Απομακρύνει τη γρίπη και το κρυολόγημα. Μειώνει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού, αλλά και διαβήτη. Αυξάνει το αίσθημα της ευτυχίας και μειώνει την κατάθλιψη και το άγχος. Σας ενδιαφέρει;
Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, όμως τίποτα από αυτή τη φανταστική διαφήμιση δεν είναι ανακριβές. Αν επρόκειτο για κάποιο νέο φάρμακο, πολλοί θα ήταν δύσπιστοι.
Όσοι θα είχαν πειστεί, θα πλήρωναν μεγάλα ποσά ακόμα και για τη μικρότερη δόση. Αν οι κλινικές δοκιμές αποδείκνυαν τους ισχυρισμούς, η τιμή των μετοχών της φαρμακευτικής εταιρείας που το ανακάλυψε θα εκτοξεύονταν στα ύψη.
Ασφαλώς, η διαφήμιση δεν περιγράφει κάποιο θαυματουργό βάμμα ή φάρμακο πανάκεια, αλλά τα αποδεδειγμένα οφέλη μίας ολόκληρης νύχτας ύπνου.
Τα στοχεία που υποστηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς έχουν καταγραφεί σε περισσότερες από 17.000 λεπτομερείς επιστημονικές εκθέσεις. Όσο για το κόστος της αγωγής, είναι μηδενικό.
Το φάρμακο διατίθεται δωρεάν κι όμως πολύ συχνά απορρίπτουμε αυτή τη νυχτερινή δόση της συγκεκριμένης φυσικής αγωγής – με τεράστιες συνέπειες. Εξαιτίας της έλλειψης ενημέρωσης, οι περισσότεροι από εμάς δεν αντιλαμβανόμαστε ότι ο ύπνος αποτελεί πανάκεια.
Η ειρωνεία είναι ότι όλες αυτές οι «νέες» ανακαλύψεις σχετικά με τον ύπνο του 21ου αιώνα αναφέρονται απολαυστικά και συνοπτικά στη δεύτερη σκηνή της δεύτερης πράξης του Μάκβεθ που έγραψε ο Σαίξπηρ το 1611, όπου περιγράφει τον ύπνο ως «τον μέγα τροφοδότην ‘ς του βίου το συμπόσιον».
Η μητέρα σας, ίσως με λιγότερο εξεζητημένη γλώσσα, μπορεί να σας έδωσε την ίδια συμβουλή, εκθειάζοντας την ωφέλιμη επίδραση του ύπνου στην επούλωση των ψυχικών τραυμάτων, στη γνώση και τη μνήμη, στην επίλυση δύσκολων προβλημάτων και στην πρόληψη ασθενειών και λοιμώξεων.
Απ’ ό,τι φαίνεται, το μόνο που έκανε η επιστήμη ήταν να αποδείξει τα όσα έλεγαν η μητέρα σας και ο Σαίξπηρ. Ο ύπνος δεν είναι η απώλεια εγρήγορσης. Είναι πολύ περισσότερα. Ο νυχτερινός ύπνος είναι μια εξαιρετικά σύνθετη, μεταβολικά ενεργή και καθορισμένη σειρά διαφορετικών σταδίων.
Ο ύπνος ενισχύει και αποκαθιστά πολλές εγκεφαλικές λειτουργίες. Δεν υπάρχει ένα είδος ύπνου που να τα εκπληρώνει όλα. Κάθε στάδιο ύπνου – ο ελαφρύς ύπνος NREM, ο βαθύς ύπνος NREM και ο ύπνος REM – παρέχει διαφορετικά οφέλη για τον εγκέφαλο σε διαφορετικές φάσεις της νύχτας.
Συνεπώς, κανένα στάδιο δεν είναι πιο σημαντικό από τα άλλα. Η απώλεια οποιουδήποτε σταδίου του ύπνου προκαλεί βλάβες στον εγκέφαλο.
Ανάμεσα στα πολλά οφέλη του ύπνου για τον εγκέφαλο, αυτό που κάνει ιδιαίτερη εντύπωση και που έχουμε κατανοήσει σε μεγάλο βαθμό είναι η επίδρασή του στη μνήμη. Έχει αποδειχτεί πολλές φορές ότι ο ύπνος ενισχύει τη μνήμη: πριν από τη μάθηση προετοιμάζει τον εγκέφαλο για τη δημιουργία νέων αναμνήσεων και μετά τη μάθηση για να εδραιωθεί και να μην ξεχαστεί αυτή η γνώση.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Matthew Walker «Τα Μυστικά του Ύπνου» από τις εκδόσεις Πεδίο.