«Οι ΗΠΑ είναι το πιο πολεμικό έθνος στην ιστορία του κόσμου»
Τζίμι Κάρτερ, πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ
Στις 20 Σεπτεμβρίου 2021, ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε. Αντόνιο Γκουτιέρες, κατά
την εναρκτήρια ομιλία του στην Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων
Εθνών, εμφανίστηκε ιδιαίτερα ανήσυχος και προβληματισμένος για την
εξελικτική πορεία της διεθνούς διακυβέρνησης λέγοντας τα εξής:
«Είμαι εδώ για να σημάνω συναγερμό. Ο κόσμος πρέπει να ξυπνήσει. Βρισκόμαστε στο χείλος της αβύσσου και κινούμαστε στη λάθος κατεύθυνση. Ο κόσμος μας δεν βρέθηκε ποτέ υπό μεγαλύτερη απειλή. Ούτε ήταν πιο διχασμένος».
Στην συνεχεία διερωτήθηκε αν η ανθρωπότητα έχει την ικανότητα να συνεργαστεί ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή. Και κατέληξε υπονοώντας την ανάγκη σχηματισμού παγκόσμιας κυβέρνησης αφού δήλωσε χαρακτηριστικά τα εξής:
«Η κλιματική κρίση και η πανδημία απαιτούν παγκόσμια προσπάθεια. Αντ’ αυτής κυριαρχούν η έλλειψη εμπιστοσύνης και οι ψεύτικες ειδήσεις που διχάζουν τις κοινωνίες και παραλύουν τον πλανήτη»1.
Ακολούθως, οι μεγάλες τεχνολογικές καινοτομίες της Βιομηχανικής Επανάστασης του 19ου αιώνα (ατμόπλοιο, σιδηρόδρομος, τηλέγραφος) έφεραν αληθινή επανάσταση (για τα τότε δεδομένα) στο πεδίο των μεταφορών και της επικοινωνίας και διευκόλυναν την ίδρυση οικονομικών δικτύων που εκτείνονταν σε ολόκληρο τον κόσμο συμβάλλοντας αποφασιστικά στην πραγματοποίηση διεθνών εμπορικών συναλλαγών και στην κατάκτηση της Αφρικής και της Νοτιοανατολικής Ασίας από τις ευρωπαϊκές αποικιοκρατικές δυνάμεις.
Ωστόσο η έννοια της παγκοσμιοποίησης κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα διευρύνεται ακόμη περισσότερο καθώς παρατηρείται μεγιστοποίηση της ωφέλειας που προκύπτει από τις απεριόριστες τεχνολογικές δυνατότητες στους κρίσιμους τομείς της επικοινωνίας, πληροφόρησης και των μεταφορών (ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πυκνό διεθνές δίκτυο χερσαίων, θαλάσσιων και εναέριων μεταφορών) που εκμηδένισαν τον χρόνο και εξαφάνισαν τις χιλιομετρικές αποστάσεις αφού τα προϊόντα, αγαθά και οι υπηρεσίες παρέχονται πλέον με εκπληκτική ταχύτητα και ευκολία, μοναδική στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Επομένως η διαφορά της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης εν σχέσει προς τις προγενέστερες ιστορικές αναφορές του ιδίου φαινομένου έγκειται στον καθοριστικό συνδυασμό τριών παραγόντων:
-
Α) Στην συνεχώς επιταχυνόμενη και εκτεταμένη διάδοση σε ολόκληρο τον κόσμο των νέων τεχνολογιών στο πεδίο της πληροφορίας και επικοινωνίας.
-
Β) Στην αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτηση όλων των χωρών του κόσμου που προκαλείται από εξωθεσμικές, απρόσωπες και αφηρημένες οντότητες, δηλ. τις αγορές, οι οποίες ελέγχουν την λειτουργία των χρηματοοικονομικών ροών, αλληλεπιδρώντας με τις πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο έδαφος πολλών διαφορετικών κρατών.
