Την στιγμή που στην Ελλάδα τα νοικοκυριά τρέμουν τις επερχόμενες αυξήσεις στο ρεύμα αλλά και στα ράφια των σούπερ μάρκετ, αλλά και την ίδια στιγμή που τα “καμπανάκια” για ενεργειακή κρίση και επιπλοκές στο ζήτημα της θέρμανσης πολλαπλασιάζονται έρχεται το γνωστό οικονομικό πρακτορείο Bloomberg να “προφητέψει” τα ακόμη χειρότερα για τον πλανήτη!
To Bloomberg υπολογίζει πως με τα τωρινά δεδομένα έρχεται σοβαρή επιστιστική κρίση
Σημειώνει δε πως βασικός λόγος για αυτήν είναι το κόστος των λιπασμάτων αλλά και μια σειρά άλλων παραγόντων που θα κάνουν τα τρόφιμα ακόμη πιο ακριβά το επόμενο έτος.
Ακραίες
καταιγίδες, κλείσιμο εργοστασίων, κυβερνητικοί κανόνες χτύπησαν αμέσως
την παγκόσμια αγορά λέει το πρακτορείο. Το καλαμπόκι θα μπορούσε να
είναι ένα από τα προϊόντα με τις περισσότερες επιπτώσεις στις ΗΠΑ,
εκτιμάει.
Σύμφωνα με το Bloomberg, «το κόστος των τροφίμων είναι το υψηλότερο τα τελευταία 50 χρόνια. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την αδυναμία εύρεσης εργατών στον κλάδο παραγωγής – διανομής τροφίμων, δεν αφήνει κανένα περιθώριο αισιοδοξίας».
Τι σημαίνει η αύξηση στο κόστος των λιπασμάτων
Ειδικοί
αναφέρουν πως δύσκολα ο απλώς καταναλωτής θα σκεφτεί το λίπασμα και το
κόστος του, εκτός ίσως όταν κατοικούν σε αγροτική περιοχή. Αλλά με τις
τιμές για ορισμένα συνθετικά θρεπτικά συστατικά να έχουν φτάσει στα
υψηλότερα επίπεδα από την οικονομική κρίση, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει
ασθενέστερες συγκομιδές και μεγαλύτερους λογαριασμούς τροφίμων το
επόμενο έτος, ακριβώς όταν οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού αρχίζουν να
ανακάμπτουν από την πανδημία.
Οι
ειδικοί λένε πως πρόκειται για μια τέλεια “καταιγίδα γεγονότων” - από
τις ακραίες καιρικές συνθήκες και το κλείσιμο των εργοστασίων έως τις
νέες κυβερνητικές κυρώσεις – που χτύπησαν την αγορά χημικών λιπασμάτων
φέτος, χτυπώντας τους αγρότες που ήδη υποχωρούν υπό την πίεση του
αυξανόμενου κόστους για την παραγωγή τροφίμων. Για παράδειγμα οι τιμές
για την ουρία, ένα δημοφιλές λίπασμα με βάση το άζωτο, εκτοξεύθηκαν
νωρίτερα φέτος
Η Ουρία είναι οργανική ένωση με χημικό τύπο CO(NH₂)₂. Το μόριο της έχει δύο αμινομάδες οι οποίες συνδέονται με μια καρβονυλική λειτουργική ομάδα. Η ουρία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των αζωτούχων ενώσεων των οργανισμών και είναι η κύρια αζωτούχος ουσία στα ούρα των θηλαστικών.
Κι εμείς πετάμε τρόφιμα
Την ίδια στιγμή σύμφωνα με στοιχεία από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών Τροφίμων
το 20 % των τροφίμων που παράγονται στην Ένωση χάνεται ή σπαταλάται, ενώ κάθε δεύτερη ημέρα περίπου 33 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για ένα ποιοτικό γεύμα.
Παγκόσμια ανησυχία για τα σιτηρά
Την ίδια στιγμή δυναμική ανόδου επιδεικνύει το σκληρό σιτάρι, παγκοσμίως φέρνοντας στην επιφάνεια ένα ξεχασμένο ζήτημα αυτό του επισιτισμού του πλανήτη, το οποίο σε συνδυασμό με την ελάττωση του ύδατος στον ποταμό Ευφράτη κά, δημιουργεί συνθήκες πιθανών πολέμων για το ψωμί και το νερό .
