Πέμπτη 20 Απριλίου 2023

Οι Στρίγκλες στην ελληνική λαογραφία

 Το όνομα στριγξ αναφέρεται σ’ ένα είδος κουκουβάγιας. Λόγω της χαρακτηριστικής κραυγής του, ονομάστηκε έτσι το συγκεκριμένο είδος. Από την ίδια ρίζα πήραν το όνομά τους μυθικά πλάσματα της νεότερης ελληνικής φαντασίας, οι Στρίγκλες.



Στρίγκλες ονομάζονταν οι μάγισσες, γυναίκες μοχθηρές που μπορούσαν να κάνουν κακό σε ανθρώπους, κατά κύριο λόγο σε γυναίκες και μωρά παιδιά. Παρακάτω αναφέρονται ακριβείς πληροφορίες για τις μάγισσες αυτές, σύμφωνα με τις μελέτες του Νικόλαου Πολίτη (1852-1921) σπουδαίου λαογράφου και καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Οι Στρίγκλες

(πολλαχού)

Οι Στρίγκλες είναι γριές φτωχές και ελεεινές που δεν μπορούν να κάμουν καλό σε άνθρωπο και όλο σε μαγικά είναι παραδομένες. Κάνουν πράγματα που αρέσουν του διαβόλου, όπως σκόνες, αλοιφές , βότανα και άλλα τέτοια. Τους άντρες δεν τους πολυπειράζουν ,αλλά πολύ κακό κάνουν στις γυναίκες και τα παιδιά, αν τους φέρουνε κανένα εμπόδιο στα μάγια τους. Με την ανάσα τους μόνο και το φύσημά τους, μπορούν ή να τα κάνουν παλαβά ή και να τα θανατώσουν. Πηγαίνουν στα μωρά τα νεογέννητα που κλαίνε και τους βυζαίνουν το αίμα τους και τα αφήνουν σαν ξερά! Αυτά, αν δεν πεθάνουν, μεινέσκουν ελεεινά και αρρωστιάρικα όλη τους τη ζωή. Γι’ αυτό, προτού να βαφτιστεί το παιδί, ποτέ δεν το αφήνουν μοναχό. Αν προτού να του ρουφήξουν οι Στρίγκλες όλο το αίμα καταλάβουν οι γονείς πως το παιδί κινδυνεύει από αυτές, τις διώχνουν με κρότους και χτυπώντας τα χέρια. Κι αυτές για να μην τις πιάσουν, ξεκουμπίζονται από το σπίτι.

Οι Στρίγκλες της Μύκονος

(Τρίπολις)

Οι περισσότερες Στρίγκλες βρίσκονται στη Μύκονο. Γι’αυτό όταν κανένα παιδί κλαίει αδιάκοπα, το μαλώνουν και του λεν, «Τι κλαις, στρίγκλικο; Να σε στείλουμε στη Μύκονο, ν’ανταμώσεις με τις άλλες στρίγκλες;». Καμιά φορά πάλι, για να το φοβίσουν του λεν, «Θα φωνάξω τις Στρίγκλες από τη Μύκονο να σε πάρουν!»

Οι Στρίγκλες

(Κεφαλληνία)

Δύο αδερφάδες από το χωριό Σπάρτια επήγαιναν κάθε Κυριακή εις την Εκκλησία, αλλά τη στιγμή που ήθελε να βγουν τα άγια, έφευγαν. Αυτό εγίνετο ταχτικά, γιατί και οι δυο αδελφάδες ήταν Στρίγλκες, και να δεις πως εξεφανερώθηκαν:

Μία νύχτα ένας νέος ψαράς απόμεινε στη βάρκα του. Εκεί που ήταν ξαπλωμένος, βλέπει να μπαίνουν οι Στρίγκλες, έκαμε τον κοιμισμένο για να ιδεί τι θα κάμουν. Αυτές εκυβέρνησαν τη βάρκα και σε λίγο έφτασαν στην Μπαρμπαριά, και εβγήκαν όξω για να φάγουν ανθρώπους. Ο ψαράς, σαν έφυγαν οι Στρίγκλες, επήδησε και αυτός εις την ξηρά και έκοψε ένα φοινίκι, και το έκρυψε στα ρούχα του για να το έχει για μαρτυρία. Ήρθαν πάλι οι Στρίγκλες, εμπήκαν στη βάρκα και εγύρισαν σ’ολίγην ώρα στην Κεφαλλονιά.

Την άλλη μέρα ήτον Κυριακή. Ο ψαράς επήγε στην εκκλησία. Ήταν εκεί και οι δύο Στρίγκλες. Άμα επλησίαζαν να βγουν τα άγια, φωνάζει. « Κλείστε όλες τις πόρτες, και μην αφήσετε να έβγει κανείς, για να ιδούμε ποιοι είναι αληθινοί χριστινοί!» Οι Στρίγκλες άμα άκουσαν αυτά τα έχασαν, επολέμησαν να φύγουν, αλλά δεν τις άφησαν. Τότε ο ψαράς διηγήθη τι του συνέβη τη νύχτα, και εις το τέλος έβγαλε και το φοινίκι και το έδειξε για να τον πιστέψουν. Έπιασαν λοιπόν τις Στρίγκλες και τις έκαψαν. Ενθυμούνται μάλιστα ακόμη και τα ονόματά των, πως ελέγετο η κάθεμια.

Οι μαρτυρίες δεν σταματούν εκεί, σε κάθε τόπο της Ελλάδος υπάρχει μια παρόμοια ιστορία για τις γυναίκες αυτές, τις Στρίγκλες. Δοσμένη έτσι, ώστε να συμβαδίζει πάντοτε στα μέτρα του κάθε τόπου, εξυπηρετώντας κάθε φορά τις ανάγκες τις εκάστοτε κοινότητας.

Όσοι έχουν βρεθεί στο μικρό νησί των δωδεκανήσων, στην όμορφη Κάσο, με τα ασβεστωμένα σπίτια, έχουν ακούσει για τις Στρίγκλες στα σταυροδρόμια. Μη ξέροντας που να πάνε, ποιον δρόμο να διαλέξουν, στεκόντουσαν καταμεσής και ουρλιάζανε. Τρομάζαν τους διαβάτες και τους βοσκούς με τις κραυγές τους. Και αν τύχαινε να τις συναντήσεις και κάνεις να τις βοηθήσεις έχανες τα λογικά σου.

Τα αποσπάσματα είναι από το βιβλίο του Νικόλαου Πολίτη, Παραδόσεις, Τόμος Β’.

[theancientwebgreece]
πηγή