Συνέντευξη: Σωτήρης Σκουλούδης
Μία εν πολλοίς όχι όσο θα έπρεπε προβεβλημένη, ηρωική σελίδα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, είναι η αντίσταση κατά την εισβολή των Ναζί στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο και οι περίφημες «Μάχες των Οχυρών». Εκεί, στα πολύ πρόσφατα κατασκευασμένα οχυρωματικά έργα, στα σύνορα με τη Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία, η Ελλάδα σήκωσε για ακόμη μια φορά το ανάστημά της μεταξύ των ελεύθερων εθνών, μην αφήνοντας την αήττητη έως τότε πολεμική μηχανή του Χίτλερ να κατακτήσει τη χώρα αμαχητί, όπως έγινε σε άλλες, μεγαλύτερες, ευρωπαϊκές χώρες.
Μετά τη θριαμβευτική Νίκη του 1940, ο Χίτλερ αναγκάστηκε να στρέψει τη ματιά του στην Ελλάδα και να πραγματοποιήσει την επιχείρηση «Μαρίτα» για την κατάκτησή της. Η ηρωική αντίσταση στα Οχυρά, όσο και η Μάχη της Κρήτης -αλλά και στη συνέχεια η Εθνική Αντίσταση- επέφεραν σημαντικά πλήγματα στον εχθρό και συνετέλεσαν στη Συμμαχική Νίκη και την πτώση του ναζισμού. Τα γεγονότα στα Οχυρά χαρακτηρίστηκαν και ως «οι Θερμοπύλες της Μακεδονίας».
Τα σημαντικότερα γεγονότα της Μάχης των Οχυρών, όσο και ανέκδοτες ιστορίες, παρουσιάζονται στο νέο κόμικ από τις εκδόσεις «Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση» με τον τίτλο «Ρούπελ 1941». Με την καλαίσθητη -και ιδιαίτερα ταιριαστή για το πνεύμα της εποχής- εικονογράφηση του Σπύρου Ζαχαρόπουλου, και το κείμενο του Παναγιώτη Σαββίδη, το κόμικ κατορθώνει να περάσει στον αναγνώστη την ατμόσφαιρα -τον ηρωισμό αλλά και το δράμα - των συγκεκριμένων γεγονότων, ενημερώνοντας μας παραστατικά επίσης για το σπουδαίο αυτό κομμάτι της ιστορίας μας.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Παναγιώτη Σαββίδη στο zougla.gr:
Zougla.gr: Κύριε Σαββίδη, το Κόμικ έρχεται σε συνέχεια μιας σειράς πρωτοβουλιών που έχετε αναλάβει για την ιστορική αλλά και τουριστική ανάδειξη των Οχυρών. Ποια είναι η ανταπόκριση του κόσμου τα τελευταία χρόνια στην αναβίωση της μάχης αλλά και το ενδιαφέρον τους για την επίσκεψη στα Οχυρά;
Παναγιώτης Σαββίδης: Η έκδοση του κόμικ (πληροφορίες στο www.roupel.gr/comic) αποτελεί ουσιαστικά συνέχεια του πετυχημένου φεστιβάλ ιστορικής αναπαράστασης Β΄ Π.Π. “ΡΟΥΠΕΛ 1941. Η ΑΝΑΒΙΩΣΗ” που πραγματοποιείται τα τελευταία τέσσερα χρόνια στο οχυρό Ρούπελ στις Σέρρες, με στόχο τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης -και όσα πρόσφερε στη διάρκεια του Β' Π.Π. κατά του ναζισμού- αλλά και την αναγκαιότητα διάσωσης και ανάδειξης των παροπλισμένων οχυρώσεων της λεγόμενης “Γραμμής Μεταξά”, στο πλαίσιο προώθησης του ιστορικού τουρισμού ή τουρισμού μνήμης, όπως συμβαίνει εδώ και δεκαετίες στο εξωτερικό πχ στην Γαλλία με τη “Γραμμή Μαζινό”.