Η ξηρασία και η κλιματική αλλαγή έχει συρρικνώσει δραματικά τις αποδόσεις σιταριού όχι μόνο στον Καναδά, (με αποτέλεσμα αυτή πλέον να εκτιμάται ως η φτωχότερη των τελευταίων 14 ετών), αλλά και σε Ρωσία, Ουκρανία κά., οι οποίες θεωρούνται χώρες ηγέτιδες στον τομέα αυτό.
Ρωσικές πηγές εκτιμούν ότι το 2021 μπορεί ήδη να χαρακτηριστεί καταστροφικό έτος για τη Ρωσία.
Το 2019, έγινε συγκομιδή με ρεκόρ 121 εκατομμυρίων τόνων σιτηρών, εκ των οποίων 74,2 εκατομμύρια τόνοι προήλθαν από σιτάρι.
Σύμφωνα με τη Rosstat, το 2020, συγκεντρώθηκαν 133,465 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών στη Ρωσία.
Το
2021, ενώ αναμένονταν συγκομιδή 84,6 εκατομμυρίων τόνων, οι αριθμοί
είναι διαφορετικοί, και εκτιμάται ότι θα συγκεντρωθεί μικρότερη
ποσότητα.
Η Ρωσική Ένωση Σιτηρών αλλά και εμπειρογνώμονες από πολλές βιομηχανικές εταιρείες υπολογίζουν τον πραγματικό όγκο σε 75 έως 75,5 εκατομμύρια τόνους σίτου για την χώρα.
Η αιτία της αποτυχίας των καλλιεργειών ήταν οι καιρικές ανωμαλίες του 2021, κρύος χειμώνας και στη συνέχεια ξηρασία, ακολουθούμενη από καταρρακτώδεις βροχές και πλημμύρες στο νότο της Ρωσίας.
“Αλίμονο, τίποτα πολύ δεν μπορεί να γίνει για τις κακές καιρικές συνθήκες. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή δεν αφορά μόνο εμάς, οπότε γιατί οι τιμές των σιτηρών αυξήθηκαν τόσο σημαντικά ;” διερωτάται ο Ρώσος ειδικός Sergey Marzhetsky.
Ο ειδικός θεωρεί ότι το οικονομικό κόστος της καλλιέργειας σιταριού όχι μόνο των Ρώσων αγροτών, αλλά παγκοσμίως, έχει αυξηθεί αισθητά. Τα λιπάσματα έχουν εκτιναχθεί, καθώς και τα εισαγόμενα γεωργικά μηχανήματα, εξαρτήματα, αλλά και τα προϊόντα χημικής επεξεργασίας κ.λπ.
Η ανάγκη αγοράς όλων αυτών των “εργαλείων” από το εξωτερικό με ξένο νόμισμα εγείρει το ερώτημα της ανάγκης για έγκαιρη υποκατάσταση των εισαγωγών.
Οι Ρώσοι ειδικοί της κοινότητας εμπειρογνωμόνων μιλούν για τον λεγόμενο εξαγωγικό δασμό. Στις αρχές του 2021, οι ρωσικές αρχές εισήγαγαν αυτό το μέτρο, προκειμένου να περιορίσουν την εξαγωγή σιτηρών στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με το σχέδιο Πούτιν, ο δασμός αυτός είχε στόχο να σταματήσει η ροή του ρωσικού σιταριού στην παγκόσμια αγορά, έτσι ώστε ο πληθυσμός της χώρας να μην μείνει χωρίς ψωμί.
Ο δασμός αυξάνεται σταδιακά και αναμένεται να αυξηθεί στα 70 δολάρια ανά τόνο μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου.
Εμπορικές
εκτιμήσεις όμως αναγκάζουν τους Ρώσους αγρότες να πουλήσουν τα σιτηρά
τους στο εξωτερικό για να βρουν χρήματα να καλύψουν την χασούρα του
κόστους καλλιέργειας.
Οι μόνες που κερδίζουν πραγματικά από όλο αυτό αλισβερίσι είναι οι πολυεθνικές που ελέγχουν ολόκληρη την αλυσίδα καλλιέργειας.
