ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητοῦ
Στὶς 23 Φεβρουαρίου ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου ἐπισκόπου Σμύρνης. Πρόκειται γιὰ σπουδαία προσωπικότητα τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος ἀνήκει στὴν κατηγορία τῶν Ἀποστολικῶν Πατέρων, δηλαδὴ τῶν διαδόχων ἐπισκόπων τῶν ἁγίων Ἀποστόλων.
Γεννήθηκε τὸ 80 μ. Χ. στὴ Μ. Ἀσία ἀπὸ τοὺς εὐσεβεῖς γονεῖς του Παγκράτιο καὶ Θεοδώρα, οἱ ὁποῖοι εἶχαν μαρτυρήσει γιὰ τὴν πίστη τους στὸ Χριστό. Διατέλεσε μαθητὴς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ὁ ὁποῖος πέρασε τὸ μεγαλύτερο μέρος τῆς ζωῆς του στὴ Μ. Ἀσία. Βαπτίστηκε μικρὸς καὶ ἀφιέρωσε τὴ ζωή του στὸ Χριστό. Λίγο πρὶν τὸ θάνατό του ὁ ἐπίσκοπος Σμύρνης ἅγιος Βουκόλος, τὸν χειροτόνησε διάδοχό του, διότι ἔβλεπε στὸ πρόσωπό του τὴν ἀρετὴ καὶ τὴν ἁγιότητα.
Ἡ μακρὰ ἐπισκοπική του διακονία σφραγίστηκε ἀπὸ τὴν ἁγία βιωτή του καὶ τὴ θέρμη του γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Ὡς πιστὸς μαθητὴς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ἀναδείχτηκε ἕνας μεγάλος...
θεολόγος τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας, ὥστε ἡ φήμη του ἔφτασε σὲ ὅλες τὶς τοπικὲς Ἐκκλησίες καὶ ὡς τὴ μακρινὴ Ρώμη.
Ὁ ἅγιος Πολύκαρπος κλήθηκε νὰ διαχειριστεῖ μία σοβαρὴ διαμάχη, ἡ ὁποία εἶχε ξεσπάσει τὸ 2ο μ. Χ. αἰώνα στὴν Ἐκκλησία, τὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα. Ὅπως εἶναι γνωστό, τὸν χρόνο ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα καθόρισε ἡ Ἃ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος τὸ 325. Μέχρι τότε οἱ τοπικὲς Ἐκκλησίες τὸ ἑόρταζαν σύμφωνα μὲ τὴ δική τους παράδοση. Οἱ Ἐκκλησίες τῆς Μ. Ἀσίας τὸ ἑόρταζαν στὶς 14 τοῦ ἑβραϊκοῦ μήνα Νισσᾶν. Οἱ Χριστιανοὶ τῆς Δύσης τὸ ἑόρταζαν μία ὁποιαδήποτε Κυριακή, μετὰ τὴν ἐαρινὴ ἰσημερία. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ προκάλεσε σοβαρὴ ἔριδα καὶ ἀπειλοῦσε μὲ σχίσμα στὴ νεαρὴ Ἐκκλησία. Γι’ αὐτὸ ὁ ἅγιος Πολύκαρπος πῆγε στὴ Ρώμη, ὅπου συζήτησε μὲ τὸν ἐπίσκοπο Ἀνίκητο. Μὲ τὴν ἁγιότητα καὶ τὴ σοφία, ποὺ τὸν διέκρινε, διευθέτησε τὸ ζήτημα καὶ εἰρήνευσε ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ.
Ὡς ζηλωτὴς ἐπίσκοπος κατόρθωσε νὰ προσελκύσει στὴν Ἐκκλησία μέγα πλῆθος εἰδωλολατρῶν, καὶ νὰ μεταστρέψει πάμπολλους αἱρετικούς, ἰδίως ἀπὸ τὶς ὁμάδες τῶν Γνωστικῶν, ποὺ ταλαιπωροῦσαν τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἀσίας τὸ 2ο αἰώνα. Ἰδιαίτερα ἀγωνίστηκε κατὰ τῆς αἱρέσεως τοῦ Μαρκίωνα, ἡ ὁποία κυριαρχοῦσε στὴν περιοχή του. Σὲ κάποια συνάντησή τους τὸν ρώτησε ὁ αἱρεσιάρχης ἂν τὸν γνωρίζει καὶ ὁ ἅγιος Πολύκαρπός του ἀπάντησε: σὲ γνωρίζω ὡς πρωτότοκό του σατανᾶ!
Ὁ ἅγιος Πολύκαρπος συνδεόταν μὲ βαθιὰ φιλία μὲ τὸν ἄλλον μεγάλο ἀποστολικὸ πατέρα, τὸν ἅγιο Ἰγνάτιο τὸ Θεοφόρο, τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε συμμαθητὴς κοντὰ στὸν εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη. Ὅταν ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος συνελήφθη καὶ ὁδηγεῖτο στὴ Ρώμη νὰ μαρτυρήσει, ὁ ἅγιος Πολύκαρπος κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες νὰ τὸν ἀπελευθερώσει. Μάλιστα σώζεται καὶ μία ἐπιστολή του πρὸς τοὺς Χριστιανοὺς τῶν Φιλίππων τῆς Μακεδονίας, ὅπου τους ἐπαινεῖ γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ τὴ φιλοξενία ποὺ ὑπέδειξαν στὸν ἅγιο Ἰγνάτιο, ὅταν δέσμιος πέρασε ἀπὸ τὴν πόλη τους.
