυροβόλου ήταν Σέρβος αξιωματικός του Πυροβολικού που είχε διαφύγει από τη Σερβία μετά την εισβολή των Γερμανών, πήγε στην Αγγλία και κατατάχτηκε εθελοντικά στον αγγλικό στρατό.