Στην περιοχή μας στήνεται ένα σκηνικό τοπικής σύγκρουσης. Πιθανόν «ελεγχόμενης», όπως ισχυρίζονται κάποιοι. Αλλά ελεγχόμενες συγκρούσεις, τελικά, ΔΕΝ υπάρχουν...
--Από τη μία πλευρά η «ανεξέλεγκτη» Τουρκία, όπου ο Ερντογάν υπέστη μια δεινή εσωτερική ήττα. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές έχασε τις μεγάλες πόλεις. Όχι μόνον αυτές που περίμενε να χάσει, αλλά και πόλεις που θεωρούσε ότι τις είχε «σίγουρες». Και παράλληλα η οικονομία του δείχνει να αποσταθεροποιείται εσωτερικά…
Ο ίδιος παραμένει ισχυρός, βέβαια. Αλλά τώρα πια είναι πολύ ανήσυχος – πιστεύει ότι ξένες δυνάμεις τον αποσταθεροποιούν. Και δεν πρόκειται να κάτσει να περιμένει να τον «πριονίζουν».
--Από την άλλη πλευρά, στην Ελλάδα, η κυβέρνηση Τσίπρα καταρρέει. Το δείχνουν οι δημοσκοπήσεις (ακόμα και από «φιλικά» του ΜΜΕ), το λένε ανοικτά και όλοι οι διεθνείς παρατηρητές – ακόμα κι εκείνοι που τον παίνευαν ως τώρα για τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Το πρόβλημα με την κυβερνητική κατάρρευση του Τσίπρα είναι ότι γίνεται σε συνθήκες έντονων αναθυμιάσεων από σκάνδαλα. Όχι τη συνήθη «σκανδαλολογία» – πραγματικά σκάνδαλα που δεν μπορούν να συγκαλυφθούν πια από μιαν «ελεγχόμενη» δικαιοσύνη.
Η υπόθεση Πετσίτη που ζέχνει κυριολεκτικά, η υπόθεση της Τράπεζα Αττικής που εκκρεμεί εδώ και τρία χρόνια, η υπόθεση Novartis που αποκαλύφθηκε πια ως καραμπινάτη σκευωρία, οι αλλεπάλληλες παραιτήσεις δικαστικών ή απομακρύνσεις δικαστικών που αποκαλύπτουν ευθείες κυβερνητικές παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη, όλα αυτά δείχνουν πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα χάσει απλώς, δεν θα συντριβεί μόνο, στη συνέχεια θα συρθεί και στα δικαστήρια!
Την ίδια στιγμή όχι μόνο κάνει κρίσιμες - και πρωτοφανείς - παραχωρήσεις στα εθνικά μέτωπα σχετικά με το Μακεδονικό, αλλά προεξοφλεί και νέες, ακόμα μεγαλύτερες παραχωρήσεις, αυτή τη φορά προς την Τουρκία: αναφορικά με την ΑΟΖ και τα εθνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα στη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Έχει δημιουργηθεί, λοιπόν, ένα επικίνδυνο σκηνικό όπου πολλές πλευρές μπαίνουν στον «πειρασμό» ενός μείζονος τυχοδιωκτισμού:
* Ο Ερντογάν μπαίνει στο πειρασμό να ξεκινήσει και να κλιμακώσει μια πρόκληση έναντι της Ελλάδας, ελπίζοντας ότι:
--Πρώτον, θα την κερδίσει τοπικά. Και θα μπορέσει έτσι να εξαργυρώσει την «επιτυχία» του στο εσωτερικό της χώρας του, όπου χάνει έδαφος.
--Δεύτερον, μετά την παρέμβαση του «διεθνούς παράγοντα» (δηλαδή των ΗΠΑ) θα μπορέσει, να «νομιμοποιήσει» κάποιες από τις πάγιες απαιτήσεις του, σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Δηλαδή να αποκτήσει δικαιώματα (που τώρα αντιβαίνουν προς το Διεθνές Δίκαιο της θάλασσας), και να επαναδιαπραγματευθεί από θέση ισχύος και την πλήρη περιθωριοποίηση-Φιλανδοποίηση της Ελλάδας και την αποδοχή του από τις ΗΠΑ ως «απαραίτητου εταίρου» στην περιοχή. (Σήμερα οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας βρίσκονται σε κρίση).
