Εμφανίζονταν πάντα το εσπέρας...
από το πουθενά και ήταν ο φόβος και τρόμος των τούρκων κατακτητών της Κρήτης.
Τους λέγαν και Καλησπέρηδες, γιατί η τρομερή εμφάνισή τους στο σπίτι του τούρκου θύματός τους συνοδευόταν από μια καλησπέρα.
Ήταν εκδικητές και συνήθως προσωπικοί ήταν οι λόγοι, που τους έσπρωχναν να παρατήσουν την κοινωνική ζωή των κατακτημένων περιοχών τους και να καταφύγουν στα τρία απόρθητα φρούρια της Κρήτης:
της Γραμπούσας (Χανιά), της Σούδας (Χανιά) και της Σπιναλόγκας (Λασίθι) και μετά την άλωση και
των φρουρίων αυτών σε βουνά και μοναστήρια.
Οι Χαΐνηδες, οι φοβεροί εκδικητές οικογενιακών αδικημάτων και όχι μόνο, που προτιμούσαν να ζούνε σκληροτράχηλα στην άγρια φύση της Κρήτης, Ελεύθεροι, συντροφιά με τα όπλα τους και να είναι οι σκληροί τιμωροί και ο μέγας φόβος των τούρκων.
Υπήρξαν μέχρι και ιερείς που έγιναν Χαΐνηδες και παρόλη την προσπάθεια των τούρκων να τους εξαλείψουν, οι "Καλησπέρηδες" έδιναν το παρών μέχρι την τελευταία μέρα που τουρκικό πόδι πατούσε στην Κρήτη.
Χαραχτηριστικό παράδειγμα Χαΐνη, είναι ο μεγάλος Βασίλειος Χάλης από το Θέρισσο Χανίων, όπου μαζί με τα ηρωικά αδέρφια του και τα παλικάρια της Κρήτης ξεκίνησαν την Επανάσταση του 1821 στο νησί.
Γ.Θ
yiorgosthalassis.blogspot.com