-
Γ) Στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης που σηματοδότησε (κατά την συγκεκριμένη χρονική συγκυρία) το τέλος του χάσματος μεταξύ Ανατολής-Δύσης και την ανάδειξη των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής σε μοναδική παγκόσμια υπερδύναμη.
Η «Αμερικανοποίηση» του πλανήτη
Όσο και αν ακούγεται παράδοξο, η έκρηξη του Β΄ Π.Π. διευκόλυνε την αναρρίχηση των ΗΠΑ στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης μεταξύ των χωρών με την μεγαλύτερη πολιτική, οικονομική και στρατιωτική επιρροή και δύναμη.
Αυτό οφείλεται σε δύο κυρίως πολύ σημαντικούς λόγους:
-
Α) Η αμερικανική επικράτεια δεν υπήρξε θέατρο των πολεμικών επιχειρήσεων και ως εκ τούτου ο άμαχος πληθυσμός των Η.Π.Α. δεν υπέφερε από τις κακουχίες και τα δεινά του πολέμου, ενώ την ίδια ώρα οι λαοί της Ευρώπης (νικητές και ηττημένοι) πλήρωναν αδιακρίτως υψηλό φόρο αίματος αντιμετωπίζοντας συγχρόνως τεράστια οικονομικά προβλήματα.
-
Β) Κατά την διάρκεια του Β΄ Π.Π. η οικονομική και η βιομηχανική δυνατότητα των Η.Π.Α. δεν επλήγη από την ένταση της πολεμικής προσπάθειας αλλά τουναντίον ενισχύθηκε και ωφελήθηκε πολλαπλώς, με αποτέλεσμα το δολάριο να καταστεί σύντομα διεθνές νόμισμα, αυξάνοντας το βιοτικό επίπεδο ζωής των Αμερικανών πολιτών.
Επομένως, δεν συνιστά υπερβολή η διατύπωση του ισχυρισμού ότι ο πόλεμος οδήγησε τις Η.Π.Α. σε μια πρωτόγνωρη οικονομική άνθηση και ευημερία, ενώ την ίδια ώρα ο μεγάλος της αντίπαλος και ανταγωνιστής στην παγκόσμια σκακιέρα, δηλ. η Σοβιετική Ένωση, μετρούσε πάνω από 26 εκατομμύρια νεκρούς, καταγράφοντας συγχρόνως τρομακτικές οικονομικές απώλειες.
Οι Η.Π.Α. ήταν το μοναδικό κράτος στον κόσμο που εξήλθε πλουσιότερο και ισχυρότερο από τα ερείπια του Β΄ Π.Π. και επομένως ξεκινούσε την κούρσα για την παγκόσμια επικράτηση και κυριαρχία από σαφώς πλεονεκτικότερη θέση, έναντι της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ.
Στο τέλος του Β΄ Π.Π. το σύστημα των διεθνών σχέσεων άρχισε να οικοδομείται στην βάση ενός σφοδρού πολιτικού και στρατιωτικού ανταγωνισμού μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Μόσχας που έλαβε ανεξέλεγκτες διαστάσεις (καθώς Αμερικανοί και Σοβιετικοί συγκρούονταν διά των αντιπροσώπων τους σε κάθε γωνιά του πλανήτη) και οδήγησε τελικώς στην δημιουργία ενός διπολικού κόσμου και στο χάσμα Ανατολής-Δύσης.
Η σταθερή εμμονική επιδίωξη των δύο υπερδυνάμεων (των Η.Π.Α. και της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ.) για την πολιτικοοικονομική επικράτηση και υπεροχή της μίας έναντι της άλλης καθώς και η ακόρεστη δίψα τους για τον παγκόσμιο έλεγχο και κυριαρχία αποτυπώθηκαν με ενάργεια στον σχηματισμό δύο ανταγωνιστικών πολιτικοστρατιωτικών συνασπισμών: του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας που σημάδεψαν ανεξίτηλα την Γηραιά Ήπειρο, διαιρώντας την Ευρώπη και τον Κόσμο σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα, την Ανατολή και την Δύση.