* Από την άλλα πλευρά, ο Τσίπρας θα βρεθεί να διαχειρίζεται ένα «θερμό επεισόδιο», πράγμα που θα εξαναγκάσει την αντιπολίτευση να αμβλύνει την κριτική της. Για λόγους «εθνικής ενότητας» μπροστά σε μείζονα «εθνική απειλή».
Και μετά από την παρέμβαση των Αμερικανών (που τη θεωρεί σίγουρη), θα μπορέσει να υποστηρίξει πως τα χειρότερα αποφεύχθηκαν, οι παραχωρήσεις που θα γίνουν (από την Ελλάδα και σε βάρος των κυριαρχικών της δικαιωμάτων), θα εμφανιστούν ως «διάσωση της Ειρήνης», ως «αποτροπή πολύ χειρότερων», και ως «επίλυση χρόνιων ανοικτών προβλημάτων»!
Μετά τις Πρέσπες που... «έλυσαν» το Σκοπιανό, τώρα θα κομπάζει ότι «έλυσε και τα ελληνοτουρκικά»…
Κι έτσι ελπίζει να προκαλέσει σύγχυση στην αντιπολίτευση και ενίσχυση των ποσοστών του, ίσα –ίσα την ώρα που θα πλησιάζουν οι εκλογές.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο νέος υπουργός Άμυνας (και πρώην Α/ΓΕΕΘΑ) το τελευταίο διάστημα κάθε τόσο προειδοποιεί δημόσια για επικείμενο «θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο»!
Πράγμα που κινδυνεύει να μετατραπεί σε… «αυτο-επιβεβαιούμενη προφητεία»! (Self-fulfilling prophecy» το λένε οι Αμερικανοί και είναι πολύ επικίνδυνο).
--Επειδή στην από κει πλευρά του Αιγαίου ο Ερντογάν είναι αδίστακτος και σοκαρισμένος (από το χθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα).
--Επειδή στην από δω πλευρά, τη δική μας, ο Τσίπρας είναι επίσης αδίστακτος, αλλά και απελπισμένος.
--Επειδή στην Ευρώπη για τέτοια θέματα… «τρεις λαλούν και δυο χορεύουν», χώρια που είναι πια όλοι οι «μεγάλοι» της ΕΕ ιδιαίτερα αποδυναμωμένοι και περιμένουν με αγωνία τις ευρωεκλογές σε δύο μήνες – άρα μηδέν δυνατότητα αντίδρασης.
--Κι επειδή στις ΗΠΑ έχει… «χαθεί η μπάλα» ανάμεσα στον Πρόεδρο Τράμπ αφενός και την ευρω-αμερικανική νομενκλατούρα που δεν ελέγχεται από τον Πρόεδρο, τον αντιπολιτεύεται σχεδόν φανερά και κάνει τα δικά της.
Για όλους αυτούς τους λόγους:
το «κενό» υπάρχει (για την ακρίβεια υπάρχουν πολλαπλά γεωπολιτικά κενά),
και τα κίνητρα υπάρχουν (για την ακρίβεια, πολλοί έχουν κίνητρα να προκαλέσουν μια τοπική ανάφλεξη ή να προσπαθήσουν να την εκμεταλλευτούν προς ίδιο όφελος).
Αν κάποιοι φαντάζονται ότι είναι ώρα να μοιράσουν τα ενεργειακά αποθέματα της μείζονος περιοχής (με τρόπο που αντιβαίνει το Διεθνές Δίκαιο – δηλαδή σε βάρος της Ελλάδος) - είναι πιθανό να νομίσουν πως τώρα είναι η ώρα.
--Τώρα που υπάρχει «αναλώσιμη, πλην πειθήνια» κυβέρνηση στην Αθήνα – ακόμα. Αύριο δεν θα υπάρχει.
--Και αδίστακτη, πλην ανασφαλής κυβέρνηση στην Άγκυρα. Που θα το τολμήσει.
Κι έτσι από μιαν «ελεγχόμενη σύγκρουση «ανάμεσά τους να ελεγχθούν τελικά πολύ καλύτερα και οι δύο (από τις ΗΠΑ)!
Μόνο που κάτι τέτοιο θα αποβεί τελικά υπέρ της μιας πλευράς και σε βάρος της άλλης. Και η Ελλάδα θα είναι η «χαμένη» από κάθε άποψη.
Το κακό είναι πως σε τέτοιες περιστάσεις δύσκολα υπάρχει πλήρης έλεγχος.
