Τελευταῖα, καλοί μου φίλοι, εἴδαμε μία ἀκόμη δυνατότητα ποὺ μᾶς ἔδωσαν οἱ κρατικὲς ὑπηρεσίες πρὸς διευκόλυνσή μας, ὅπως εἶπαν. Δηλαδὴ νὰ ἔχουμε στὸ κινητό μας τόσο τὴν ταυτότητά μας ὅσο καὶ τὸ διαβατήριό μας. Προηγήθηκαν ἄλλα πράγματα, ὅπως τὸ πιστοποιητικὸ ἐμβολιασμοῦ μας γιὰ τὸν κορωνοϊό, ποὺ ἦταν καὶ αὐτὸ στὸ κινητό!
Ἀλλ’ εἶναι καὶ θέμα χρόνου ὅλοι αὐτοὶ οἱ ἀριθμοὶ ποὺ ἔχουμε (ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, ταυτότητας κ.λπ), νὰ ἀντικατασταθοῦν μὲ ἕνα δωδεκαψήφιο «προσωπικὸ ἀριθμό», γιὰ νὰ μὴ χανόμαστε τάχα μὲ τοὺς πολλοὺς ἀριθμούς. Ἄρα πρὸς διευκόλυνσή μας θὰ γίνει κι αὐτό!
Μήπως ὅμως αὐτὲς οἱ «διευκολύνσεις» εἶναι τὸ πρόσχημα γιὰ κάτι σοβαρὸ ποὺ ἀκολουθεῖ; Μήπως εἶναι ἐνταγμένες σὲ κάτι; Ἀξίζει νὰ τὸ δοῦμε παραθέτοντας κάποιος ἁπλὲς σκέψεις…
* * *
Τὸ πρῶτο ποὺ ἔχουμε νὰ ποῦμε εἶναι ὅτι ὅλες οἱ τεχνολογικὲς ἐξελίξεις, εἶναι ἀπόλυτα γοητευτικὲς καὶ ἐπιπλέον πρακτικὲς καὶ χρήσιμες. Αὐτὸ συνέβαινε ἀνέκαθεν, πολλῷ δὲ μᾶλλον σήμερα. Εἶναι μάλιστα καὶ τὸ ἰδιαίτερο χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῆς τεχνολογίας, ξέρετε. Γι’ αὐτὸ καὶ μᾶς ἐνθουσιάζει καὶ τὴν υἱοθετοῦμε.
Τὸ δεύτερο ποὺ ἔχουμε νὰ ποῦμε εἶναι ὅτι ἡ μεγάλη ἐπανάσταση τῶν ὑπολογιστῶν, ποὺ ἔγιναν προσωπικοὶ ἐκεῖ στὴ δεκαετία τοῦ ’80, ἔχει ὁδηγήσει τὰ πράγματα σ’ ἕνα ἄλλο κῦμα, αὐτὸ τῆς προσωπικῆς τεχνολογίας. Ἔτσι ὅλα πλέον ὁδηγοῦν σ’ αὐτὴν ἀποκλειστικά. Εἶναι δὲ ἔτσι σχεδιασμένη ἀπὸ τὶς πολυεθνικές, ὥστε κάθε φορά νὰ γίνεται ὅλο καὶ πιὸ εὔχρηστη, ὅλο καὶ πιὸ δελεαστική, ὁπωσδήποτε φορητὴ καὶ σαφέστατα εὐχάριστη καὶ διασκεδαστική! Αὐτὸ εἶναι ποὺ ξεκίνησε, ὡς καινοτόμος, ὁ Στὶβ Τζόμπς στὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 2010.
Τὸ τρίτο ποὺ ἔχουμε νὰ ποῦμε εἶναι ὅτι ἡ προσωπικὴ τεχνολογία μὲ γρήγορα βήματα μεταβάλλει ὅλα τὰ τεχνολογικὰ μέσα (κοινῶς «gadgets») σὲ «ἕνα», προκειμένου αὐτὸ τὸ «ἕνα» νὰ διακινεῖ ἄμεσα ὅλες τὶς πληροφορίες στὸν ἕνα, δηλαδὴ στὸν καθένα μας προσωπικά! Ἔτσι ὅλα πλέον κατατείνουν σ’ αὐτό: Τὸ πῶς θὰ μεταβληθοῦν «ὅλα σὲ ἕνα»!