Οἱ φανατικοὶ εἰδωλολάτρες τῆς Μ. Ἀσίας βλέποντας τὴν πίστη τους νὰ μαραζώνει καὶ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ νὰ αὐξάνεται μὲ καταπληκτικὴ ὁρμή, παρ’ ὅλους τους σκληροὺς διωγμούς Της, μισοῦσαν θανάσιμά τούς Χριστιανούς. Τὰ ἀδίστακτα καὶ σκοταδιστικά τους ἱερατεῖα, τὰ ὁποῖα ἔβλεπαν νὰ ἐγκαταλείπονται τὰ «ἱερά» τους καὶ οἱ δεισιδαίμονες τελετές τους, κήρυξαν τὸν πόλεμο κατὰ τῶν Χριστιανῶν, διότι θίγονταν τὰ οἰκονομικά τους συμφέροντα. Παρουσιάζονταν στοὺς ρωμαίους διοικητὲς καὶ τοὺς ἀπάγγειλαν ἀπίστευτες συκοφαντίες, ὥστε νὰ σύρονται στὰ μαρτύρια καὶ νὰ ὁδηγοῦνται στὸ θάνατο χιλιάδες Χριστιανοί.
Ἱερεῖς τῶν εἰδώλων συκοφάντησαν καὶ τὸν ἅγιο Πολύκαρπο στὸν ἀνθύπατο Στάτιο Κοδράτο, ὡς ὑποκινητὴ ὁμάδας Χριστιανῶν ἀπὸ τὴ Φρυγία νὰ ἀρνηθοῦν νὰ θυσιάσουν στὰ εἴδωλα καὶ νὰ θανατωθοῦν. Οἱ πιστοί τῆς Σμύρνης σκέφτηκαν νὰ φυγαδεύσουν τὸν ἀγαπημένο τούς ἐπίσκοπο, ἀλλὰ ἐκεῖνος ἀρνήθηκε, λέγοντας πὼς ὁ θάνατός του θὰ δώσει νέα δύναμη στὴν Ἐκκλησία καὶ τοὺς Χριστιανούς.
Ὁ ἅγιος, γέρος ὄντας, συνελήφθηκε τὸ 167 μ. Χ. καὶ ὁδηγήθηκε μπροστὰ στὸν ρωμαῖο ἀνθύπατο, ὁ ὁποῖος τὸν διέταξε νὰ ἀρνηθεῖ τὸ Χριστὸ καὶ νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα. Ὁ ἅγιος Πολύκαρπος μὲ γαλήνιο καὶ ἤρεμο ὕφος τοῦ ἀπάντησε: «ὀγδόντα ἔξι ὁλόκληρα χρόνια ὑπηρετῶ τὸν Κύριό μου Ἰησοῦ Χριστό, ὁ Ὁποῖος μὲ εὐεργετεῖ, χωρὶς νὰ μὲ προδώσει, ἐγὼ γιατί νὰ Τὸν προδώσω»; Οἱ εἰδωλολάτρες δήμιοί του ἔτριζαν τὰ δόντια τους ἀπὸ θυμὸ καὶ ὀργὴ γιὰ τὸ θάρρος καὶ τὸν ἡρωισμὸ τοῦ γέροντος ἐπισκόπου. Ὁ φανατικὸς ἀνθύπατος ἔδωσε ἐντολὴ νὰ τὸν ρίξουν στὴ φωτιὰ γιὰ νὰ καεῖ ζωντανὸς γιὰ παραδειγματισμό. Ἀλλὰ ρίχνοντας τὸν στὸ πυρακτωμένο καμίνι συνέβη τὸ ἀπροσδόκητο: οἱ φλόγες ἄλλαζαν πορεία, χωρὶς νὰ ἀγγίζουν καὶ νὰ καῖνε τὸ σῶμα τοῦ Μάρτυρα! Τότε ἕνας ἀπὸ τοὺς δημίους ἔβγαλε τὸ ξίφος του καὶ ἀποκεφάλισε τὸν ἅγιο! Οἱ Χριστιανοὶ τῆς Σμύρνης συνέλεξαν τὰ τίμια λείψανα τοῦ Μάρτυρα ἐπισκόπου τους καὶ τὰ φύλαξαν ὡς «λίθων πολυτίμων πολυτιμότερα», σύμφωνα μὲ τὸ «Μαρτύριον τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου», τὴν ἐξιστόρηση τοῦ μαρτυρίου του, ἀπὸ ἄγνωστο συγγραφέα, ἕνα σπουδαιότατο πρωτοχριστιανικὸ κείμενο, τὸ ὁποῖο μᾶς ἔχει διασωθεῖ.
Ὁ ἅγιος Πολύκαρπος ἐπισκοπος Σμύρνης, ὁ μεγάλος Ἀποστολικὸς Πατέρας, ἐκφράζει τὴ γνήσια ἀποστολικὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας. Ταυτόχρονα λαμπρύνει, μὲ τὸ ἡρωικό του Μαρτύριο, τὴν χορεία τῶν ἑκατομμυρίων πιστῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπισφράγισαν μὲ τὸ αἷμα τους τὴν ἀληθινὴ πίστη καὶ ἀπέδειξαν μὲ τὸν ἡρωισμό τους, πὼς ὁ Χριστός μας, ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης, ἦρθε στὸν κόσμο νὰ διαλύσει τὰ μαῦρα σκοτάδια τοῦ ἐφιαλτικοῦ προχριστιανικοῦ παρελθόντος καὶ νὰ χαρίσει τὴ σωτηρία σὲ ὅποιον θέλει νὰ σωθεῖ!
http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2020/02/blog-post_23.html