Πρόκειται για μία μεγάλη προσπάθεια που έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια η Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση και το σωματείο “Στενωπός – Οχυρώσεις Μπέλλες- Αγκίστρου” σε συνεργασία με τον οικείο δήμο Σιντικής, την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και βεβαία το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας αν εξαιρέσουμε τη γραφειοκρατία που τελικά είναι μάλλον ανίκητη. Η συμμετοχή του κόσμου στην αναβίωση της Μάχης του Ρούπελ, τον περασμένο Μάιο άγγιξε τις 8.000, όσο και η αύξηση της επισκεψιμότητας στο Οχυρό Ρούπελ, που ανήκει και διαχειρίζεται από την Στρατιωτική Υπηρεσία, αποδεικνύουν πως ο κόσμος επικροτεί τέτοιου είδους πρωτοβουλίες και δράσεις, που εκτός των άλλων συμβάλλουν και στην ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας.
Θεωρείτε πως υπάρχει περιθώριο για την περαιτέρω προβολή του τόπου αλλά και της σημαντικής αυτής σελίδας της ελληνικής ιστορίας;
Μίλησα νωρίτερα για γραφειοκρατία. Πριν από 2.5 χρόνια η Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση κατέθεσε μια ολοκληρωμένη πρόταση στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας για μετατροπή του παροπλισμένου συγκροτήματος Καρατάς στις Σέρρες σε Πάρκο Στρατιωτικής Αρχαιολογίας. Παρά τη θερμή αποδοχή, η πρόταση βάλτωσε λόγω της ... "αντικειμενικής αξίας" στην οποία δεν μπορούσαν να καταλήξουν οι αρμόδιοι για την εκμίσθωση του στρατιωτικού ακινήτου. Στη συνέχεια τροποποιήθηκε η αρχική πρόταση για ένα μικρότερο οχυρό στο συγκρότημα του Ρούπελ, πάλι με ανταποδοτικά οφέλη για το ΤΕΘΑ.
Αν και υπήρχαν θετικές εισηγήσεις από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία, δεν προχώρησε λόγω και των πολιτικών εξελίξεων. Εμείς πιστεύουμε πως τα λεηλατημένα σήμερα οχυρά της "Γραμμής Μεταξά" μπορούν ν' αξιοποιηθούν, ακολουθώντας πετυχημένα παραδείγματα στο εξωτερικό, και να φέρουν κόσμο στην περιοχή μας. Εννοείται πως όλες αυτές οι δράσεις συμβάλλουν στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης προκειμένου να μη ξαναζήσει η ανθρωπότητα τραγωδίες όπως ο Β΄ Π.Π.
Στο Κόμικ το Ρούπελ αναφέρεται ως «οι Θερμοπύλες της Μακεδονίας». Μπορείτε να μας δικαιολογήσετε αυτόν τον χαρακτηρισμό;
Είναι χαρακτηρισμός που η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση στο Κάιρο απέδωσε για πρώτη φορά το 1943-1944, με μία έκδοση που εκτυπώθηκε στην Αίγυπτο και κυκλοφόρησε μυστικά στην κατεχόμενη Ελλάδα προς εμψύχωση των Ελλήνων. Πριν από δύο χρόνια η Κοιν.Σ.Επ. Άγκιστρο Δράση, προχώρησε στην ακριβή επανέκδοση του σημαντικού αυτού ιστορικού ντοκουμέντου, που όπως απέδειξε στο Εισαγωγικό Σημείωμα ο Ιστορικός Κωνσταντίνος Λαγός, συγγραφέας του ήταν ο Χρήστος Ζαλοκώστας που συνέγραψε επίσης το κλασικό έργο “ΡΟΥΠΕΛ” που κυκλοφόρησε μετά την απελευθέρωση.