Κι ἂς πάρουμε, ὡς παράδειγμα, τὰ κινητά. Ἤδη οἱ δυνατότητές τους ἔχουν ξεπεράσει τοὺς ὑπολογιστές, ἀφοῦ λειτουργοῦν ὡς ψηφιακὴ φωτογραφικὴ μηχανή, βιντεοκάμερα, τηλεόραση, ραδιόφωνο, φωτογραφικὸ ἄλμπουμ, walkman, gps, ἠλεκτρονικὰ παιχνίδια κ.λπ.
Τὰ κινητὰ εἶναι πλέον μία ἀδιαμφισβήτητη πολυσυσκευή, στὴν ὁποία εἶναι ἑπόμενο νὰ καταλήγουν σ’ αὐτὰ πολλὲς ὑπηρεσίες, ποὺ ὅλο καὶ αὐξάνονται. Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καὶ μὲ τὰ «tablets», τὰ ὁποῖα ἔχουν ἤδη ξεπεράσει σὲ πωλήσεις τοὺς προσωπικοὺς ὑπολογιστές. Ναί, τόσο προσωπικὴ ἔγινε πλέον ἡ τεχνολογία σήμερα.
Πρόδρομος ὅλων αὐτῶν ἦταν βέβαια οἱ πιστωτικὲς (ἢ χρεωστικὲς) κάρτες. Ἐκεῖνες μὲ τὰ πολλὰ στοιχεῖα μας μαζί. Τὴν ταυτότητά μας, τὸ ΑΦΜ μας, τὸ βιβλιάριο τῆς τράπεζάς μας, ἀλλὰ καὶ τὴν ὑπογραφή μας.
Τὸ τέταρτο ποὺ ἔχουμε νὰ ποῦμε εἶναι ὅτι ἡ τεχνολογία, ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, δημιουργεῖ σὲ ὅλους μας μία αὐτάρκεια. Ὅλες δὲ αὐτὲς οἱ ἐξελίξεις της, καὶ μάλιστα οἱ φορητὲς καὶ οἱ προσωπικές, μᾶς κάνουν νὰ νοιώθουμε κάπως ἔτσι: «Μὲ τὸ ἔξυπνο κινητό μου κάνω τὰ πάντα» ἢ «μπορῶ τὰ πάντα»!
Ἔτσι ἡ τεχνολογία παίρνει πλέον μία ἰδιαίτερη σχέση στὴ ζωή μας. Ἀναδεικνύεται σὲ μέσο – θεός! Μὲ αὐτὴν ζοῦμε, χάρις σὲ αὐτὴν ὑπάρχουμε, μὲ τὴν δύναμή της πορευόμαστε, μὲ τὶς ἐξελίξεις της διευκολυνόμαστε τὰ μέγιστα, εἴμαστε μοντέρνοι, γινόμαστε καλύτεροι!
Ὅμως αὐτὸ ἔχει καὶ τὴν ἄλλη πλευρά. Ἡ τόσο μεγάλη προσκόλλησή μας σ’ αὐτή, μᾶς δημιουργεῖ καὶ τὴν αἴσθηση πὼς ἡ ζωή μας εἶναι ἀδιανόητη ἔξω ἀπ’ αὐτήν. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν μποροῦμε χωρὶς τὸ κινητό μας, δὲν νοιώθουμε καλὰ χωρὶς τὸν ὑπολογιστή μας, αἰσθανόμαστε πολὺ «ὡραῖα» μονάχα στὸν εἰκονικὸ κόσμο καὶ τελείως ἄβολα στὸν πραγματικό, μᾶς εἶναι ἀδιανόητη ἡ ζωή στὶς πραγματικὲς συνθῆκες!