Αν εξαιρέσουμε την σοβαρή πολιτικοστρατιωτική κρίση του Κόλπου των Χοίρων στην Κούβα3, χάριν της ιστορικής αλήθειας οφείλουμε να επισημάνουμε ότι το διπολικό σύστημα διακυβέρνησης του κόσμου (που ονομάστηκε και ισορροπία του τρόμου εξαιτίας της πυρηνικής αποτρεπτικής ισχύος που διέθετε κάθε υπερδύναμη) παρά τις επιμέρους εντάσεις, προστριβές και αντιπαραθέσεις εξασφάλισε σε γενικές γραμμές μια σχετικά ικανοποιητική παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια που επέτρεψε στις δυτικές κοινωνίες να επενδύσουν στην εμπέδωση και εμβάθυνση των δημοκρατικών θεσμών και στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου της ζωής των πολιτών.
Οι κοσμοϊστορικές μεταβολές που συντελέστηκαν με την πτώση του τείχους του Βερολίνου (1989) και την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης (1991) προκάλεσαν ισχυρό γεωπολιτικό σεισμό που συντάραξε συθέμελα το σύστημα των διεθνών σχέσεων και γέννησε την ανάγκη επανακαθορισμού των συμμαχιών στην βάση πλέον ενός μονοπολικού κόσμου, υπό την παγκόσμια ηγεσία των Η.Π.Α.
Την εποχή των συνταρακτικών γεγονότων που άλλαζαν την φυσιογνωμία του κόσμου, πολλοί διατύπωσαν την άποψη ότι οι Η.Π.Α. παρέμεναν η μόνη παγκόσμια δύναμη μετά την κατάρρευση του κυριότερου αντιπάλου της, καθώς συνειδητοποιούσαν την πολιτική αδυναμία της Ενωμένης Ευρώπης να αποκτήσει ενιαία ισχυρή φωνή και θέση επί των ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής και άμυνας.
Κατά την ίδια περίοδο γεννήθηκε στους κόλπους της αμερικανικής πολιτικής ελίτ η ιδέα για την συγκρότηση ενός μονοπολικού κόσμου που θα εδράζεται αποκλειστικά στην αδιαφιλονίκητη (μέχρι εκείνη την στιγμή) πολιτική, οικονομική και στρατιωτική υπεροχή των Η.Π.Α., επιβάλλοντας πειθαναγκαστικά στις υπόλοιπες χώρες το δικό της μοντέλο διακυβέρνησης και πολιτισμικών αξιών, με την σαφή πρόθεση να «αμερικανοποιήσει» τον πλανήτη, απειλώντας με εξαφάνιση τις επιμέρους εθνικές ταυτότητες των λαών.
Η επικράτηση των Η.Π.Α. επί του στρατηγικού ανταγωνιστού της (πρώην Ε.Σ.Σ.Δ.) σε συνδυασμό με την αδιαμφισβήτητη πολιτική, οικονομική και στρατιωτική της ισχύ, τις οδήγησαν στην υιοθέτηση μιας αλαζονικής συμπεριφοράς και στάσης, επιβάλλοντας την αμερικανική πειθώ της δύναμης στον υπόλοιπο κόσμο.
Στο πολιτικό και στρατιωτικό κατεστημένο της Αμερικής καλλιεργήθηκε η αίσθηση της απόλυτης κυριαρχίας, γεγονός που μετέβαλε σταδιακά τις Η.Π.Α. σε «παγκόσμιο σερίφη» της διεθνούς τάξης και ασφάλειας, παραβιάζοντας όμως κατάφωρα την διεθνή έννομη τάξη.
