Ένα ιδιαίτερα διδακτικό κείμενο
Πριν
από πέντε περίπου χρόνια, αποφάσισα να ταξιδέψω στο εξωτερικό, στο
Λάνκαστερ της Αγγλίας, για τη συνέχιση των σπουδών µου. Τότε δεν ήξερα,
ούτε µπορούσα να φανταστώ, τις ευλογίες που ο Κύριος θα µου επιφύλασσε.
Πέρα
από τις όµορφες ακαδηµαϊκές αίθουσες, τους απλούς και προσιτούς
καθηγητές και το οργανωµένο πρόγραµµα σπουδών του Αγγλικού
Πανεπιστηµίου, είχα την ευκαιρία να αρχίσω να εκκλησιάζοµαι και να
κοινωνώ εν Χριστώ µε τους ενορίτες της τοπικής Ορθόδοξης εκκλησίας του
Λάνκαστερ, του Τιµίου και Ζωοποιού Σταυρού, που ανήκει στο Πατριαρχείο
της Αντιοχείας. Μια ενορία που δεν χαίρει την απόκτηση ενός ναού για τις
λειτουργίες της. Μιας ενορίας που οι πιστοί πρέπει κάθε εβδοµάδα να
κάνουν «κράτηση χώρου» στο Πανεπιστήµιο ώστε να µπορούν να
λειτουργηθούν. Μιας ενορίας που οι συνθήκες απαιτούν η Θεία Λειτουργία
να γίνεται συνήθως κάθε Σάββατο, λόγω µη δυνατότητας ευρέσεως χώρου τις
Κυριακές. Μιας ενορίας που οι πιστοί πρέπει να βρίσκονται στον χώρο της
Θείας Λειτουργίας µια ολόκληρη ώρα πριν από την έναρξη της, ώστε να
µετατρέψουν ένα απλό και άµορφο δωµάτιο σε ναό για την τέλεση της
ακολουθίας. Αυτή έγινε η ενορία µου και η πνευµατική µου οικογένεια εδώ
στην Αγγλία. Προϋπόθεση των Θείων Λειτουργιών και των υπολοίπων
εκκλησιαστικών ακολουθιών στην «Αγγλική µου» ενορία, είναι ότι οι πιστοί
θα συµµετέχουν ενεργά στα κοινά της Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία εδώ,
είναι το εκκλησίασµα και όχι ο ναός. Οι ενορίτες θα «στήσουν» τις
εικόνες και την Αγία Τράπεζα κάθε φορά πριν από την Θεια Λειτουργία, θα
πλησιάσουν ντροπαλά το ψαλτήρι για να εκφωνήσουν (ακόµα και παράφωνα) τα
λόγια του λαού, να εκπροσωπήσουν το εκκλησίασµα, γιατί πολύ απλά αν δεν
το κάνουν, Θεία Λειτουργία δεν θα γίνει.
Αν δεν γονατίσει
κάποιος να ζυµώσει και να φέρει πρόσφορο, ή δεν λάβουµε ταχυδροµικά νάµα
ή κεριά, τότε αυτά θα µας λείψουν από την Θεία Λειτουργία και έτσι
αυτή, δεν θα τελεστεί. Η συµµετοχή δεν είναι απλά προαιρετική ή
αποτέλεσµα καλής διάθεσης του πιστού, αλλά απαραίτητη πράξη για την
ύπαρξη της ενορίας, και κατ’ επέκταση απαραίτητο βίωµα του αυθεντικού
Χριστιανού της ενορίας µας εδώ στην Αγγλία.
Γεννήθηκα
Ορθόδοξος Χριστιανός. Είναι κάτι που σχεδόν όλοι µας στην Ελλάδα το
θεωρούµε αυτονόητο. Γεννιόµαστε και βαφτιζόµαστε Χριστιανοί και το
θεωρούµε δεδοµένο, όπως θεωρούµε δεδοµένη και την ύπαρξη ναού δίπλα στο
σπίτι µας. Σε αυτόν τον ναό δε, ιερείς, αρχιερείς, διάκονοι, ψάλτες
υπάρχουν σχεδόν πάντα. Αν εµείς οι ίδιοι δεν συµβάλλουµε στο ψάλσιµο ή
αν δεν φέρουµε πρόσφορα, κόλλυβα ή κεριά, ή αν δεν «στήσουµε» τις
εικόνες µπροστά από την Αγία Τράπεζα, όλα αυτά θα υπάρχουν. Εµείς
µπορούµε απλά να παραβρεθούµε και όχι να συµµετάσχουµε, γιατί όλα τα
υπόλοιπα στην λειτουργική µας ζωή τα θεωρούµε δεδοµένα και υπό µια
έννοια δεν συµβάλλουµε στο να υπάρχουν συνειδητά στην ζωή µας. Μήπως µε
τον ίδιο τρόπο δεν συµβάλλουµε συνειδητά και στο ορθόδοξο αυθεντικό
χριστιανικό βίωµά µας ; Ο Κύριος µε ευλόγησε να ζω σε αυτή την ενορία
εδώ στην Αγγλία, όπου αδερφοί µου, ο ιερέας κουβαλάει τα Άγια Σκεύη,
εικόνες, βιβλία και την υπόλοιπη «εκκλησία» σε κάθε ακολουθία σε τρεις
βαλίτσες. Ένας αυθεντικός Ορθόδοξος Χριστιανός, Άγγλος στην καταγωγή,
που δεν γεννήθηκε ορθόδοξος. Ένας ιερέας που απαρνήθηκε µεγάλες τιµές
πριν από περίπου 20 χρόνια ώστε να επιλέξει µετά από πολλές δοκιµασίες
να ασπαστεί την Ορθοδοξία, και γι’ αυτό θέλει κάθε φορά να γιορτάζει την
Θεία Λειτουργία. Ένας ιερέας που πριν από την Θεία Λειτουργία σηκώνει
τα χέρια του στον ουρανό και µε κλειστά µάτια και σταθερή φωνή πίστεως
εκφωνεί «It is time for the Lord to act»1.