Κι ἀφοῦ συμβαίνουν αὐτά, ἑπόμενο εἶναι ὄχι μόνο ὅλα νὰ γίνονται ὅλο καὶ πιὸ πολὺ «ἕνα», ἀλλὰ καὶ σ’ αὐτὸ τὸ «ἕνα» νὰ διοχετεύονται πλέον τὰ πάντα. Ὁπότε μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια αὐτὸ τὸ «ἕνα» γίνεται ὁ «ἀφέντης» μας!
Τὸ πέμπτο ποὺ ἔχουμε νὰ ποῦμε εἶναι ὅτι, ὅπως εἶναι γνωστό, ἡ χρήση τῶν τεχνολογιῶν ἐπέφερε μεγάλες κοινωνικὲς ἀλλαγὲς στὸ διάβα τῶν τελευταίων αἰώνων, ὅπως καὶ τῶν τελευταίων δεκαετιῶν, ὅπου ἡ ἐξέλιξή τους δὲν ἔχει προηγούμενο. Καὶ ἀσφαλῶς ἔχει ἐπιφέρει καὶ προσωπικὲς ἀλλαγές.
Ὡστόσο φαίνεται πὼς τούτη τὴ φορά, τὸ ἤδη διενεργούμενο ἐπαναστατικὸ τεχνολογικὸ κῦμα, δὲν ἀποβλέπει τόσο στὶς κοινωνικὲς ἀλλαγὲς ποὺ παρατηρήθηκαν στὰ τεχνολογικὰ ἅλματα τῶν τελευταίων αἰώνων, ἀλλὰ περισσότερο στὶς προσωπικὲς ἀλλαγὲς τοῦ καθενός μας. Δηλαδὴ στὴν ἴδια τὴν ἀλλοίωση τοῦ εἶναι μας, τῆς προσωπικότητάς μας, τῶν ἀξιῶν μας, τῆς σκέψης μας, τῆς ἐλευθερίας μας, τῆς ψυχῆς μας. Ναί!
Τὸ ἕκτο καὶ τελευταῖο ποὺ ἔχουμε νὰ ποῦμε εἶναι ὅτι αὐτὸ τὸ «μονοπώλιο» θὰ πρέπει νὰ μᾶς ἀνησυχεῖ ἢ τουλάχιστον νὰ μᾶς κάνει ἐπιφυλακτικούς. Αὐτὴ ἡ ὑπὲρ-συγκέντρωση, δηλαδή, ποὺ καταλήγει τελικὰ στὴν προσωπικὴ ἐπίθεση (καὶ μάλιστα στὸ ὄνομα τῆς «προσωπικῆς διευκόλυνσης»), ἀπαιτεῖ τουλάχιστον τὸν προβληματισμό μας. Ἡ ὅλο καὶ μεγαλύτερη ἐξάρτησή μας ἀπ’ αὐτὸ τὸ «ἕνα», δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ μᾶς ἀφήνει ἀδιάφορους.
Ἡ τεχνολογία ἐργαλεῖο εἶναι, γιὰ νὰ μᾶς διευκολύνει στὴν προσωπική μας ζωή καὶ τίποτα παραπάνω. Σὲ καμμιὰ περίπτωση δὲν μπορεῖ νὰ ἀφήνεται νὰ τὴν διαφεντεύει, ὅσο κι ἂν ὑπόσχεται ὅτι θὰ τὴν κάνει ἀνετώτερη καὶ καλύτερη.
* * *
Εἶναι λογικό, λοιπόν, πολλοὶ νὰ μιλοῦν γιὰ τὸν «Big Brother», τὸ «Ἠλεκτρονικὸ Φακέλωμα» καὶ τὴν «Ψηφιακὴ Δικτατορία». Ὁ Ἅγιος Παΐσιος εἶχε πεῖ: «Ὅταν τὰ συγκεντρώσουν ὅλα σὲ μία κάρτα, αὐτὴν νὰ μὴ τὴν πάρετε»…
Ορθόδοξος Τύπος