Το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης τελείται το μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου.Κατά τη διάρκεια του, διαβάζονται επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές. Με αυτό τον τρόπο ευλογείται το λάδι με το οποίο ο ιερέας «σταυρώνει» τους πιστούς στο μέτωπο, στο πιγούνι, στα μάγουλα και στις παλάμες.
Η θεία σύσταση του Μυστηρίου αυτού αναφέρεται από τον Αδελφόθεο Ιάκωβο: «Εάν κάποιος από σας είναι άρρωστος, ας προσκαλέσει τους πρεσβυτέρους της Εκκλησίας και ας προσευχηθούν γι’ αυτόν, αφού τον αλείψουν με έλαιο στο όνομα του Κυρίου. Και η προσευχή που γίνεται με πίστη, θα θεραπεύσει τον ασθενή. Ο Κύριος θα τον σηκώσει από το κρεβάτι της αρρώστιας, και αν έχει κάνει αμαρτίες θα του συγχωρηθούν».
Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφερόμενος στους λόγους του Αδελφόθεου, γράφει ότι «η αποστολική διδασκαλία, αποδεικνύεται δια των πραγμάτων αληθινή. Επειδή όταν μαζευτούν οι άγιοι ιερείς… και τελέσουν το ιεροπρεπέστατο μυστήριο του θείου Ευχελαίου, βλέπουμε φανερά πολλούς ασθενείς ή να μεταβάλλονται προς το καλύτερο ή και τελείως να θεραπεύονται. Πρώτον μεν δια της επικλήσεως του ονόματος του Κυρίου και της θείας του Χρίστου και παντοδυνάμου Χάριτος. Δεύτερον δια της χρίσεως του πνευματικού ελαίου και τρίτον δια της θερμής και πιστής προσευχής των ιερωτάτων ανδρών. Ώστε από τούτο κινούμεθα να στοχαστούμε ως αληθές και εκείνο όπου λέγει ακολούθως ο μέγας Αδελφόθεος, ότι και αι αμαρτίαι όπου έπραξεν ο ασθενών συγχωρούνται παρά Κυρίου δια της δεήσεως των αγίων ιερέων και αρχιερέων Του».
Η πρωταρχική σημασία του αγίου Ευχελαίου είναι η προσευχή των ιερέων για τους ασθενείς αδελφούς μας.
Μαζί με τη θεραπεία του σώματος δίνεται από την Εκκλησία και η άφεση των αμαρτιών.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το Ευχέλαιο αντικαθιστά την ιερά Εξομολόγηση. Αλλά επειδή πολλές φορές μία σωματική ασθένεια είναι συνέπεια μιας αμαρτίας, ο Χριστός συνέδεσε την άφεση των αμαρτιών με τη θεραπεία του σώματος. Το βλέπουμε αυτό και στη περίπτωση των Μαθητών του Χριστού. Όταν τους εξέλεξε ο Κύριος και τους έστειλε στο κήρυγμα, κήρυτταν ότι πρέπει να μετανοήσουν οι άνθρωποι· έβγαζαν δαιμόνια και άλειφαν τους αρρώστους με λάδι και τους θεράπευαν.
Η άφεση των αμαρτιών που λαμβάνουμε με το ιερό Ευχέλαιο προϋποθέτει τη μετάνοια μας και την τέλεση του μυστηρίου της Εξομολογήσεως. Αυτός είναι ο λόγος που γίνεται το μυστήριο του Ευχελαίου στο Ναό για όλους τους πιστούς κατά τη Μεγάλη Τετάρτη και τη παραμονή των Χριστουγέννων, ημέρες κατά τις οποίες οι πιστοί έχουν προετοιμαστεί με την Εξομολόγηση για τη συμμετοχή τους στην θεία Κοινωνία.
Κατά την τέλεση του μυστηρίου του Ευχελαίου διαβάζεται ένας Κανόνας, ψάλλονται αρκετά τροπάρια διαφόρων Αγίων και κατόπιν διαβάζονται επτά Αποστολικές και επτά Ευαγγελικές περικοπές. Ακολουθεί η ανάγνωση επτά Ευχών. Όλη αυτή η θαυμάσια ιερολογία εκφράζει την φιλανθρωπία και το έλεος του Κυρίου που προσφέρεται αφθονοπάροχα στους ασθενείς αδελφούς μας.
Στην πρώτη από τις Ευχές ο λειτουργός παρακαλεί τον Κύριο: «Ας γίνει, Κύριε, το έλαιο τούτο έλαιο αγαλλιάσεως, έλαιο αγιασμού, ένδυμα βασιλικό, θώρακας δυνάμεως, αγαλλίαμα καρδίας, ευφροσύνη αιώνια». Σε άλλη πάλι Ευχή παρακαλούμε το Κύριο να ενώσει το έλεός Του με το άγιο έλαιο, και σε όσους χρίονται από αυτό, να είναι για τη θεραπεία της ψυχής και του σώματός τους. Λέει ο λειτουργός: «Κύριε, στείλε από τον ουρανό την ιατρική σου δύναμη. Ακούμπησε το άρρωστο σώμα, σβήσε τον πυρετό. Γίνε γιατρός του δούλου Σου. Σήκωσε τον από το κρεβάτι του πόνου και χάρισε τον στην Εκκλησία σου σώο και υγιή».
Όπως είπαμε, η συμμετοχή του πιστοί στο Ευχέλαιο γίνεται με την προσευχή του και με τη χρίση που του κάνει ο ιερέας με το άγιο έλαιο. Καθώς τον χρίει, παρακαλεί το Θεό: «Πάτερ άγιε, ιατρέ των ψυχών και των σωμάτων, Σι που έστειλες το Μονογενή σου Υιό, για να θεραπεύσει κάθε αρρώστια και να λυτρώσει από το θάνατο, θεράπευσε και αυτόν το δούλο Σου από την ψυχική και σωματική αρρώστια που τον κατέχει και ζωοποίησέ τον με τη χάρη του Χριστού».
Πρέπει βέβαια να γνωρίζουμε ότι μετά από την τέλεση του Ευχελαίου δεν ακολουθεί πάντοτε η θεραπεία του ασθενούντος. Εάν θα δοθεί η θεραπεία από το Χριστό, αυτό θα το κρίνει ο Ίδιος. Ασφαλώς όμως το Μυστήριο, με τη χάρη του Κυρίου, δίνει ουράνια παρηγοριά στον ασθενή, για να μπορέσει αυτός να δεχτεί την αρρώστια με υπομονή.
Κάθε φορά που αντιμετωπίζουμε μία αρρώστια ψυχική ή πνευματική, ο Χριστός μας καλεί να προσέλθουμε σ’ Αυτόν, που είναι ο φιλάνθρωπος ιατρός των ψυχών και των σωμάτων, να ζητήσουμε το έλεος Του για τη θεραπεία μας και να εμπιστευθούμε στην αγάπη Του ότι θα μας δώσει τα καλά και συμφέροντα για τη ψυχή μας.
Εάν προσερχόμαστε στο Κύριο μ’ αυτή τη πίστη, τότε το ιερό Ευχέλαιο, θα γίνει η σωτηρία μας. Ο Κύριος θα μας αναστήσει και θα μας κροτήσει κοντά Του για πάντα. Αμήν.
(Ιερομ. Γρηγορίου, «Ο Ιησούς Χριστός»)