Κατά πόσο ακριβής και συναφής με τα πραγματικά γεγονότα είναι η ιστορία που διαβάσαμε στο Κόμικ;
Είναι πράγματι κάτι διαφορετικό, ένα κόμικ που δεν μοιάζει με τα υπόλοιπα γιατί δεν αναφέρεται σε μια φανταστική ιστορία, αλλά στα πραγματικά γεγονότα. Το κόμικ δεν βασίστηκε μόνο σε στοιχεία που ήταν ήδη γνωστά. Αντιθέτως, δημοσιεύονται για πρώτη φορά κάποιες έως τώρα άγνωστες και δραματικές πτυχές της ιστορίας. Μία από αυτές αφορά στην εμπλοκή της βρετανικής πολεμικής αεροπορίας, της RAF στη Μάχη των Οχυρών, με πρωταγωνιστή τον περιβόητο πιλότο-εξολοθρευτή των Ναζί, Μάρμαντιουκ Πατλ.
Μια άλλη όψη που φωτίζει το κόμικ είναι οι εκτός υπόγειων οχυρών μάχες, στο Δυτικό Μπέλλες και στη θέση Ομορφοπλαγιά. Στο πολυβολείο Π8 του ήρωα λοχία Δημήτριου Ίτσιου, που ο αντίπαλός του υποκλίθηκε στο απίστευτο σθένος και την αυταπάρνηση του. Επίσης, το κόμικ αποκαλύπτει για πρώτη φορά τη μοναδική παρουσία γυναίκας στις πολεμικές επιχειρήσεις γύρω από τη Γραμμή Μεταξά.
Η μέθοδος εκμάθησης της Ιστορίας με εναλλακτικούς τρόπους όπως η δημιουργία ταινιών ή Κόμικ, κερδίζει διαρκώς έδαφος και έχει αποδειχτεί πιο αποτελεσματική από τις συμβατικές μεθόδους. Θεωρείτε ότι επιτυγχάνεται αυτός ο στόχος με το συγκεκριμένο Κόμικ για την ιστορία των Οχυρών;
Η αφήγηση με εικόνες και κείμενο είναι ίσως ο καλύτερος τρόπος για να γίνει ευρύτερα γνωστή η εποποιία του Ρούπελ -και κυρίως να αγγίξει τις νεότερες γενιές. Στην εποχή των νέων τεχνολογιών, του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η δύναμη της εικόνας είναι τόσο ισχυρή που μπορεί να προσεγγίσει τους νέους και τις νέες για να τους ευαισθητοποιήσει γύρω από μία σημαντική στιγμή της σύγχρονης ελληνικής αλλά και παγκόσμιας ιστορίας, αν αναλογιστεί κανείς πως μια χούφτα υπερασπιστές ανάγκασαν την ισχυρότερη πολεμική μηχανή της Ευρώπης να αλλάξει τα σχέδιά της για να καταλάβει την Θεσσαλονίκη. Μη ξεχνάμε πως η “Μάχη των Οχυρών”, σε συνδυασμό με τη “Μάχη της Κρήτης,” διατάραξε το σχεδιασμό του Χίτλερ και το χτύπημα των Ναζί στη Ρωσία., με τα γνωστά ολέθρια γι’ αυτούς αποτελέσματα.
Νέες άγνωστες ιστορίες που έρχονται στο φως από παιδιά και εγγόνια ηρώων του Ρούπελ, μετά την κυκλοφορία του κόμικ. Επικοινωνούν μαζί μας, μας δίνουν στοιχεία, φωτογραφίες, σελίδες ημερολογίων που συγκινούν και σίγουρα θα αξιοποιηθούν στο μέλλον. Αυτό που ετοιμάζουμε για το άμεσο μέλλον είναι η έκδοση ενός φωτογραφικού λευκώματος με περισσότερες από 200 ανέκδοτες φωτογραφίες από τη “Μάχη των Οχυρών” που έχουμε στα χέρια μας.
Όπως στην περίπτωση του κόμικ, και θα ήθελα να ευχαριστήσω τον επιχειρηματία κ.Νίκο Μπογονικολό για την υποστήριξη, βρισκόμαστε στη φάση αναζήτησης χορηγών που θα καλύψουν τη σημαντική αυτή έκδοση, που δεν αφορά μόνο το οχυρό Ρούπελ, αλλά ολόκληρη τη “Γραμμή Μεταξά” και τον αγώνα των υπερασπιστών της κατά τη γερμανική επίθεση στην Ελλάδα το 1941.
Διαβάστε ακόμη:
Πηγή