Και χωρίς πλήρη έλεγχο, η ανάφλεξη μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική, αποσταθεροποιώντας το σύνολο της περιοχής ή/και διαλύοντας – αμέσως ή λίγο αργότερα – τη μία από τις δύο χώρες. Ή – ακόμα χειρότερα – και τις δύο!
Κι επί πλέον ήδη η Αλβανία είναι εσωτερικά αποσταθεροποιημένη, η Σερβία το ίδιο, το Κόσοβο το ίδιο, τα Σκόπια το ίδιο, οι σχέσεις Βουλγαρίας-Σκοπίων και Αλβανίας-Σκοπίων αρκετά εύθραυστες πλέον – και μια ελληνοτουρκική «θερμή κρίση», έστω και ενός δύο 24ώρων, μπορεί να αποδειχθεί «μεταδοτική» σε ολόκληρη την περιοχή.
Οι «Πρέσπες» αναζωπύρωσαν την ένταση στα Βαλκάνια. Μια θερμή κρίση λίγο νοτιότερα, μπορεί να τινάξει την περιοχή στον αέρα, μια στιγμή που ούτε η Ενωμένη Ευρώπη περνάει τα καλύτερά της, ούτε το ΝΑΤΟ, ούτε η Αμερικανική πολιτική επιρροή.
Είναι δύσκολο πια να ελεγχθεί μια τέτοια κρίση (από εξωτερικούς παράγοντες)! Κι αν χαθεί η μπάλα, θα την πληρώσουν ακριβά όσοι την προκάλεσαν.
Κι απ’ όλους, θα την πληρώσει ακριβότερα ο Τσίπρας – κυριολεκτικά ο «αδύναμος κρίκος» στην περιοχή.
Η Ελλάδα θα κινδυνεύσει σοβαρά από ένα τέτοιο τυχοδιωκτισμό. Αλλά ο Τσίπρας δεν θα κινδυνεύσει απλώς. Θα σαρωθεί κυριολεκτικά…
ΥΓ.1 Το 1974 κάποιοι «έπεισαν» το δικτάτορα Ιωαννίδη πως με μια «εθνική περιπέτεια» στην Κύπρο, θα μπορούσε να προσφέρει «υπηρεσίες» στην Ουάσιγκτον, απομακρύνοντας το Μακάριο - και να το «εισπράξει» με αποφασιστική στήριξη του καθεστώτος του από την Ουάσιγκτον. Και πυροδότησε μια κρίση, στη διάρκεια της οποίας, δεν υπήρχε κυβέρνηση ούτε στην Κύπρο (λόγω του Ιωαννιδικού πραξικοπήματος), ούτε στην Αθήνα (λόγω αποτυχίας της επιστράτευσης), ούτε στην Ουάσιγκτον (λόγω παραίτησης εκείνες τις ημέρες του Προέδρου Νίξον, υπό το βάρος του σκανδάλου Γουότεργκεϊτ).
Αυτό το τριπλό «πολιτικό κενό», εκείνη τη στιγμή, το εκμεταλλεύτηκε τότε η Τουρκία και εισέβαλε στην Κύπρο, όπου παραμένει ακόμα.
Σήμερα δεν υπάρχουν ίδιες ακριβώς συνθήκες. Όμως υπάρχουν ξανά πολλαπλά «πολιτικά κενά», αλλά και μεγάλη συσσώρευση τυχοδιωκτισμού και απελπισίας κι από τις δύο πλευρές του Αιγαίου.
Κάποιοι πρέπει να μιλήσουν για το «σύνδρομο Ιωαννίδη». Και να θυμίσουν ότι ο Ιωαννίδης πέθανε στη φυλακή 36 χρόνια αργότερα…
ΥΓ.2 «Σύνδρομο Ιωαννίδη» είναι να προχωράς σε μια τυχοδιωκτική ενέργεια στα εθνικά μέτωπα για να προσφέρεις «υπηρεσίες» σε ξένο παράγοντα – ελπίζοντας σε κάποια «ανταλλάγματα» - και στη συνέχεια να χάνεται ο έλεγχος και να υφίσταται η χώρα σου ταπεινωτική ήττα.
Ο Ιωαννίδης ήταν βέβαια δικτάτορας. Αλλά δεν χρειάζεται να είναι κανείς δικτάτορας για να κάνει τέτοια «πατάτα».
Ούτε για να την πληρώσει πανάκριβα…
Θανάσης Κ.