Ακολούθως, οι Η.Π.Α. εκμεταλλεύτηκαν για λόγους γεωπολιτικής σκοπιμότητας και προβολής της παγκόσμιας ισχύος τους τα διεθνή προβλήματα της τρομοκρατίας, της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης, των περιφερειακών ενόπλων συγκρούσεων, της έλλειψης φυσικών και ενεργειακών πόρων, προκειμένου να εμφανιστεί στο διεθνές πολιτικό στερέωμα ως αδήριτη ανάγκη η συγκρότηση της παγκόσμιας κυβέρνησης, ως δήθεν ικανής να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις μεγάλες οικουμενικές προκλήσεις και απειλές, εκεί δηλ. που απέτυχαν οι εθνικές κυβερνήσεις των κρατών.
Στην πραγματικότητα όμως σχεδιάζεται η δημιουργία μιας παγκόσμιας κυβέρνησης «αχυρανθρώπων» η οποία θα ευθυγραμμίζεται με τις αντίθεες επιταγές και τους σκοτεινούς σκοπούς της αντίχριστης Νέας Τάξης Πραγμάτων και θα επιβάλλεται στην διεθνή κοινότητα υπό την απειλή της χρήσης των πανίσχυρων αμερικανικών όπλων.
Είναι επομένως λογικό η παγκοσμιοποίηση ως φαινόμενο απορρόφησης και πολτοποίησης των εθνών και των λαών να προκαλεί σφοδρές κοινωνικές αντιδράσεις σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης από συνειδητοποιημένους πολίτες που θέλουν να αντισταθούν στην ακάθεκτη «αμερικανοποίηση» του πλανήτη, διασώζοντας την εθνική τους ιδιοπροσωπία.
Η παγκοσμιοποίηση υπό την αμερικανική της εκδοχή παρουσιάζει σοβαρούς κινδύνους που θέτουν υπό αμφισβήτηση την εθνική και κοινωνική υπόσταση των κρατών και συνοψίζονται στους εξής αναφερόμενους:
-
Α) Η παγκοσμιοποίηση υπό την αμερικανική ηγεμονία οδηγεί ταχύτατα σε ένα μονοπολικό, μονοδιάστατο κόσμο που απειλεί με εξαφάνιση την εθνική, θρησκευτική, πολιτιστική και γλωσσική ταυτότητα και παράδοση των λαών.
-
Β) Η παγκοσμιοποίηση εξελίσσεται σε μια επίμονη και εκβιαστική προσπάθεια των Η.Π.Α. να επιβάλουν αναγκαστικά στους λαούς, ως δήθεν ανώτερο τον δυτικό τρόπο ζωής, σκέψης και συμπεριφοράς.
-
Γ) Η παγκοσμιοποίηση μπορεί να παρέχει πολλαπλά οικονομικά οφέλη για εκείνους που βρίσκονται στα ανώτερα κλιμάκια της κοινωνικής πυραμίδας, παραμένει όμως καταστροφική και κοινωνικά ανάλγητη για τα πλατιά λαϊκά στρώματα.
-
Δ) Η παγκοσμιοποίηση εμφανίζεται ως οικονομικά αποδοτική και συμφέρουσα, αφού καταγράφεται μια άνευ προηγουμένου αύξηση του παγκόσμιου πλούτου, ωστόσο παρατηρείται διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών χωρών, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά τις διεθνείς σχέσεις, αφού μέσω της προβολής της οικονομικής ισχύος παρακάμπτεται πολλές φορές το διεθνές δίκαιο.
-
Ε) Οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες που διαμορφώνονται στο εσωτερικό των χωρών και οφείλονται στην έκρηξη της φτώχειας, της ανεργίας, της εγκληματικότητας και της παράνομης μετανάστευσης, δημιουργούν στρατιές κοινωνικά αποκλεισμένων ανθρώπων χωρίς όραμα, εργασία, ελπίδα και προοπτική. Η περιθωριοποίηση και γκετοποίησή τους μπορεί να εξισωθεί με βραδυφλεγή βόμβα που απειλεί την κοινωνική συνοχή και την οικονομική σταθερότητα των κρατών.