Ο
Κύριος µε ευλόγησε να ζω και να εκκλησιάζοµαι µε υπέροχους
κατηχούµενους, που επέλεξαν συνειδητά να βαφτιστούν Ορθόδοξοι. Κάποιοι
από αυτούς στην πορεία τους για να συναντήσουν τον Χριστό και την
Ορθοδοξία, κλήθηκαν να αξιολογήσουν έξι ή και παραπάνω θρησκείες µέχρι
να αποφασίσουν. Πολλοί συνενορίτες µου έγιναν Ορθόδοξοι Χριστιανοί όχι
επειδή γεννήθηκαν σε µια Ορθόδοξη χώρα και οι γονείς τους, τους βάφτισαν
από µικρούς, αλλά γιατί επέλεξαν συνειδητά να είναι Ορθόδοξοι και οι
περισσότεροι βαφτίστηκαν σε µεγάλη ηλικία µετά από σηµαντικό πνευµατικό,
κοινωνικό, προσωπικό και οικογενειακό αγώνα.
Αυτοί
οι υπέροχοι συνενορίτες µου ζουν πραγµατικά την ευλογία της πίστης µας
σε µια πολυπολιτισµική και πολυθρησκευτική χώρα µε πλείστες απαιτήσεις.
Κάνουν συνειδητή προσπάθεια στον πνευµατικό τους αγώνα, χωρίς να
ακολουθούν τυφλά χριστιανικούς κανόνες, αλλά µε υπακοή και απλότητα στον
πνευµατικό τους πατέρα. Ορθόδοξοι Xριστιανοί που µπορεί, για
παράδειγµα, να µην νηστεύουν αυστηρά την τροφή, αλλά είναι τόσο ορατό το
Αναστάσιµο και Ευχαριστιακό τους βίωµα εν Χριστώ στην καθηµερινή τους
ζωή. Πιστοί, που κάποιοι από αυτούς ταξιδεύουν πάνω από µια ώρα για να
έρθουν στην Θεία Λειτουργία, ακόµα και αν είναι υπερήλικοι. Πιστοί, που
σου χαµογελούν και προσεύχονται ανιδιοτελώς για εσένα, γιατί πολύ απλά
ξέρουν ότι το νόηµα της πίστεως µας είναι η αγάπη και η ένωση µε τον
Χριστό και τους συνανθρώπους µας, ανεξαρτήτως από τη µικρότητα και την
αδυναµία του καθενός µας. Ενορίτες που ζουν το Χριστός Ανέστη όλο το
χρόνο ως πραγµατικό βίωµα ζωής.
Σε
ευχαριστώ Χριστέ µου για αυτή την ευλογία. Σε παρακαλώ κάνε µε να ζω το
Χριστός Ανέστη, κάθε µέρα, όχι σαν καθηµερινή συνήθεια, όχι σαν κάτι
δεδοµένο, αλλά από συνειδητή επιλογή.
1 «Στην
αρχή της Βυζαντινής Θείας Λειτουργίας, όταν έχουν τελειώσει τα
προκαταρκτικά κι όλα είναι πια έτοιµα για να αρχίσει η Θεία Ευχαριστία, ο
διάκονος πλησιάζει τον ιερέα και λέει: "Καιρός του ποιήσαι τω Κυρίω",
καιρός για να δράσει ο Κύριος. Αυτή ακριβώς είναι η στάση του πιστού,
όχι µόνο στην Ευχαριστιακή Λειτουργία, αλλά και σε κάθε προσευχή δηµόσια
η ιδιωτική» (Κάλλιστος Ware, «Η δύναµη του ονόµατος»