“Για τις άλλες χώρες, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Τα προβλήματα με τις κακές καιρικές συνθήκες τους επηρέασαν επίσης, αλλά αυτό δεν εμπόδισε, για παράδειγμα, την Ουκρανία να κάνει ρεκόρ συγκομιδής για τον εαυτό της, το μέγεθος του οποίου ανήλθε σε 31,6 εκατομμύρια τόνους.
Το Κίεβο ή το Βουκουρέστι, για παράδειγμα, δεν έχει προβλήματα με τις δυτικές κυρώσεις, γεγονός που θα αυξήσει το μέγεθος του οικονομικού τους κόστους.
Το Κίεβο δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το καθημερινό ψωμί για τον πληθυσμό του, ενώ δεν υπάρχουν προστατευτικοί δασμοί εκεί που θα περιόριζαν την εξαγωγή σιτηρών από τη χώρα.
Όλα αυτά επιτρέπουν στην Ουκρανία ή τη Ρουμανία να προσφέρουν στους αγοραστές τροφίμων πιο άνετες τιμές από αυτές που μπορούν να αντέξουν οι εγχώριοι αγρότες.
Για παράδειγμα, η Αίγυπτος, ο μακροχρόνιος τακτικός πελάτης μας, αγόρασε 60 χιλιάδες τόνους ρωσικού σιταριού έναντι 240 χιλιάδων τόνων ουκρανικού σίτου στον τελευταίο διαγωνισμό.
Δεν είναι καλή αυτή η τάση, αλλά η κατάσταση είναι τέτοια που πρέπει να κάνουμε κάποιου είδους επιλογή. Είτε τα συμφέροντα του δικού μας πληθυσμού πρώτα και μετά να πωλούμε το πλεόνασμα, είτε η Ρωσία μετατρέπεται σε έναν τυπικό παραγωγό σιτηρών για ξένους αγοραστές.
Δηλαδή, να ταΐζουμε τους ξένους, και εμείς οι ίδιοι να τρώμε ό, τι απομένει. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ευχάριστο το γεγονός ότι οι αρχές της χώρας μας δίνουν προτεραιότητα στα συμφέροντα των Ρώσων.
Όσον αφορά τα προβλήματα με τα εισαγόμενα υλικά και τα γεωργικά μηχανήματα, είναι επιλύσιμα. Με τον καιρό, ναι, τίποτα δεν μπορεί να γίνει γι 'αυτό, αλλά αυτό δεν είναι μόνο το πρόβλημά μας’, δηλώνει ο Sergey Marzhetsky.
Η παρατεταμένη ξηρασία και οι υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες, φαίνονται ήδη στη διεθνή αγορά. Η παραγωγή των ΗΠΑ είναι φέτος μικρότερη, εντείνοντας την πίεση.
Στην Ε.Ε. η παραγωγή σιτηρών ήταν φέτος λίγο καλύτερη, στα 138,6 εκατ. μετρικούς τόνους αντί 125,9 εκατ. πέρυσι, όμως θα μπορούσε να είναι καλύτερη αν οι παρατεταμένες βροχοπτώσεις σε Γαλλία και Γερμανία δεν επηρέαζαν την εγχώρια σοδιά.
Η άνοδος των τιμών στις διεθνείς αγορές θα φτάσει μέχρι τον καταναλωτή και το λιανεμπόριο και θα διατηρηθεί επίσης για αρκετό καιρό, έως ότου έχουμε τις πρώτες σοδιές από τις χώρες του νοτίου ημισφαιρίου στις αρχές του 2022, μήπως και εκτονωθεί η κρίση.
Νομίζουμε εδώ ότι κάθε χώρα οφείλει να θυμηθεί την βιβλική ιστορία με το όνειρο του Φαραώ και την εξήγηση του, για 7 χρόνια ευημερίας και 7 χρόνια λιμού. Η αποθήκευση σιτηρών είναι κάτι που οφείλει να εξετάσει κάθε κυβέρνηση, ειδικά τώρα που οι κλιματικές συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά, και ενδέχεται να μεταβληθούν ακόμα πιο πολύ το επόμενο διάστημα.