Συνιστά θλιβερή διαπίστωση ότι η Αμερική απορρίπτει συστηματικά με αλαζονική περιφρόνηση και χωρίς διάλογο καθέναν που δεν ταυτίζεται με το δυστοπικό «όραμά της» για μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία, εγκλωβισμένη όμως και ελεγχόμενη από μια παγκόσμια κυβέρνηση, τα νήματα της οποίας θα κινούνται από την Ουάσιγκτον.
Δυστυχώς οι Η.Π.Α. εξακολουθούν να αντιλαμβάνονται το πολιτικό, οικονομικό και στρατιωτικό τους πλεονέκτημα, ως βασικό εργαλείο επηρεασμού και χειραγώγησης της διεθνούς πολιτικής, έχοντας την αξίωση να επιβάλουν τις «αμερικανικές αξίες» στον υπόλοιπο κόσμο.
Η ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία αποτέλεσε ένα ηχηρό ράπισμα στην υπεροπτική συμπεριφορά της αμερικανικής πολιτικής ελίτ που της υπενθύμισε με τον πιο οδυνηρό τρόπο την σκληρή αλήθεια ότι σε ένα παγκοσμιοποιημένο (και όχι μονοπολικό) κόσμο η άσκηση της εξουσίας και ο καθορισμός της διεθνούς ατζέντας για την επίλυση των παγκοσμίων προβλημάτων έχουν πάψει να αποτελούν αποκλειστικό προνόμιο των Η.Π.Α.
Η Ρωσία εισβάλλοντας στην Ουκρανία αμφισβήτησε με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο την ευρωπαϊκή και νατοϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας αξιώνοντας από τους «δυτικούς εταίρους» της να συνυπολογίζουν και να συνεκτιμούν τα ρωσικά ζωτικά συμφέροντα στο πλαίσιο του καθορισμού των κρίσιμων γεωπολιτικών συσχετισμών.
Έχουμε εισέλθει αναντίρρητα στην διαδικασία του πολυπολισμού, καθώς παρατηρείται στο διεθνές προσκήνιο η ανάδυση πολλών μη δυτικών περιφερειακών δυνάμεων που αμφισβητούν με πρωτοφανές θάρρος την πρωτοκαθεδρία των Η.Π.Α. στην διαχείριση και επίλυση των διεθνών κρίσεων.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σε συνδυασμό με τις αυστηρές συστάσεις που απηύθυνε η Κίνα προς τις Η.Π.Α. να απέχουν από κάθε υπονομευτική προσπάθεια των κινεζικών συμφερόντων η οποία συνίσταται στην ενθάρρυνση της Κυβέρνησης της Ταϊβάν να ανακηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία της (το Πεκίνο θεωρεί την Ταϊβάν δικό του έδαφος) σηματοδοτούν το οριστικό τέλος του μονοπωλίου ισχύος της Δύσης.
Επομένως καθίσταται σαφές ότι ο μονοπολικός κόσμος που οραματιζόταν συνολικά η Δύση υπό την παγκόσμια ηγεμονία των Η.Π.Α. φθίνει συνεχώς, αποτυγχάνοντας να επιβληθεί και διαμορφώνεται στην θέση του ένας νέος πολυπολικός κόσμος που δίνει έμφαση στην αξία της εθνικής κυριαρχίας και στον αστείρευτο πλούτο των εθνικών πολιτισμών και παραδόσεων.
Οι πολίτες του κόσμου συνειδητοποιώντας τους κινδύνους που εγκυμονεί η παγκοσμιοποίηση για την εθνική κυριαρχία και ασφάλεια, απορρίπτουν τις πολιτικές, οικονομικές και πολιτισμικές επιλογές που επιχειρούν να εξάγουν οι Η.Π.Α. διά της εσωτερικής αποσταθεροποίησης των χωρών που αμφισβητούν και δεν αποδέχονται το «αμερικανοποιημένο» μοντέλο διακυβέρνησης του κόσμου.
Οι συνεχώς επιταχυνόμενες διεθνείς εξελίξεις πιστοποιούν την αναπόφευκτη μετάβαση από τον παγκόσμιο αυταρχισμό των Η.Π.Α. σε ένα πολυπολικό και ισορροπημένο κόσμο που ευελπιστούμε να διασφαλίσει (μολονότι η επιδείνωση των διεθνών σχέσεων παγκοσμίως δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας) την ειρήνη, την ελευθερία, την ισότητα, την δικαιοσύνη και τον σεβασμό μεταξύ των εθνών και των λαών.
Με τον ιστορικό όρο Μεσοπόλεμος αναφερόμαστε στην χρονική περίοδο μεταξύ του Πρώτου και Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου (από το 1918 έως το 1939) η οποία στιγματίστηκε από το οικονομικό κραχ του 1929 και από την άνοδο στην εξουσία του φασισμού στην Ιταλία και του ναζισμού στην Γερμανία που προωθούσαν τον ιστορικό ρεβιζιονισμό (αναθεωρητισμό).
Η Κρίση των πυραύλων της Κούβας ήταν μία πολύ σύντομης διάρκειας (από 14 έως 28 Οκτωβρίου 1962) πολιτικοστρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ των Η.Π.Α. και της Σοβιετικής Ένωσης που έφερε τις δύο υπερδυνάμεις και ολόκληρο τον κόσμο στο χείλος του πυρηνικού πολέμου εξαιτίας της απόφασης που έλαβε η πολιτική ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης να αναπτύξει βαλλιστικούς πυραύλους στο έδαφος της Κούβας, στον Κόλπο των Χοίρων, η οποία όμως αποτελούσε ισοδύναμη ανταπάντηση σε προηγούμενη προκλητική ενέργεια των Η.Π.Α. να εγκαταστήσει αμερικανικούς πυρηνικούς πυραύλους στο έδαφος της Τουρκίας.
Αξίζει ωστόσο να παρατηρηθεί και να προβληματίσει το γεγονός ότι κατά την διάρκεια της κορύφωσης της γεωπολιτικής έντασης μεταξύ των Η.Π.Α. και της Ε.Σ.Σ.Δ. (πριν από εξήντα χρόνια), σύσσωμη η διεθνής κοινότητα καθώς και οι πολίτες του κόσμου είχαν κινητοποιηθεί προκειμένου να αποτρέψουν τον πυρηνικό όλεθρο που απειλούσε με εξαφάνιση την ανθρωπότητα.
Ενώ σήμερα, δυστυχώς, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών ολοκλήρου του κόσμου, εμφανίζεται παραιτημένη, αδιάφορη, αποχαυνωμένη, παθητική και σιωπούσα (άραγε να ευθύνεται ο μαζικός και εσπευσμένος εμβολιασμός της ανθρωπότητας που απενεργοποίησε τα διανοητικά τους αντανακλαστικά;), αδυνατώντας να συνειδητοποιήσει τον γεωπολιτικό κίνδυνο που σηματοδοτεί η ουκρανική κρίση για την παγκόσμια ειρήνη και σταθερότητα καθώς και για την επισιτιστική ασφάλεια.
Αποτιμώντας με ψυχραιμία και νηφαλιότητα τις γεωπολιτικές εξελίξεις, διαπιστώνουμε ότι έχουμε ήδη εισέλθει στο προπαρασκευαστικό στάδιο της προετοιμασίας του τρίτου παγκοσμίου πολέμου, που είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει στην χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων, προκαλώντας μια παγκόσμια καταστροφή όχι απλώς κοσμοϊστορικών αλλά αποκαλυπτικών διαστάσεων, η οποία θα σημαδέψει ανεξίτηλα κάθε άνθρωπο που θα κατορθώσει να επιβιώσει.